Jednym z takich jest z pewnością włóknienie wątroby, będące nieprawidłową reakcją na przewlekłe uszkodzenia tego narządu, charakteryzujące się nadmiernym odkładaniem rozproszonej macierzy zewnątrzkomórkowej i nieprawidłowym rozrostem tkanki łącznej, która może dalej rozwijać się w zdekompensowaną marskość wątroby i/lub raka wątrobowokomórkowego. Czynniki ryzyka tego fatalnego w skutkach procesu są stosunkowo dobrze poznane, ale brakuje danych na temat wpływu powszechnie stosowanego metotreksatu na proces włóknienia wątroby u pacjentów z łuszczycą. Powyższa luka dowodowa została wypełniona przez zespół brytyjskich naukowców z Newcastle University.
Przeprowadzono prospektywne badanie, do którego włączono 204 dorosłych pacjentów z umiarkowaną do ciężkiej postaci łuszczycą plackowatą, spośród których 91 proc. było leczonych metotreksatem (mediana czasu terapii 3 lata). W celu oceny włóknienia wątroby u wszystkich uczestników przeprowadzano elastografię z pomiarem sztywności wątroby (LSM); następnie na tej podstawie badaną populację przypisano do grup o łagodnym (co najmniej 7 kPa), umiarkowanym (co najmniej 7,9 kPa) lub zaawansowanym (powyżej 9,5 kPa) stopniu zwłóknienia. W kolejnym kroku oceniono skumulowaną dawkę metotreksatu i inne potencjalne czynniki ryzyka (w tym modyfikowalne).
Wykazano, iż częstość występowania podanych wyżej stopni wynosiła odpowiednio 36, 25 i 17 proc. Nie stwierdzono istotnego statystycznie związku pomiędzy skumulowaną dawką metotreksatu a nasileniem włóknienia mierzonego jakimkolwiek parametrem. Co ważne, z wyższymi wartościami LSM w sposób istotny wiązało się wyższe BMI, obwód talii, nasilenie zespołu metabolicznego, rosnący wynik w skali AUDIT (oceniające tzw. problemowe picie alkoholu) i FIB-4 - czyli już wcześniej znane czynniki ryzyka, które tym razem jednoznacznie wykazano na populacji osób z łuszczycą. W tej właśnie populacji największe ryzyko niosły ze sobą BMI co najmniej 28 (kg/m2), cukrzyca i zespół metaboliczny.
Badanie to potwierdza wysoką częstość występowania istotnego klinicznie włóknienia wątroby u chorych na łuszczycę, jednak skumulowana dawka metotreksatu nie była powiązana z tym stanem. Stąd wniosek autorów, by większą uwagę zwrócić na przedstawione w badaniu, udowodnione czynniki ryzyka, których obecność powinna skłaniać ku przeprowadzeniu diagnostyki.
