Mikrobiom jelitowy u pacjentów z czerniakiem

Wyniki najnowszych badań wskazują na potencjalną rolę mikrobiomu jako biomarkera diagnostycznego, prognostycznego lub predykcyjnego odpowiedzi na leczenie, zwłaszcza immunoterapię w przypadku pacjentów z czerniakiem.

Mikrobiom jelitowy stanowi największe skupisko mikroorganizmów w organizmie człowieka i jest coraz częściej uznawany za istotny czynnik wpływający na kliniczne wyniki leczenia raka. Nowe dowody sugerują, iż mikrobiom jelitowy może wpływać na rozwój nowotworów, postęp choroby, toksyczność leków i reakcję na leczenie. W przypadku czerniaka związek między obecnością określonych mikroorganizmów w jelitach a reakcją na immunoterapię wykazano zarówno w modelach przedklinicznych, jak i u kohort pacjentów z czerniakiem przerzutowym. Poprzednie badania wykazały, iż pacjenci z czerniakiem przerzutowym, którzy reagują na immunoterapię, mają większą liczebność niektórych taksonów drobnoustrojów (np. Faecalibacterium) w porównaniu z osobami nieodpowiadającymi na terapię. Jednakże istnieją ograniczone dane na temat składu mikrobiomu u pacjentów z czerniakiem miejscowym lub we wczesnym stadium lub czy występują różnice w porównaniu z osobami bez czerniaka.

W badaniu opublikowanym na łamach „Jama Dermatology” sprawdzano, czy pacjenci z czerniakiem mają inny profil mikrobioty kałowej niż osoby zdrowe i czy mikrobiom różni się w zależności od stadium choroby.

Próbki kału pobrano od 228 osób, w tym od 49 zdrowych ochotników, 38 pacjentów z czerniakiem we wczesnym stadium oraz 141 z czerniakiem zaawansowanym (III i IV stadium). Zaobserwowano, iż względna liczebność Fusobacterium była wyższa u pacjentów z czerniakiem niż w grupie kontrolnej, choć związek ten osłabł po korekcie o zmienne zakłócające. Skład mikrobiomu różnił się między grupami pacjentów: we wczesnym stadium czerniaka wykazano większą różnorodność alfa i wyższą liczebność rodzaju Roseburia, jednak po dostosowaniu wyników do współczynników istotność statystyczna została utracona. Nie odnotowano istotnych korelacji pomiędzy składem mikrobiomu a nawrotem choroby u pacjentów leczonych immunoterapią adiuwantową (stadium III).

Wyniki badania wskazują, iż profil mikrobioty jelitowej różni się istotnie pomiędzy pacjentami z czerniakiem a populacją zdrową oraz pomiędzy pacjentami w różnych stadiach choroby. Choć dane są wstępne, sugerują one potencjalną rolę mikrobiomu jako biomarkera diagnostycznego, prognostycznego lub predykcyjnego odpowiedzi na leczenie, zwłaszcza immunoterapię. W przyszłości ocena składu mikrobioty może wspierać decyzje terapeutyczne, np. w kwalifikacji do immunoterapii czy monitorowaniu ryzyka nawrotu.

Warto również pamiętać, iż interwencje modyfikujące mikrobiom (dieta, probiotyki, przeszczep kału) mogą w przyszłości stać się uzupełnieniem terapii onkologicznych. Potrzebne są dalsze prospektywne badania, które pozwolą na zrozumienie mechanizmów interakcji mikrobiomu z układem odpornościowym i jego wpływu na przebieg czerniaka.