Jeśli żyjesz z niepełnosprawnością albo jesteś rodzicem dziecka, które potrzebuje orzeczenia, to pewnie wiesz, ile nerwów kosztują powtarzające się komisje. Ciągłe zbieranie dokumentów, wyjaśnianie tego samego, a w tle niepokój, czy świadczenia nie zostaną przerwane. Na szczęście od czerwca 2025 roku coś się zmieniło. I to na lepsze.
Nowe przepisy sprawiają, iż niektóre osoby mogą teraz otrzymać wydłużone orzeczenia o niepełnosprawności choćby na 7 lat, a dzieci aż do ukończenia 16 roku życia. To spora zmiana, która może odciążyć wielu ludzi, nie tylko formalnie, ale przede wszystkim emocjonalnie.
Co dokładnie się zmieniło w orzeczeniach o niepełnosprawności od czerwca 2025 roku?
Od 11 czerwca obowiązuje nowe rozporządzenie, które reguluje minimalny czas, na jaki może zostać wydane orzeczenie o niepełnosprawności. Dotyczy to konkretnych przypadków, głównie osób z rzadkimi chorobami genetycznymi, w tym zespołem Downa. Wcześniej długość orzeczenia zależała wyłącznie od decyzji komisji. Teraz nie może być ono krótsze, niż określono w przepisach.
Co ważne, zmiany nie wymagają składania specjalnych wniosków, jeżeli kwalifikujesz się do jednej z grup objętych nowymi zasadami, orzeczenie powinno być wydane automatycznie na dłuższy czas.
Jakie choroby dają prawo do dłuższego orzeczenia?
Nie wszystkie choroby objęto nowymi przepisami. Ale jeżeli masz genetyczne schorzenie o jednorodnym, niezmiennym przebiegu, prawdopodobnie jesteś w grupie, która może skorzystać z tych rozwiązań. To samo dotyczy dzieci z zespołem Downa.
Żeby się upewnić, warto zajrzeć do oficjalnej listy chorób, została ona opracowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. jeżeli Twoja diagnoza znajduje się na tym wykazie, orzeczenie powinno zostać wydane na co najmniej 7 lat (w przypadku dorosłych) lub do 16. roku życia (w przypadku dzieci).
Jakie zasady obowiązują podczas orzekania dzieci?
W przypadku dzieci obowiązują dwie ścieżki, zależne od diagnozy:
- Jeśli dziecko ma niepełnosprawność, ale nie wpisuje się w katalog chorób genetycznych, orzeczenie będzie wydane na minimum 3 lata.
- Jeżeli zdiagnozowano u niego rzadką chorobę genetyczną o stałym przebiegu lub zespół Downa, orzeczenie zostanie przyznane do 16. roku życia.
To ogromne ułatwienie dla rodziców i opiekunów, którzy nie będą musieli co kilka lat powtarzać całego procesu. Jedna komisja, jeden dokument i kilka lat spokoju.
Co z dorosłymi i orzeczeniem na 7 lat lub na stałe?
Jeśli jesteś dorosłą osobą z chorobą genetyczną, Twoje orzeczenie nie może być teraz krótsze niż 7 lat, pod warunkiem iż Twój przypadek spełnia określone kryteria. Oczywiście komisja może przyznać dokument na dłużej, a choćby na stałe, jeśli:
- nie ma rokowań na poprawę stanu zdrowia,
- ograniczenia w funkcjonowaniu są trwałe.
Co ciekawe, mimo iż orzeczenia na stałe nie zostały zabronione, to przez cały czas są przyznawane ostrożnie. Ale przepisy ich nie wykluczają i warto o tym pamiętać podczas rozmowy z komisją.
Mniej komisji, więcej spokoju. Jakie znaczenie ma wydłużenie orzeczeń okresowych?
Jeśli przechodziłeś przez komisję więcej niż raz, to pewnie wiesz, jak potrafi to wyczerpać. Nie chodzi tylko o samo orzeczenie, ale o wszystkie formalności z nim związane: dokumenty, dojazdy, stres. Wydłużone orzeczenia o niepełnosprawności oznaczają po prostu łatwiejsze życie.
Co jeszcze daje Ci takie orzeczenie?
- stabilne świadczenia bez konieczności ich odnawiania co rok czy dwa,
- dłuższa ważność karty parkingowej i legitymacji osoby z niepełnosprawnością,
- pewność zatrudnienia, jeżeli pracujesz z dofinansowaniem z PFRON,
- i przede wszystkim: czas i siłę, które możesz przeznaczyć na coś ważniejszego niż papierologia.
Wydłużone orzeczenia o niepełnosprawności mogą naprawdę odmienić codzienność
Zmiana przepisów to nie tylko techniczna nowinka, to konkretna ulga dla tysięcy osób. jeżeli Ty lub ktoś Ci bliski żyjecie z chorobą genetyczną, teraz jest dobry moment, żeby sprawdzić, czy przysługują Wam nowe zasady. Być może nie musisz już stawiać się co chwilę na komisję. Masz prawo do spokoju i ciągłości w świadczeniach, w zatrudnieniu, w dostępie do potrzebnych ulg. Warto to wykorzystać. Bo kiedy prawo zaczyna działać na Twoją korzyść, warto z niego skorzystać do końca.
Źródła
- https://niepelnosprawni.gov.pl/6354-2/
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20250000682/O/D20250682.pdf
- https://niepelnosprawni.gov.pl/informacja-o-zmianach-w-zasadach-wydawania-orzeczen-o-niepelnosprawnosci-oraz-o-stopniu-niepelnosprawnosci-na-czas-okreslony/
