Marihuana a schizofrenia to obszar badań, który przyciąga uwagę ze względu na potencjalne powiązania między substancją a chorobą psychiczną. Idąc tym tropem, badacze przeanalizowali wpływ THC, głównego psychoaktywnego składnika marihuany, na rozwijające się mózgi młodych myszy. Wyniki sugerują, iż THC może powodować zmiany strukturalne w komórkach mikrogleju. One natomiast biorą udział w odpowiedzi immunologicznej mózgu. Co potencjalnie nasila genetyczne predyspozycje do schizofrenii. Myszy poddane THC wykazywały zmniejszenie się liczby komórek mikrogleju o 33% w określonych obszarach mózgu w porównaniu do myszy z grupy kontrolnej. Odkrycia te rzucają nowe światło na potencjalne zagrożenia związane z paleniem marihuany przez nastolatków. Szczególnie tych z genetyczną podatnością na schizofrenię.
Przebieg badania
Naukowcy z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa ze stanu Maryland postanowili przyjrzeć się powiązaniu marihuany i schizofrenii przeprowadzając badanie na myszach. W swoim badaniu zauważyli zmiany w strukturze mikrogleju (komórek układu immunologicznego), który może wpłynąć na genetyczne predyspozycje do schizofrenii. Natomiast w okresie adolescencji komórki mikrogleju odgrywają kluczową rolę w dojrzewaniu mózgu.
Badacze podejrzewali, iż zmiany strukturalne wpływające na te komórki mogą zakłócać układ przewodzenia i komunikacji wciąż rozwijających się mózgów nastolatków. Aby przetestować tę hipotezę, użyli genetycznie zmodyfikowanych myszy z mutacją imitującą genetyczne ryzyko schizofrenii u ludzi oraz myszy bez mutacji jako grupy porównawczej. Myszy z mutacją wykazywały zmiany w mózgu zarówno z, jak i bez podania THC. Szczególnie w obszarach odpowiedzialnych za emocje, naukę i pamięć.
W trakcie adolescencji myszy z obu grup były leczone jednorazowymi dziennymi iniekcjami THC lub nieszkodliwym roztworem soli fizjologicznej. Po 30 dniach iniekcji myszy miały trzy tygodnie przerwy. Następnie badacze przeprowadzili testy behawioralne w celu oceny ich rozwoju psychospołecznego. Testy obejmowały badania zmysłu węchu, rozpoznawania przedmiotów, interakcji społecznych i pamięci. Naukowcy użyli także barwienia fluorescencyjnego do pomiaru liczby i morfologii komórek mikrogleju w mózgach zwierząt.
Wyniki badania
Wyniki pokazały, iż myszy eksponowane na THC miały zwiększoną apoptozę mikrogleju (zaprogramowane obumieranie komórek). Dodatkowo zmniejszenie liczby mikrogleju myszy z mutacją genetyczną i THC było o 33% wyższe niż u myszy z grupy kontrolnej z THC. Redukcja mikrogleju była szczególnie widoczna w korze przedczołowej mózgu, która odpowiada zarówno u myszy, jak i ludzi za pamięć, zachowanie społeczne, podejmowanie decyzji i inne funkcje wykonawcze.
Ponieważ komórki mikrogleju są zaangażowane w dojrzewanie neuronalne mózgu, zmniejszenie ich liczby może prowadzić do wyższej liczby przypadków nieprawidłowego przekazywania sygnałów i komunikacji komórkowej. Myszy z genetycznymi zmianami pod wpływem THC w badaniu uzyskały wyniki o 40% niższe w pamięci zbiorowej niż myszy z grupy kontrolnej, którym podawano sól fizjologiczną.
Wyniki badania pojawiły się 25 października br. w czasopiśmie Nature Communications. Należy pamiętać, iż wyniki badania na myszach z genetycznymi zmianami nie można bezpośrednio przełożyć na ludzi. Jednocześnie badania na zwierzętach sugerują, iż palenie marihuany w okresie adolescencji może mieć długotrwałe i negatywne skutki.
