Jakość snu pogarsza się wraz z wiekiem. Od 30 do 48 proc. seniorów skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia, podczas gdy 12–20 proc. ma problemy z bezsennością. Mocne dowody łączą bezsenność z depresją, lękiem i innymi zaburzeniami zdrowia psychicznego. Kilka badań wykazało związek bezsenności z zespołem metabolicznym, nadciśnieniem i chorobami serca.
Osoby starsze powinny rozpocząć leczenie zaburzeń snu od sposobów niefarmakologicznych. Terapia poznawczo-behawioralna bezsenności (CBT-I) jest leczeniem pierwszego rzutu, chociaż rzadko jest stosowana w warunkach klinicznych ze względu na czas, koszty oraz brak wykwalifikowanych terapeutów. Inną metodą niefarmakologiczną jest aktywność fizyczna.
Ćwiczenia są proste, niedrogie i korzystne w łagodzeniu bezsenności u osób starszych. Zmniejszają również współwystępowanie chorób skorelowanych z bezsennością (zespół metaboliczny, udar, depresja, lęk) i budują mięśnie. Większość badań wykazała, iż leczenie ćwiczeniami zmniejsza objawy bezsenności.
Przydatność różnych form ćwiczeń w poprawie jakości snu jest przez cały czas niejasna, co utrudnia wybór najlepszej z nich. Na łamach „BMJ Journal” opublikowano przegląd systematyczny mający na celu ocenę i porównanie wpływu różnych rodzajów ćwiczeń fizycznych na poprawę jakości snu u osób starszych.
Do badania włączono 2170 pacjentów z 25 randomizowanych badań porównujących ćwiczenia fizyczne z grupą kontrolną pod kątem jakości snu. Pacjentów powyżej 60 lat podzielono na grupę badawczą, stosującą różnego rodzaju wysiłek fizyczny, oraz grupę kontrolną (bez interwencji fizycznej, rutynowej aktywności lub edukacji na temat snu). Głównym wynikiem była ocena PSQI – kwestionariusza jakości snu Pittsburgh.
Wyniki tego badania wskazują, iż ćwiczenia siłowe (jak np. podnoszenie ciężarów) mają najwyższą skuteczność spośród innych, a następnie ćwiczenia aerobowe (jak np bieganie) i ćwiczenia łączone (m.in. pilates, joga).
Ponadto wykazano, iż ważnym czynnikiem leczniczym jest również edukacja na temat snu. Stała godzina snu, dbanie o spokój i ciemność w sypialni, unikanie używek, obfitych posiłków i dużej ilości płynów przed snem, brak drzemek po godzinie 15 – to kilka wskazówek, które można przekazać pacjentom w celu efektywnego leczenia tego – jakże utrudniającego życie – schorzenia.
Podsumowując, cytowane badanie dostarcza wskazówek dotyczących wyboru rodzaju ćwiczeń w leczeniu bezsenności, jednakże każda aktywność fizyczna poprawi jakość snu oraz przyniesie pacjentom dodatkowe korzyści (jak np utrata masy ciała).
