Nie lekceważ kłucia w boku i zmęczenia. Ludzie dowiadują się o zakażeniu przypadkiem

Brązowo-czerwona, gładka powierzchnia, waga do dwóch kg i podział na dwa płaty, które przylegają do przepony — oto wątroba. Jako elektrownia produkuje niezbędne białka i substancje przekaźnikowe. Jako oczyszczalnia ścieków odtruwa i metabolizuje oraz zapewnia odpływ żółci. Jest magazynem energii dla tłuszczów i glukozy, a także organem odpornościowym.

Wątroba sprawia, iż organizm ludzki przyswaja białko z pożywienia. I jest szczególnie odporna: można usunąć do 80 proc. wątroby i w ciągu czterech do sześciu tygodni odrośnie, z pewnymi ograniczeniami. Może choćby całkowicie zregenerować się po ostrym zapaleniu. Jednak przeciążanie jej może spowodować chorobę. Hepatolog profesor Heiner Wedemeyer, który jest dyrektorem Kliniki Gastroenterologii, Hepatologii, Infekcjologii i Endokrynologii w Szkole Medycznej w Hanowerze zdradza, na co każdy powinien zwracać uwagę.

Medizinische Hochschule Hannover

Hainer Wedemeyer

Objawy

WELT: Jak rozpoznać, iż wątroba ma problem?

Heiner Wedemeyer: Na początku się nie da, ponieważ wątroba nie boli. Dlatego co najmniej 350 tys. z około 400 tys. zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu E, które występują w Niemczech każdego roku, pozostaje niezauważonych. Chyba iż przez przypadek zostaną wykonane badania, które wskazują, iż prawdopodobnie doszło do infekcji wirusowej. W niewielkiej liczbie przypadków można zauważyć problem, jeżeli wątroba ulega zapaleniu i nieco puchnie. Dzieje się tak, ponieważ zwiększa się wtedy nacisk na otaczającą tkankę, co powoduje niespecyficzny ucisk w prawej górnej części brzucha.

Inne możliwe objawy to zmęczenie, znużenie oraz żółte przebarwienia oczu i skóry. jeżeli to ostatnie występuje, system kanalizacyjny wątroby, a tym samym drenaż żółci z wątroby, nie działa już prawidłowo. Skóra może swędzieć, ponieważ odkładają się w niej pewne kwasy żółciowe.

WELT: Oprócz wirusów zapalenia wątroby, wśród których są A, B, C i D oraz E, jakich innych wrogów ma wątroba?

Wedemeyer: Należą do nich nadwaga i otyłość, cukrzyca typu 2 i granicznie szkodliwe spożycie alkoholu w postaci dwóch do trzech kieliszków wina lub dwóch do trzech butelek piwa dziennie. Wszystko to prowadzi do magazynowania tłuszczu w komórkach wątroby. To z kolei może wywoływać reakcje zapalne, zwłaszcza jeżeli dochodzą do tego inne czynniki. W Niemczech co najmniej 30 mln ludzi cierpi na stłuszczenie wątroby. Dla większości z nich nie jest to początkowo dramatyczny problem. Jednak u prawie pięciu mln z nich rozwija się stan zapalny wątroby — a około 20 proc. z nich nie pozostaje w tym stanie, ponieważ stan zapalny uszkadza komórki wątroby. jeżeli w rezultacie komórki obumrą, w dłuższej perspektywie zostaną zastąpione przez komórki tkanki łącznej. W takich przypadkach może również rozwinąć się marskość wątroby i rak wątroby.

Alkoholowy dylemat

WELT: W jakim stopniu inne czynniki sprzyjają zapaleniu wątroby?

Wedemeyer: W przypadku wątroby jeden plus jeden to więcej niż dwa. Oznacza to, iż niekorzystne czynniki nie sumują się w swoim wpływie na ten narząd, ale raczej wzmacniają się nawzajem. Te czynniki, które można dopisać na konto stłuszczenia wątroby, obejmują na przykład niektóre autoimmunologiczne choroby wątroby, choroby związane z magazynowaniem miedzi lub żelaza, które od samego początku obciążają wątrobę. jeżeli ktoś jest również cukrzykiem i pije dużo alkoholu, wszystkie te czynniki się nasilają. Alkohol jest łatwy do detoksykacji w małych ilościach. Jednak po przekroczeniu pewnego limitu wytwarzane są produkty degradacji, które zwiększają reakcje zapalne. Ponadto ryzyko uszkodzenia wątroby wzrasta wraz z wiekiem, a mężczyźni cierpią na nie częściej niż kobiety.

WELT: Czy jako specjalista od wątroby w ogóle pije pan alkohol?

Wedemeyer: Nie tak dużo jak 20 lat temu. Jestem szczupły, uprawiam sport, stosuję dietę wegetariańską i nie mam cukrzycy. Ale jestem starzejącym się mężczyzną, więc mam dwa czynniki ryzyka. Dlatego w tej chwili piję znacznie mniej. Oznacza to, iż wypijam kieliszek wina lub butelkę piwa trzy do czterech razy w tygodniu. Ale nigdy nie wypiłbym więcej niż dwa kieliszki wina jednorazowo.