Przyczyny schizofrenii
Schizofrenia to przewlekła choroba, która należy do tak zwanych zaburzeń psychotycznych (psychoz). Krótko mówiąc, psychozy charakteryzują się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i oceną rzeczywistości. Co ważne, ponad połowa zachorowań rozpoczyna się przed 30. rokiem życia.
Przyczyny schizofrenii są złożone. Nie poznaliśmy ich w pełni. Najczęściej jako czynniki przyczyniające się do rozwoju schizofrenii podaje się:
- czynniki biologiczne (w tym genetyczne),
- psychologiczne,
- społeczne,
- środowiskowe.
Ryzyko zachorowania jest większe w rodzinach, w których u krewnych rozpoznano schizofrenię. Ta podatność na chorobę nie musi jednak oznaczać, iż ona wystąpi. Zazwyczaj pierwszy epizod choroby występuje w wyniku współdziałania kilku czynników jednocześnie.
Marihuana a schizofrenia u nastolatków
Wyniki badania nie udowadniają, iż palenie marihuany przez nastolatków wywołuje u nich schizofrenię. Jednakże dostarczają dowodów na to, iż myszy obciążone genetycznie schizofrenią po podaniu THC (obecnym w marihuanie) mają mniej komórek mikrogleju. Co może prowadzić do wyższej liczby przypadków nieprawidłowego przekazywania sygnałów i komunikacji komórkowej. Przekładając to na ludzi, możemy przypuszczać, iż istnieje poważne ryzyko, iż u młodzieży, która ma w historii rodziny osoby chorujące na schizofrenię, po paleniu lub spożywaniu produktów z marihuaną rozwiną się pierwsze objawy choroby.
Częstość spożywania marihuany rekreacyjnie, ale także w celach medycznych gwałtownie rośnie. Zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie. Szczególnie wśród nastolatków. Natomiast młodzi ludzie są szczególnie podatni na długoterminowe negatywne skutki THC. Naukowcy ostrzegają, iż THC jest psychoaktywne. A jego stężenie w roślinach marihuany wzrosło czterokrotnie w ciągu ostatnich 20 lat. Co stanowi szczególne zagrożenie dla nastolatków, którzy mają genetyczne predyspozycje do zaburzeń psychoaktywnych, w tym schizofrenii.
Podsumowanie
Reasumując, badanie przeprowadzili naukowcy z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa ze stanu Maryland. Wykazali, iż myszy z określoną mutacją genetyczną eksponowane na THC miały o 33% większe zmniejszenie mikrogleju kory przedczołowej mózgu w porównaniu do myszy z grupy kontrolnej. Co więcej, myszy pod wpływem THC uzyskiwały wyniki o 40% niższe w testach pamięci niż myszy, którym podano sól fizjologiczną. I wreszcie najważniejsze. Badanie wykazało zmiany strukturalne w mikrogleju mózgów myszy eksponowanych na THC podczas adolescencji, co może pogarszać genetyczne ryzyko schizofrenii.
Badacze twierdzą, iż kolejnym krokiem w tych badaniach jest dokładne zidentyfikowanie, w jaki sposób nieprawidłowości mikrogleju wpływają na funkcję neuronów na poziomie molekularnym. Z perspektywy klinicznej mają nadzieję wykorzystać te wyniki, aby zbadać, w jaki sposób ekspozycja na marihuanę przyczynia się do rozwoju schizofrenii. Z pewnością potrzebujemy dalszych badań dostarczających jednoznacznych dowodów potwierdzających lub odrzucających związek pomiędzy marihuaną a schizofrenią. Jednak zdecydowanie już teraz zalecamy ostrożność w używaniu marihuany. Zwłaszcza przez nastolatków. Pamiętajmy, iż istnieje rosnąca liczba dowodów sugerujących związek między używaniem marihuany a ryzykiem rozwoju schizofrenii.
Bibliografia:
Janas-Kozik, T. Wolańczyk red. Psychiatria dzieci i młodzieży, Warszawa 2021
