Jak wykazali szwedzcy naukowcy, u pacjentów z mastocytozą ryzyko wystąpienia czerniaka złośliwego (MM) i czerniaka in situ (Mis) było ponaddwukrotnie wyższe, a ryzyko raka podstawnokomórkowego (BCC) znacznie wyższe niż u osób zdrowych w tej samej grupie. Wiele nowotworów skóry zostało zdiagnozowanych w tym samym czasie co rozpoznanie mastocytozy – to sugeruje, iż błąd detekcji mógł mieć wpływ na wyniki.
Naukowcy przeanalizowali dane ze szwedzkiego Krajowego Rejestru Pacjentów i szwedzkiego Rejestru Nowotworów, aby zidentyfikować pacjentów z mastocytozą pierwotną lub wtórną w latach 2001–2018.
Porównano łącznie 2040 dorosłych pacjentów z mastocytozą (mediana wieku w chwili rozpoznania 50,6 roku; 59,4 proc. kobiet) z 10 193 dopasowanymi osobami bez mastocytozy.
Analiza obejmowała ocenę ryzyka wystąpienia MM i Mis u pacjentów z mastocytozą, w tym moment postawienia diagnozy przed i po rozpoznaniu mastocytozy, a także ocenę ryzyka wystąpienia BCC.
Ryzyko wystąpienia MM i Mis było ponaddwukrotnie wyższe u pacjentów z mastocytozą niż u osób zdrowych (iloraz szans [OR] 2,39; 95 proc. CI 1,8–3,2), a ryzyko wystąpienia BCC było również podwyższone (OR 1,79; 95 proc. CI 1,49–2,14).
Spośród 63 pacjentów chorych na MM lub Mis u 33 chorobę wykryto przed diagnozą mastocytozy — u 15 chorobę zdiagnozowano w ciągu 12 miesięcy przed datą diagnozy mastocytozy (współczynnik ryzyka [HR] 3,08; P < 0,001), a u 18 chorobę zdiagnozowano 3 lata przed datą diagnozy mastocytozy (HR 3,08; P < 0,001) — a u 30 wykryto ją po diagnozie (HR 2,39; P < 0,001).
Spośród 168 rekordów BCC 95 przypadków wykryto po rozpoznaniu mastocytozy (HR, 1,77; P < 0,001). Liczba przypadków wzrosła z 73 do 113 przed rozpoznaniem, wliczając te wykryte na rok przed datą rozpoznania mastocytozy (HR, 1,91; P < 0,001). U większości pacjentów z mastocytozą MM ujawniło się przed diagnozą mastocytozy (27 z 39), a u większości rozpoznano MI po diagnozie (18 z 24).
„Stwierdziliśmy zwiększone ryzyko zachorowania na MM/Mis i BCC u pacjentów z mastocytozą. Znaczna część przypadków raka skóry została wykryta w okresie zbliżonym do daty diagnozy mastocytozy, co prawdopodobnie odzwierciedla przynajmniej częściowo wpływ błędu detekcji” – napisali autorzy badania, którym kierowała Anna Bergström z Katedry Nauk Medycznych, Dermatologii i Wenerologii Uniwersytetu w Uppsali. Jego wyniki opublikowano online 18 sierpnia 2025 roku w czasopiśmie „Acta Dermato-Venereologica”.