WELT: Czy wypicie kieliszka wina każdego wieczoru jest mniej problematyczne niż wypicie kilku kieliszków raz lub dwa razy w tygodniu?

Wedemeyer: Jeden kieliszek wina to ilość alkoholu, z którą wątroba może sobie poradzić. Z drugiej strony, dużo na raz to za dużo. jeżeli szczupła, zdrowa osoba bez stłuszczonej wątroby zostanie niezauważenie zarażona wirusowym zapaleniem wątroby typu E, początkowo nie stanowi to problemu. jeżeli jednak osoba ta miała stłuszczoną wątrobę i została zakażona tym wirusem, przebieg choroby może być ostry, a choćby prowadzić do niewydolności wątroby. Każdego roku mamy wielu pacjentów, u których tak się dzieje. Nawiasem mówiąc, dotyczy to również niektórych leków, które muszą być przyjmowane nagle. Dlatego zaleca się unikanie stłuszczenia wątroby od samego początku poprzez prowadzenie zdrowego trybu życia. jeżeli już masz stłuszczoną wątrobę, powinieneś ją zbadać, aby sprawdzić, czy jest nieszkodliwe, czy też komórki wątroby uległy już zmianom zapalnym.

Uwaga na paracetamol

WELT: Które leki mogą uszkadzać wątrobę i w jaki sposób?

Wedemeyer: Robią to na bardzo różne sposoby. Istnieją leki, które uszkadzają wątrobę w zależności od dawki, takie jak przeciwgorączkowy i przeciwbólowy paracetamol. Podczas gdy niska dawka jest nieproblematyczna, wysoka dawka może być szkodliwa dla wątroby. Istnieją również leki, które wywołują reakcję immunologiczną niezależnie od dawki, a zatem mogą niszczyć komórki wątroby. Do tej pory nie ma badania, które wskazywałoby, kto będzie miał reakcję immunologiczną z powodu podatności genetycznej.

Jednym z przykładów jest antybiotyk amoksycylina w połączeniu z kwasem klawulanowym. Dlatego ważne jest rozsądne stosowanie takich leków. Dotyczy to również środka przeciwbólowego metamizolu. Może on nie tylko upośledzać hematopoezę, a tym samym osłabiać układ odpornościowy, ale także uszkadzać nerki, a kilka dni lub miesięcy po rozpoczęciu leczenia doprowadzić do zapalenia wątroby aż do jej niewydolności.

Kawa — tak, post — nie

WELT: Jak można zrobić coś dobrego dla wątroby poprzez dietę?

Wedemeyer: Jeśli chcę zrobić coś dobrego dla wątroby, muszę dobrze traktować jelita. I odwrotnie, ponieważ oś jelita (mikrobiom jelitowy) — wątroba odgrywa istotną rolę. Wątroba wytwarza kwasy żółciowe, które wpływają na bakterie jelitowe. A te z kolei wytwarzają substancje, które mogą działać przeciwzapalnie i mieć odpowiednio pozytywny wpływ na wątrobę. Funkcjonowanie wątroby wspomagają warzywa zawierające inulinę, takie jak cykoria i mniszek lekarski. Inulina jest naturalnym błonnikiem pokarmowym. Dieta bogata w błonnik jest korzystna dla mikrobiomu w jelitach, a także dla zdrowia wątroby.

Błonnik służy jako pokarm dla niektórych bakterii jelitowych, które metabolizowane wytwarzają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe o działaniu przeciwzapalnym. Inne pokarmy mają działanie przeciwzapalne na wątrobę: kawa zawierająca kofeinę, zwłaszcza kawa filtrowana, zmniejsza ryzyko raka komórek wątroby i kamieni żółciowych. Również karczochy, imbir i czosnek.

WELT: A jeżeli ktoś ma nadwagę?

Wedemeyer: jeżeli mikrobiom jelitowy jest zmieniony przez otyłość lub leki, ściana jelita może stać się bardziej przepuszczalna dla bakterii. Następnie dostają się one do wątroby przez krwiobieg, wywołują tam reakcje zapalne jako „intruzi” i wywołują progresję stłuszczenia wątroby do stłuszczeniowego zapalenia wątroby. I odwrotnie, jeżeli brakuje kwasów żółciowych powstających w wątrobie, może to prowadzić do zaburzeń trawienia.

WELT: Post jest teraz w modzie. Czy poszczenie przez kilka tygodni, ewentualnie raz lub dwa razy w roku, jest dobre dla wątroby?

Wedemeyer: Nie. jeżeli pościsz przez trzy tygodnie na raz, uwalniane są duże ilości kwasów tłuszczowych, które mogą powodować stany zapalne. jeżeli będziesz to powtarzać co trzy do sześciu miesięcy, wyrządzisz więcej szkody niż pożytku dla zdrowia wątroby. Moja rada: stosuj zbilansowaną dietę, schudnij bez radykalnych diet, utrzymuj poziom cukru we krwi na jak najniższym poziomie, pij kawę — trzy do czterech filiżanek dziennie — jeżeli chcesz, i dużo ćwicz. Z pewnością zrobisz coś dobrego dla swojej wątroby.

Jak 47-letni lekarz zgubił 7 kg w 12 dni. „Niewiele zmieniłem w tym, co jadłem”