To bardzo obszerny temat. Można go rozwijać i interpretować na wiele różnorodnych sposobów i pod wieloma aspektami. W tym artykule autor skupi się na założeniach dotyczących ojcostwa opracowanych przez Jaspera Juula*, znanego terapeuty i pedagoga, twórcy porozumienia bez przemocy.
Twierdzi on że: „Po ponad czterdziestu latach pracy z parami i rodzinami uważam, iż mogę pozwolić sobie na twierdzenie, iż dla dziecka jest bardzo ważne, by mieć dwoje rodziców, którzy są od siebie bardzo różni”. Zakłada on, iż mężczyzna w roli ojca ma swoje specyficzne zadanie tak samo jak swoje zadanie ma matka a jedno nie może zastąpić drugiego. Obydwoje realizują też zadania rodzicielskie we adekwatny sobie sposób.
Jak jest rola ojca?
Bycie ojcem we współczesnym świecie to bardzo trudne zadanie. Współczesny mężczyzna chce być partnerem dla matki swojego dziecka, chce być ojcem a jednocześnie odpowiedzialnym człowiekiem. Ma szereg ról, którym chce sprostać. Do roli ojca nikt go nie przygotował, gdyż dzisiejszy mężczyzna funkcjonuje inaczej niż pokolenia mężczyzn w przeszłości. Dla wielu świadomych i odpowiedzialnych mężczyzn, rola ojca jest jedną z najważniejszych w życiu (jeśli nie najważniejszą) i chce ją dobrze spełniać.
W jednej ze swoich książek Jasper Juul pokazuje jakie jeszcze w XIX w. było przekonanie na temat funkcjonowania ojca w przestrzeni domowej. Opis zamieszczony poniżej pochodzi z duńskiego poradnika z 1928 r. „… gdy po powrocie z pracy mężczyzna siada do kolacji, wszystkie dzieci poniżej piętnastego roku życia muszą znajdować się w swoich pokojach lub w sypialni, ponieważ nie godzi się, by mężczyzna spożywał posiłek w ich towarzystwie”. Była to jedna z porad, jakich kobietom udzielali ‒ uwaga! – eksperci. Według nich, dzieci powinno trzymać się z dala od ojców! W gruncie rzeczy od tamtych czasów nie minęło wcale tak wiele lat”
Współczesny odpowiedzialny ojciec chce funkcjonować inaczej – chce uczestniczyć w życiu rodziny, chce spędzać z nią czas a nie tylko zajmować się pracą i kontaktami towarzyskimi.
Relacje z matką dziecka
Kobiety zaczynają budować relację ze swoim dzieckiem nosząc go przez 9 miesięcy w swoim brzuchu a potem tę relację pogłębiając. Mężczyźni stają się ojcami ucząc się tej relacji oraz podpatrując innych mężczyzn.
Jasper Juul twierdzi, iż podstawowym zadaniem ojca jest być odpowiedzialnym partnerem matki swoich dzieci. W jednej ze swoich książek mówi, iż bardzo dużym wyzwaniem jest: „stać się wiarygodnym partnerem dla kobiety i jednocześnie odpowiedzialnym ojcem dla dzieci. jeżeli jednak zdecydujesz się na bliską relację, uczyni cię to nie tylko lepszym ojcem, ale także lepszym partnerem i przyjacielem, lepszym menedżerem i pracownikiem”. Być ojcem nie znaczy jednak podporządkować się matce dziecka, ale spełniać swoją rolę we adekwatny sobie i przemyślany sposób. Zdarza się, iż kobiety nie chcą zaakceptować mężczyzny w roli ojca, nie potrafią dostrzec punktu widzenia mężczyzny i nie godzą się z jego metodami wychowawczymi. Czasami może to prowadzić do konfliktów i nieporozumień. Należy jednak wyjaśniać je i o nich rozmawiać. Mężczyzna ma prawo do bycia ojcem tak samo jak kobieta ma prawo do bycia matką.
Mówi on, iż ojcostwo wpływa na każdą dziedzinę życia bo adekwatne przeżyte i doświadczone może dać prawdziwe szczęście i spełnienie. Żeby tak się mogło stać, każdy mężczyzna musi przejść długoletni proces osobistego rozwoju. Tego się nie dostaje to trzeba w sobie wypracować.
Jak powinny funkcjonować relacje z dziećmi?
Relacja z dzieckiem może rozwinąć mężczyznę, może go kształtować i pozwala mu na lepsze zrozumienie drugiej osoby. istotny w tym wszystkim jest autentyzm i szczerość. Bycie w relacji z dzieckiem to przede wszystkim spędzanie z nim czasu i poświęcanie go na wszystko co jest ważne – w męskim stylu, nie poprzez naśladowanie zachowania matki – a więc pójście z nim na spacer, czytanie książki, turlanie i podrzucanie, wyjście ze znajomymi czy uprawianie sportu. Ważne by zachować przy tym autentyczność.
Bycie ojcem to przejmowanie odpowiedzialności za dziecko a jednocześnie pokazywanie matce dziecka, iż może zaufać swojemu mężczyźnie
Jak brak ojca wpływa na dziecko?
Nawet najlepsza matka nie zastąpi ojca. Odpowiedzialny i stabilny emocjonalnie a przy tym nie uzależniony ojciec daje dziecku poczucie bezpieczeństwa i stabilności. Obecność obojga rodziców zapełnia w dorastającym dziecku potrzebę tożsamości wzorców i uczuć, które będzie mogło wykorzystać w swoim dorosłym życiu. Dziecko czuje się kompletne a otoczenie jawi mu się jako czyste i klarowne. Rodzina w której obydwoje rodzice spełniają swoje role jest komplementarna i spójna. Nie jest w niej najważniejsze to, by rodzice we wszystkim się ze sobą zgadzali. Ważne jest, by byli prawdziwi i szczerzy a przy tym szanowali swoje odmienności.
Rozwijanie w sobie kompetencji ojcowskich to trudne zadanie wymaga chęci i wiedzy a przy tym czasu w spokojne pogłębianie tych umiejętności. Jest to trudne zadanie. W placówkach Psycho Care pracują doświadczeni psychoterapeuci, którzy w profesjonalny sposób pomogą przyjrzeć się relacjom z dzieckiem a także wzmocnią i ukierunkują pracę nad rozwojem kompetencji aby zaangażowany mężczyzna mógł spełniać się w roli ojca. Zachęcamy do umówienia wizyty online poprzez stronę www lub mailowo bądź telefonicznie.
Niżej książki Jaaspera Juula, które warto przeczytać.
Co warto przeczytać?
Polecane książki Jaspera Jula
„Twoje kompetentne dziecko”
„Twoja kompetentna rodzina
„Życie w rodzinie”
„Zamiast wychowania”
„Rodzina patchworkowa”
„Rodzic jako przywódca stada”
„Być mężem i ojcem”
To kilka książek z dużego zbioru Jaspera Juula, które warto przeczytać.
*Jaasper Juul – duński pedagog i terapeuta rodzinny o światowej renomie. Autor wielu książek na temat życia rodzinnego, edukacji oraz rozwoju emocjonalnego. Twórca humanistycznego podejścia do wychowania, zakładającego szacunek oraz zrozumienie wobec potrzeb dzieci i dorosłych.
