Mieszkańcy miast są coraz mniej zdolni do trawienia roślin

Według nowej analizy ewolucyjnej, sposób, w jaki żyjemy oraz to ile, a przede wszystkim – jak – jemy, mógł mieć wpływ na sposób rozkładu błonnika w ludzkich jelitach. Zespół naukowców z Uniwersytetu Ben Guriona w Negewie BGU (Ben-Gurion University of the Negev) w Izraelu odkrył spadek liczby bakterii rozkładających celulozę w mikrobiomie jelitowym człowieka, szczególnie w społeczeństwach uprzemysłowionych [1].

– W trakcie ewolucji człowieka błonnik zawsze był podstawą ludzkiej diety. Jest także głównym składnikiem diety naszych przodków z rzędu naczelnych. Utrzymuje on zdrową florę jelitową – stwierdziła w oświadczeniu Sarah Moraïs, badaczka biologii molekularnej i biochemii z BGU.

Specyficzna bakteria Ruminococcus i celulosomy

Największą aktywność, liczebność i zróżnicowanie mikroorganizmów wykazuje mikrobiota zamieszkująca jelito grube. Szacuje się, iż występuje tam od 500 do 1000 gatunków należących do 45 rodzajów i 17 rodzin drobnoustrojów [4]. W swoim badaniu naukowcy zidentyfikowali bakterię rozkładającą celulozę o nazwie Ruminococcus, która wytwarza duże i wysoce wyspecjalizowane zewnątrzkomórkowe kompleksy białkowe, zwane celulosomami, w celu degradacji celulozy. Zdaniem naukowców w mikrobiomie krów i owiec również występują bakterie wytwarzające celulosomy. Można je również wykryć u naczelnych.

– Byliśmy zaskoczeni, widząc, iż ludzkie bakterie wytwarzające celulosomy najwyraźniej zmieniły żywicieli w trakcie ewolucji, ponieważ szczepy ludzkie są bliżej spokrewnione ze szczepami zwierząt gospodarskich, niż ze szczepami naszych przodków naczelnych – powiedział Itzhak Mizrahi, profesor BGU.

Celulosomy zostały zaprojektowane przez bakterie w celu rozrywania włókien celulozowych, ponieważ są one trudne do strawienia. Natomiast włókna celulozowe podzielone na krótsze, rozpuszczalne łańcuchy, mogą być trawione przez mikrobiom jelitowy.

– Rozkład celulozy nie jest łatwym zadaniem, potrafi tego dokonać kilka bakterii. Celuloza jest trudna do strawienia, ponieważ jest nierozpuszczalna – stwierdził w oświadczeniu Edward Bayer, profesor z Instytutu Weizmanna w Izraelu i współautor badania.

Z analizy naukowców wynika, iż ​​szczepy Ruminococcus były bardziej rozpowszechnione wśród starożytnych społeczeństw ludzkich, społeczności łowiecko-zbierackich i populacji wiejskich. Jednak ich obecność jest znacznie rzadsza wśród ludzi żyjących w społeczeństwach uprzemysłowionych. Prawdopodobnie ze względu na przejście na dietę o mniejszej zawartości błonnika [1].

Dlaczego błonnik w diecie jest ważny?

Błonnik pokarmowy może zmienić charakter zawartości przewodu żołądkowo-jelitowego oraz sposób wchłaniania składników odżywczych i substancji chemicznych, poprzez zwiększenie objętości i lepkość. Niektóre rodzaje rozpuszczalnego błonnika wiążą się z kwasami żółciowymi w jelicie cienkim, zmniejszając prawdopodobieństwo ich ponownego przedostania się do organizmu. To z kolei obniża poziom cholesterolu we krwi i zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych [2]. Nierozpuszczalny błonnik wiąże się też ze zmniejszonym ryzykiem cukrzycy, ale mechanizm, za pomocą którego jest to możliwe, pozostaje póki co nieznany [3].

Brytyjska Narodowa Służba Zdrowia zaleca, aby dorośli spożywali 30 gramów błonnika dziennie. Jednak średnie spożycie wynosi zaledwie 20 gramów dziennie. Aby zwiększyć spożycie błonnika, należy zamienić biały chleb i makaron na ich pełnoziarniste odpowiedniki, takie jak brązowy ryż, komosa ryżowa, czy chleb pełnoziarnisty. Ważne jest również spożywanie większej ilości orzechów, nasion, owoców i warzyw, w tym fasoli, soczewicy i ciecierzycy.

Literatura:

1. https://www.euronews.com/health/2024/03/21/gut-bacteria-to-digest-fibre-less-present-in-industrialised-societies-study-suggests
2. Anderson JW, Baird P, Davis RH, Ferreri S, Knudtson M, Koraym A, et al. (April 2009). „Health benefits of dietary fiber” (PDF). Nutrition Reviews. 67 (4): 188–205. doi:10.1111/j.1753-4887.2009.00189.x. PMID 19335713
3. „Foods that spike a patient’s blood glucose are not what you think”. American Medical Association. Retrieved 14 October 2020
4. Libudzisz Z., Mikroflora jelitowa, rola probiotyków w żywieniu, Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Politechniki Łódzkiej.

©MGR.FARM