Najnowsze wytyczne opublikowane w czasopiśmie Schizophrenia Bulletin, dotyczą zapobiegania przyrostowi masy ciała spowodowanego przyjmowaniem leków przeciwpsychotycznych. Zalecono w nich zmianę dotychczasowej praktyki klinicznej poprzez profilaktyczne włączenie metforminy u większości pacjentów rozpoczynających lub modyfikujących terapię przeciwpsychotyczną.
Leki przeciwpsychotyczne – kiedy się stosuje?
Leki przeciwpsychotyczne, zwane również neuroleptykami, są szeroko stosowane w leczeniu schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej oraz innych zaburzeń psychotycznych. Oprócz działania przeciwpsychotycznego, charakteryzują się również efektem uspokajającym, redukując pobudzenie oraz agresję. Neuroleptyki dzielą się na leki typowe (I generacji) oraz leki atypowe (II generacji).
Działania niepożądane leków przeciwpsychotycznych
Choć leki przeciwpsychotyczne znacząco poprawiają jakość życia pacjentów, ich stosowanie wiąże się z pewnymi działaniami niepożądanymi. Wśród najczęstszych efektów ubocznych leków przeciwpsychotycznych występują zaburzenia metaboliczne, takie jak przyrost masy ciała, hiperglikemia, dyslipidemia oraz rozwój zespołu metabolicznego. Działania te stanowią poważne wyzwanie kliniczne, wymagające regularnego monitorowania stanu zdrowia pacjentów oraz podejmowania działań zapobiegających negatywnym konsekwencjom zdrowotnym.
Leki przeciwpsychotyczne: najnowsze wytyczne
W odpowiedzi na wyzwania związane z leczeniem pacjentów stosujących leki przeciwpsychotyczne, opracowano nowe wytyczne oparte na najnowszych badaniach naukowych. Zawierają one prosty algorytm leczenia, który ma na celu optymalizację terapii przeciwpsychotycznej.
Wytyczne wskazują, iż kluczowym czynnikiem wpływającym na ryzyko przyrostu masy ciała jest odpowiedni dobór leku. Aktualnie, za substancje o najwyższym ryzyku przyrostu masy ciała uznaje się klozapinę oraz olanzapinę. Leki takie jak kwetiapina, risperidon i paliperidon są klasyfikowane jako leki średniego ryzyka, podczas gdy pozostałe leki przeciwpsychotyczne zaliczane są do grupy niskiego ryzyka pod względem wpływu na masę ciała.
Metformina przeciwdziała przyrostowi masy ciała u pacjentów przyjmujących leki przeciwpsychotyczne
Metformina, lek pierwotnie stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2, wykazuje potencjał w przeciwdziałaniu przyrostowi masy ciała u pacjentów przyjmujących leki przeciwpsychotyczne. Działa poprzez zmniejszenie apetytu, obniżenie produkcji glukozy w wątrobie oraz poprawę wrażliwości tkanek na działanie insuliny.
Wytyczne zalecają włączenie metforminy w następujących przypadkach:
- U pacjentów, którym jako lek pierwszego rzutu włączono leki o najwyższym ryzyku przyrostu masy ciała, takie jak klozapina lub olanzapina.
- U pacjentów, u których występuje jeden lub więcej czynników ryzyka kardiometabolicznego.
- U pacjentów, u których w ciągu pierwszego roku leczenia jakimkolwiek lekiem przeciwpsychotycznym zaobserwowano wzrost masy ciała o ponad 3%.
Twórcy najnowszych wytycznych podkreślają, iż kluczowym celem jest zapobieganie przyrostowi masy ciała, a tym samym związanym z nim późniejszym problemom zdrowotnym. Zwracają także uwagę, iż podczas terapii metforminą należy regularnie monitorować funkcje wątroby oraz nerek. Ponadto, wytyczne określają sytuacje, w których należy przerwać podawanie leku, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentów.
