NEU – znaczenie diagnostyczne

termedia.pl 2 dni temu

Zdjęcie: 123RF

Neutrofile (NEU) – jeden z rodzajów leukocytów (białych krwinek) – należą do grupy granulocytów. Są kluczowym elementem układu odpornościowego i odpowiadają za reakcję organizmu na infekcje bakteryjne, grzybicze oraz procesy zapalne. Ich podstawową funkcją jest fagocytoza – pochłanianie i neutralizowanie patogenów oraz martwych komórek.

Czym są neutrofile?

Neutrofile stanowią (zazwyczaj) największą populację leukocytów, odpowiadając za 55–70 proc. wszystkich białych krwinek.

Wyróżniamy dwa główne rodzaje:

neutrofile segmentowane – dojrzałe komórki aktywnie uczestniczące w walce z infekcjami,
neutrofile pałeczkowate – młodsze formy neutrofili, które pojawiają się w większej liczbie w stanach wymagających zwiększonej produkcji tych komórek (np. infekcje bakteryjne).

Neutrofile powstają w szpiku kostnym i po uwolnieniu do krwiobiegu pozostają tam przez kilka godzin, po czym migrują do tkanek, gdzie pełnią swoją funkcję obronną.

Kiedy wykonać badanie NEU?

Oznaczenie liczby neutrofili jest standardowym elementem morfologii krwi i zalecane w przypadku:

podejrzenia infekcji bakteryjnych i grzybiczych – wzrost liczby neutrofili często świadczy o toczącej się infekcji,
monitorowania stanów zapalnych – w przebiegu chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów,
oceny funkcji szpiku kostnego – w diagnostyce zaburzeń hematologicznych,
monitorowania leczenia – w trakcie terapii immunosupresyjnej, chemioterapii lub stosowania leków cytotoksycznych,
oceny odporności organizmu – w przypadku podejrzenia neutropenii lub zespołu mielodysplastycznego.

Wartości referencyjne NEU

Wartości referencyjne NEU mogą różnić się w zależności od wieku i laboratorium, ale orientacyjne wartości referencyjne to:

Liczba neutrofili w krwi obwodowej (NEU, × 10ł/μl):

Płód:

16.–19. tydzień: 0,1–0,3 × 10ł/μl,
20.–27. tydzień: 0,1–0,4 × 10ł/μl.

Noworodki:

0–1 dni: 2,9–14,5 × 10ł/μl,
2–3 dni: 1,5–5,5 × 10ł/μl,
3–30 dni: 1,5–5,5 × 10ł/μl.

Dzieci:

2–5 miesięcy: 1,0–5,0 × 10ł/μl,
6–12 miesięcy: 1,8–7,0 × 10ł/μl,
2–6 lat: 1,5–7,5 × 10ł/μl,
7–11 lat: 1,6–7,2 × 10ł/μl,
>12 lat: 1,8–7,0 × 10ł/μl.

Dorośli: 1,9–7,0 × 10ł/μl.

Procentowy udział neutrofili wśród leukocytów (NEU, proc.):

Noworodki:

0–1 dni: 33,0–69,5 proc.,
2–3 dni: 34,0–70,0 proc.,
3–30 dni: 16,0–65,0 proc.

Dzieci:

2–5 miesięcy: 17,0–61,0 proc.,
6–12 miesięcy: 16,0–59,0 proc.,
2–6 lat: 21,0–62,0 proc.,
7–11 lat: 32,0–77,0 proc.,
>12 lat: 42,0–70,0 proc.

Dorośli: 45,0–70,0 proc.

Podwyższone NEU (neutrofilia)

Podwyższona liczba neutrofili może świadczyć o:

infekcjach bakteryjnych (np. zapalenie płuc, angina ropna, sepsa),
stanach zapalnych (np. choroby reumatyczne, oparzenia, ostre zapalenie trzustki),
nowotworach układu krwiotwórczego (np. przewlekła białaczka szpikowa),
stresie,
urazie,
operacji.

Niskie NEU (neutropenia)

Obniżona liczba neutrofili może sugerować:

infekcje wirusowe (np. grypa, mononukleoza, wirusowe zapalenie wątroby, HIV),
zaburzenia hematologiczne (np. aplazja szpiku, zespoły mielodysplastyczne, białaczki),
uszkodzenie szpiku kostnego spowodowane chemioterapią, radioterapią lub lekami cytotoksycznymi,
choroby autoimmunologiczne (np. toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów),
niedobory żywieniowe (np. niedobór witaminy B₁₂, kwasu foliowego),
zatrucia toksynami (np. narażenie na benzen, metale ciężkie).

Neutropenia może zwiększać ryzyko infekcji bakteryjnych i grzybiczych. Przy znacznym obniżeniu liczby neutrofili (<0,5 × 10ł/μl) może dojść do tzw. agranulocytozy, która jest stanem zagrożenia życia.

Dodatkowe znaczenie diagnostyczne NEU w morfologii krwi

Analiza liczby neutrofili powinna być interpretowana wraz z innymi parametrami morfologii krwi:

wysokie NEU + wysoka liczba leukocytów (WBC): infekcja bakteryjna, stan zapalny,
niskie NEU + niska liczba leukocytów (WBC): wirusowe zapalenie wątroby, choroby hematologiczne,
wysokie NEU + podwyższony procent neutrofili pałeczkowatych: ostra infekcja bakteryjna, tzw. przesunięcie w lewo,
niskie NEU + podwyższony procent limfocytów: infekcja wirusowa.

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Kolegium Medycyny Laboratoryjnej dotyczącymi badania morfologii krwi w przypadku postępowań mających na celu pobranie krwi na badanie morfologii krwi należy uwzględnić zachowanie procedur przedanalitycznych, zwłaszcza takich jak:

przygotowanie pacjenta: pacjent powinien być poinformowany o konieczności unikania intensywnego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi oraz o ewentualnych wymaganiach dotyczących poszczenia,
pobranie próbki: krew należy pobierać z żyły łokciowej, stosując odpowiednie techniki aseptyczne, aby uniknąć hemolizy i kontaminacji próbki,
rodzaj probówki: do badania morfologii krwi zaleca się użycie probówek z antykoagulantem EDTA,
czas i warunki transportu: próbki powinny być dostarczone do laboratorium w ciągu 2 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej, aby zapewnić stabilność komórek krwi.

Morfologia – pozostałe wyniki