Maj 2025 przynosi finansowy oddech dla milionów Polaków: 100% wyższe zasiłki

Początek maja 2025 roku zaznaczył się w polskim systemie prawnym serią istotnych zmian, które będą miały bezpośredni wpływ na finanse i zdrowie milionów obywateli. Najważniejsze modyfikacje przepisów dotyczą znaczącego wzrostu zasiłków dla bezrobotnych, uruchomienia nowego dodatku dopełniającego do renty socjalnej, wprowadzenia kompleksowego programu profilaktycznego w ramach NFZ oraz ulepszenia systemu rejestracji wizyt u lekarzy specjalistów. Zmiany objęły również zasady zatrudniania cudzoziemców, co ma uporządkować rynek pracy w Polsce.

fot. Warszawa w Pigułce

Jedną z najbardziej odczuwalnych zmian jest radykalna podwyżka zasiłku dla bezrobotnych, która weszła w życie z początkiem maja. Osoby z najkrótszym stażem pracy, poniżej pięciu lat, które dotychczas otrzymywały świadczenie w wysokości 80 procent podstawy, teraz będą otrzymywać pełne 100 procent. Ta znacząca podwyżka ma na celu skuteczniejsze wsparcie osób, które dopiero wchodzą na rynek pracy lub mają za sobą krótkie doświadczenie zawodowe. Reforma obejmuje również modernizację funkcjonowania urzędów pracy, wprowadzając możliwość rejestracji bezrobotnych w dowolnym urzędzie, niezależnie od miejsca zamieszkania. Takie rozwiązanie znacząco ułatwi formalności osobom, które są w trakcie przeprowadzki lub ze względów logistycznych wolą załatwić sprawy w innym miejscu niż ich oficjalne miejsce zameldowania. Dodatkowo wprowadzono nowe programy wsparcia dla rodzin oraz stażystów, które mają ułatwić powrót na rynek pracy osobom w szczególnej sytuacji życiowej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął 1 maja wypłaty nowego dodatku dopełniającego do renty socjalnej. To wsparcie finansowe jest skierowane do osób, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz niezdolne do samodzielnej egzystencji, stanowiąc jedną z najbardziej wrażliwych grup społecznych. Świadczenie będzie wypłacane razem z rentą socjalną, a co niezwykle istotne, osoby uprawnione otrzymają wyrównanie od początku roku. Za okres styczeń-luty kwota dodatku wynosi 2520 złotych brutto, natomiast od marca wzrosła do 2610,72 złotych brutto w związku z coroczną waloryzacją świadczeń. Według danych, nowy dodatek dopełniający trafi do około 130 tysięcy osób w całym kraju, znacząco poprawiając ich sytuację materialną i możliwości funkcjonowania w codziennym życiu.

Maj przyniósł również istotne zmiany w zasadach zatrudniania cudzoziemców w Polsce, które mają na celu zwiększenie transparentności i legalności tego procesu. Od 1 maja cały proces zatrudnienia obcokrajowców musi być prowadzony w formie elektronicznej, co ma przyspieszyć formalności i zmniejszyć biurokrację. Pracodawcy zostali zobowiązani do zawierania umów z cudzoziemcami wyłącznie w formie pisemnej oraz przekazywania ich kopii do odpowiednich organów jeszcze przed rozpoczęciem pracy przez pracownika z zagranicy. Wprowadzono również surowsze kary za nielegalne zatrudnianie obcokrajowców – grzywny będą teraz wynosić od 3 tysięcy do choćby 50 tysięcy złotych, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu do poprzednich limitów. Zmiany te mają przyczynić się do lepszej ochrony praw pracowników zagranicznych oraz do zwiększenia konkurencyjności polskiego rynku pracy przez eliminację nieuczciwych praktyk.

W obszarze ochrony zdrowia maj 2025 przyniósł uruchomienie nowego programu profilaktycznego „Moje zdrowie”, który zastąpił funkcjonujący dotychczas program „Profilaktyka 40 plus”. Nowy program wprowadza bardziej zróżnicowane podejście do badań profilaktycznych w zależności od wieku pacjenta. Osoby w wieku od 20 do 49 lat będą mogły korzystać z programu nie częściej niż raz na 5 lat, natomiast pacjenci powyżej 50. roku życia będą mieli możliwość wykonania kompleksowych badań co 3 lata. Program „Moje zdrowie” oferuje szerszy zakres badań diagnostycznych i jest dostępny dla większej grupy wiekowej, co ma przyczynić się do wcześniejszego wykrywania chorób cywilizacyjnych i znaczącego podniesienia poziomu zdrowia publicznego w Polsce.

