Najczęstsze zakażenia jamy ustnej – objawy i przyczyny zapalenia jamy ustnej u dzieci

Artykuł sponsorowany.

Bolesne zmiany w jamie ustnej, rozdrażnienie oraz ogólne złe samopoczucie malucha to objawy, które mogą zwiastować rozwój stanu zapalnego wywołanego przez infekcje. Poznaj możliwe przyczyny zapalenia jamy ustnej u najmłodszych. Dowiedz się, jak je rozpoznać, leczyć i w jaki sposób zadbać o zdrowie dziecka.

Czym jest stan zapalny?

Stan zapalny to mechanizm obronny, który sygnalizuje pojawienie się zagrożenia, takiego jak infekcja lub uszkodzenie tkanek. Jest to reakcja organizmu mająca na celu ochronę narządów przed rozwojem czynników chorobotwórczych. [1]

Przyczyny stanu zapalnego

Wśród ogólnych przyczyn stanu zapalnego wyróżnia się najczęściej czynniki biologiczne, takie jak wpływ mikroorganizmów chorobotwórczych, np. bakterii, grzybów i wirusów. Inne czynniki prozapalne to czynniki fizyczne, np. urazy mechaniczne, poparzenia i zaburzenia immunologiczne, np. długotrwała ekspozycja układu odpornościowego na antygeny. [1]

Objawy zapalenia jamy ustnej u dzieci

Objawy stanu zapalnego mogą różnić się w zależności od tego, jakie zakażenie jamy ustnej u dziecka się rozwija. Jak rozpoznać, iż w buzi malucha coś się dzieje? Zwróć uwagę na tych kilka symptomów:

• gorączka lub podwyższona temperatura ciała;
• ból i dyskomfort w obrębie jamy ustnej, który utrudnia jedzenie i spożywanie napojów;
• utrata apetytu;
• nieprzyjemny zapach z ust;
• marudność, niespokojny sen i rozdrażnienie;
• zmiany na śluzówce, takie jak czerwone plamy, pęcherzyki, nadżerki lub biały, grudkowaty nalot;
• zwiększona ilość śliny w jamie ustnej;
• obrzęk śluzówki jamy ustnej i/lub warg. [5][2]

Zakażenia i infekcje – przyczyny zapalenia jamy ustnej

Ponieważ stan zapalny w jamie ustnej jest reakcją obronną organizmu na czynniki prozapalne, często odpowiadają za nie szkodliwe drobnoustroje. Do najczęstszych przyczyn zapalenia jamy ustnej u dzieci należą:

• infekcje wirusowe,
• zakażenia bakteryjne,
• zakażenia grzybicze.

Przyczyny niezwiązane z mikroorganizmami chorobotwórczymi obejmują alergiczne zapalenie jamy ustnej oraz afty i drobne urazy.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej jest wywołane przez wirusa opryszczki (Herpes simplex). Może występować jako zakażenie pierwotne lub wtórne. W pierwszym przypadku objawia się gorączką, ogólnym złym samopoczuciem i bólem w obrębie szyi. W jamie ustnej pojawiają się bolesne pęcherzyki, które przekształcają się w nadżerki. Dziecko może się ślinić i mieć nieprzyjemny zapach z ust, a objawy mogą trwać do dwóch tygodni. W zakażeniu wtórnym pęcherzyki pojawiają się na wargach i znikają po tygodniu, nie pozostawiając blizn. Leczenie obejmuje podawanie leków przeciwwirusowych, płynną dietę i stosowanie miejscowych leków przeciwbólowych. [2] [4]

Infekcja grzybicza jamy ustnej

Infekcja grzybicza jamy ustnej, nazywana pleśniawkami, wywołana jest przez drożdżaki. Objawia się białym nalotem na śluzówce, którego nie daje się usunąć gazikiem. Dziecko może stracić apetyt i być niespokojne. Nieleczone pleśniawki powodują ból i utrudniają pobieranie pokarmu. Leczenie polega na stosowaniu leków antyseptycznych i przeciwgrzybiczych do pędzlowania jamy ustnej. Przy karmieniu piersią należy smarować także brodawki, a przy karmieniu butelką – sterylizować używane akcesoria. [2]

Aftowe zapalenie jamy ustnej

Aftowe zapalenie jamy ustnej objawia się bolesnymi zmianami na błonie śluzowej jamy ustnej. Przyczyny nie są w pełni poznane, choć istnieje związek pomiędzy pojawieniem się aft, a obniżoną odpornością, zaburzeniami gospodarki hormonalnej oraz niedoborem witamin z grupy B. [2][3] Afty goją się zwykle do 2 tygodni. Leczenie zachowawcze polega na tymczasowej modyfikacji diety, stosowaniu miejscowych preparatów do smarowania lub płukania jamy ustnej. [3]

Leczenie zapalenia jamy ustnej

Leczenie zapalenia jamy ustnej zależy od przyczyny i rodzaju zakażenia. Postępowanie medyczne ma na celu łagodzenie bólu, przyspieszenie gojenia się zmian oraz zapobieganie powikłaniom. Odpowiednio do przyczyny, stosowane są zwykle preparaty miejscowe. W przypadku infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych, konieczne może być stosowanie leków doustnych.

Jak dbać o higienę jamy ustnej u dzieci?

Higiena jamy ustnej to podstawa profilaktyki. Pomaga zmniejszyć ryzyko pojawienia się lub rozwoju infekcji w jej obrębie. Ważne jest regularne oczyszczanie zębów i przestrzeni między nimi, a także dostosowanie czynności do wieku dziecka. W miarę, gdy maluch staje się samodzielny, warto nauczyć go technik szczotkowania, stosowania nici dentystycznej i szczoteczek do języka. Ważne jest także stosowanie się do ogólnych zasad higieny:

• częste mycie rąk,
• unikanie wkładania do buzi brudnych przedmiotów,
• spożywanie napojów z tej samej butelki, z której korzystały inne osoby,
• używanie tych samych sztućców przez kilka osób. [6]

Niezbędne są także regularne wizyty u stomatologa i obserwacja zachowania dziecka. Szybkie dostrzeżenie niepokojących objawów i konsultacja ich z pediatrą, pozwolą zdiagnozować problem i wdrożyć odpowiednie leczenie. [6]

Na zlecenie marki Chlorchinaldin

Bibliografia

[1] Stan zapalny – powstawanie, przebieg i znaczenie, Zintegrowana Platforma Edukacyjna: https://zpe.gov.pl/pdf/PSGwt0Znj

[2] Wypych A. i in.: Zapalenia jamy ustnej u dzieci, z uwzględnieniem pacjentów w trakcie terapii przeciwnowotworowej, Borgis – Nowa Medycyna 1/2007, s. 13-17: https://www.czytelniamedyczna.pl/1118,zapalenia-jamy-ustnej-u-dzieci-z-uwzglednieniem-pacjentow-w-trakcie-terapii-prze.html

[3] Kuźnik M., Afty – przyczyny i leczenie, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/stomatologia/choroby-i-leczenie-przyzebia/295854,afty-przyczyny-i-leczenie

[4] Kuchar Ernest – Opryszczka (zakażenie wirusem opryszczki zwykłej) – przyczyny, objawy, leczenie, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/158823,zakazenie-wirusem-opryszczki-zwyklej-u-doroslych

[5] Jałoza D. i in., Fitoterapia stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej, Herbalism nr 1(1)/2015: https://apcz.umk.pl/HERB/article/view/HERB.2015.006/23581

[6] Roksana Kalinowska, #ŻyjDobrze. Higiena, Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie: https://www.gov.pl/web/psse-gostynin/zyjdobrze-higiena