Globalnie metabolicznie zależna stłuszczeniowa choroba wątroby (MAFLD) dotyka do 25 proc. populacji; jednak częstość jej występowania w zależności od regionu może wahać się od 1,2 proc. do 59 proc. i jest prawdopodobnie niedoszacowana ze względu na dużą liczbę niezdiagnozowanych przypadków.
Różnice te mogą być kluczowe, zaś zależność występowania MAFLD i przebiegu tej choroby od czynników lokalnych zbadała prof. Alina Kuryłowicz z Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego.
Jak wynika z zebranych przez nią danych, poza różnicami metodologicznymi między badaniami epidemiologicznymi, istotną rolę w rozwoju MAFLD wydają się odgrywać czynniki lokalne, głównie dietetyczne. I tak w prospektywnym badaniu kohortowym przeprowadzonym w Chinach wykazano, iż spożywanie tradycyjnej potrawy, jaką są jajka zakonserwowane, może zwiększać ryzyko stłuszczenia wątroby.
Ryzyko stłuszczenia wątroby korelowało dodatnio z częstością spożycia jajek zakonserwowanych z wieloma zmiennymi współczynnikami ryzyka 1,05 (95 proc.) przez <1 raz/tydzień do 1,26 (95 proc.) przez ≥2 razy/tydzień. Badacze chińscy tłumaczą te wyniki faktem, iż te specjalnie zakonserwowane jaja zawierają znaczną ilość tlenku ołowiu, a właśnie ekspozycja na metale ciężkie jest uważana za czynnik ryzyka stłuszczenia. Istotnym czynnikiem rozwoju MAFLD jest też lokalna specyfika spożycia alkoholu.
Osoby pijące alkohol regularnie (≥30 g/d dla mężczyzn i ≥20 g/d dla kobiet) mają wyższą aktywność enzymów wątrobowych i wyższy wskaźnik APRI (stosunek AST do liczby płytek), ale niższe poziomy parametrów metabolicznych (np. hemoglobiny glikowanej i HOMA) niż pacjenci niepijący. Podobnie jak infekcja wirusowa wątroby, także spożycie alkoholu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zgonu u pacjentów z MAFLD.
Z kolei dane pochodzące z metaanaliz wskazują, iż u osób z nadwagą i otyłością ze stłuszczeniem wątroby 7–10-proc. redukcja masy ciała w wyniku restrykcji kalorycznych, niekoniecznie związana z zaleceniami lekarskimi, ale np. z modą na zdrowy tryb życia, „może skutkować istotną poprawą przebiegu choroby, odzwierciedloną w aktywności enzymów wątrobowych i histologicznie ocenionym stłuszczeniu wątroby i zapaleniem z mniej pewnym wpływem na zwłóknienie” – stwierdza prof. Kuryłowicz.
Jak zauważa, w tej chwili kryteria diagnostyczne dla MAFLD są tak szerokie, iż pacjenci z tą chorobą nie stanowią jednorodnej grupy i można wyróżnić kilka jej podtypów, prawdopodobnie dietetycznie zależnych, tak więc opracowanie diet zależnych od lokalnego przebiegu choroby jest konieczne. – Istnieje potrzeba przeprowadzenia badań prospektywnych oceniających przebieg różnych fenotypów MAFLD w zależności od leczenia dietetycznego w różnych populacjach – konkluduje prof. Kuryłowicz.
Opracowanie: Marek Meissner