Równocześnie z wprowadzeniem nowego programu profilaktycznego, Ministerstwo Zdrowia zainicjowało zmiany w systemie rejestracji wizyt u lekarzy specjalistów. Nowe rozporządzenie nakłada na przychodnie i poradnie obowiązek prowadzenia przejrzystych harmonogramów dostępnych wizyt, co ma zwiększyć dostępność opieki specjalistycznej i skrócić czas oczekiwania na konsultacje. Od 1 maja zmiany objęły najpierw przychodnie z lekarzami specjalistami z zakresu urologii i neurologii, a już od 15 maja system zostanie rozszerzony również o wizyty u nefrologów i okulistów. Co istotne, wprowadzono także automatyczny system powiadomień SMS z przypomnieniem o zbliżających się terminach wizyt lub badań, który ma zminimalizować problem nieodwołanych wizyt i niewykorzystanych terminów.

Nowe przepisy dotyczące rejestracji wizyt u specjalistów mają na celu nie tylko usprawnienie procesu umawiania się na konsultacje, ale również lepsze wykorzystanie dostępnych zasobów systemu ochrony zdrowia. Dzięki elektronicznym harmonogramom pacjenci będą mieli możliwość sprawdzenia dostępnych terminów online, co znacząco ułatwi planowanie leczenia i zmniejszy konieczność osobistych wizyt w przychodniach tylko w celu zapisania się do lekarza. System przypomnień SMS ma natomiast zmniejszyć liczbę niewykorzystanych wizyt, które stanowią istotny problem w polskiej służbie zdrowia – według szacunków choćby kilkanaście procent umówionych wizyt nie dochodzi do skutku z powodu nieobecności pacjenta, który po prostu zapomniał o terminie lub nie poinformował placówki o rezygnacji.

Warto również podkreślić, iż wprowadzone w maju zmiany są częścią szerszej reformy systemu zabezpieczenia społecznego i ochrony zdrowia w Polsce. Wiele z tych rozwiązań było postulowanych od lat przez organizacje społeczne i pacjenckie, a ich wdrożenie ma na celu nie tylko poprawę sytuacji bieżącej, ale również przygotowanie kraju na wyzwania demograficzne związane ze starzeniem się społeczeństwa. Szczególnie istotne jest kompleksowe podejście do profilaktyki zdrowotnej, które może znacząco zmniejszyć koszty leczenia w przyszłości poprzez wczesne wykrywanie i zapobieganie chorobom.

Zmiany w zasiłkach dla bezrobotnych oraz wprowadzenie dodatku dopełniającego do renty socjalnej są odpowiedzią na rosnące koszty życia i mają na celu zapewnienie godnych warunków osobom w trudnej sytuacji materialnej. Jednocześnie reforma zatrudniania cudzoziemców ma uporządkować rynek pracy, który w ostatnich latach w znacznym stopniu opierał się na pracownikach z zagranicy, szczególnie w takich sektorach jak budownictwo, rolnictwo czy usługi.

Eksperci zwracają uwagę, iż efektywność wprowadzonych zmian będzie zależała przede wszystkim od sprawności ich wdrożenia oraz od tego, jak gwałtownie zarówno obywatele, jak i instytucje przystosują się do nowych przepisów. Szczególnie w przypadku elektronicznej rejestracji zatrudnienia cudzoziemców czy cyfrowych harmonogramów wizyt lekarskich najważniejsze będzie zapewnienie odpowiedniej infrastruktury technicznej oraz przeszkolenie personelu. Niemniej jednak kierunek zmian wydaje się być zgodny z oczekiwaniami społecznymi i trendami obserwowanymi w innych krajach europejskich.

Dla przeciętnego obywatela wprowadzone w maju zmiany oznaczają przede wszystkim uproszczenie wielu procedur administracyjnych i potencjalnie lepszy dostęp zarówno do wsparcia finansowego, jak i opieki zdrowotnej. Szczególnie istotne jest to dla osób w trudnej sytuacji życiowej – bezrobotnych, niepełnosprawnych czy chorych. Jednocześnie zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców powinny przyczynić się do większej transparentności rynku pracy i lepszej ochrony praw wszystkich pracowników niezależnie od ich pochodzenia.