LYM – standardowy element morfologii krwi

termedia.pl 1 dzień temu

Zdjęcie: 123RF

Limfocyty (LYM) – jeden z podstawowych rodzajów leukocytów (białych krwinek) – odgrywają niezwykle istotną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Odpowiadają za reakcję organizmu na infekcje wirusowe, bakteryjne i pasożytnicze, a także za nadzór immunologiczny nad komórkami nowotworowymi. Limfocyty są głównymi komórkami odpowiedzialnymi za odporność swoistą, czyli zdolność organizmu do zapamiętywania i zwalczania konkretnych patogenów.

Czym są limfocyty?

Limfocyty dzielą się na trzy główne podgrupy:

limfocyty B – odpowiadają za produkcję przeciwciał (odpowiedź humoralna),
limfocyty T – biorą udział w odpowiedzi komórkowej (cytotoksycznej i regulacyjnej),
komórki NK (natural killer) – eliminują komórki zakażone wirusami i nieprawidłowe komórki nowotworowe.

Limfocyty powstają w szpiku kostnym, a ich dojrzewanie i różnicowanie zachodzi głównie w grasicy (limfocyty T) oraz w węzłach chłonnych i śledzionie (limfocyty B).

Kiedy wykonać badanie LYM?

Oznaczenie liczby limfocytów jest standardowym elementem morfologii krwi i jest zalecane w przypadku:

diagnostyki infekcji wirusowych i bakteryjnych (np. grypa, mononukleoza zakaźna, COVID-19, gruźlica),
monitorowania odporności organizmu (np. w immunosupresji, AIDS),
oceny funkcji szpiku kostnego (np. w zespołach mielodysplastycznych),
diagnostyki zaburzeń hematologicznych (np. białaczki limfocytowej, chłoniaka),
monitorowania leczenia chorób przewlekłych (np. terapia immunosupresyjna, chemioterapia).

Wartości referencyjne LYM

Wartości referencyjne LYM mogą różnić się w zależności od wieku i laboratorium, ale orientacyjne wartości referencyjne to:

Liczba limfocytów w krwi obwodowej (LYM, × 10ł/μl):

Płód:

16.–19. tydzień: 0,5–3,3 × 10ł/μl,
20.–27. tydzień: 1,2–4,0 × 10ł/μl.

Noworodki:

0–1 dni: 3,6–7,6 × 10ł/μl,
2–30 dni: 2,8–9,1 × 10ł/μl.

Dzieci:

2–5 miesięcy: 2,8–10,6 × 10ł/μl,
6–12 miesięcy: 2,8–10,6 × 10ł/μl,
2–6 lat: 2,8–7,5 × 10ł/μl,
7–11 lat: 1,7–4,5 × 10ł/μl,
>12 lat: 1,3–4,5 × 10ł/μl.

Dorośli: 1,5–4,5 × 10ł/μl.

Procentowy udział limfocytów wśród leukocytów (LYM, proc.):

Noworodki:

0–1 dni: 13,0–57,0 proc.,
2–3 dni: 14,0–65,0 proc.,
3–30 dni: 18,0–69,0 proc.

Dzieci:

2–5 miesięcy: 32,0–80,0 proc.,
6–12 miesięcy: 28,0–70,0 proc.,
2–6 lat: 35,0–60,0 proc.,
7–11 lat: 25,0–32,0 proc.,
>12 lat: 27,0–32,0 proc.

Dorośli: 25,0–45,0 proc.

Podwyższone LYM (limfocytoza)

Zwiększona liczba limfocytów może świadczyć o:

infekcjach wirusowych (np. mononukleoza, odra, różyczka, grypa, wirusowe zapalenie wątroby, HIV w fazie ostrej),
niektórych infekcjach bakteryjnych (np. gruźlica, krztusiec),
chorobach nowotworowych (np. przewlekła białaczka limfocytowa, chłoniaki),
chorobach autoimmunologicznych (np. choroba Hashimoto, toczeń rumieniowaty układowy),
przewlekłych stanach zapalnych (np. zapalenie wątroby, sarkoidoza),
zespołach limfoproliferacyjnych,
stresie fizycznym lub rekonwalescencji po infekcjach.

Niskie LYM (limfopenia)

Obniżona liczba limfocytów może sugerować:

ciężkie infekcje wirusowe i bakteryjne (np. sepsa, zaawansowane stadium HIV/AIDS),
zaburzenia hematologiczne (np. aplazja szpiku, białaczki, zespoły mielodysplastyczne),
niedobory odporności (np. pierwotne niedobory immunologiczne, AIDS),
terapie immunosupresyjne (np. po przeszczepach, chemioterapia, kortykosteroidy),
choroby autoimmunologiczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń),
niedożywienie, niedobory białka.

Limfopenia może osłabiać odporność organizmu i zwiększać ryzyko ciężkich infekcji.

Dodatkowe znaczenie diagnostyczne LYM w morfologii krwi

Analiza liczby limfocytów powinna być interpretowana wraz z innymi parametrami morfologii krwi:

Wwysokie LYM + podwyższona liczba leukocytów (WBC): przewlekłe infekcje wirusowe, białaczki limfocytowe,
niskie LYM + niska liczba leukocytów (WBC): wrodzone lub nabyte niedobory odporności, aplazja szpiku,
wysokie LYM + niskie neutrofile (NEU): infekcja wirusowa,
niskie LYM + wysokie neutrofile (NEU): ostra infekcja bakteryjna, stres, terapia kortykosteroidami.

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Kolegium Medycyny Laboratoryjnej dotyczącymi badania morfologii krwi w przypadku postępowań mających na celu pobranie krwi na badanie morfologii krwi należy uwzględnić zachowanie procedur przedanalitycznych, zwłaszcza takich jak:

przygotowanie pacjenta: pacjent powinien być poinformowany o konieczności unikania intensywnego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi oraz o ewentualnych wymaganiach dotyczących poszczenia,
pobranie próbki: krew należy pobierać z żyły łokciowej, stosując odpowiednie techniki aseptyczne, aby uniknąć hemolizy i kontaminacji próbki,
rodzaj probówki: do badania morfologii krwi zaleca się użycie probówek z antykoagulantem EDTA,
czas i warunki transportu: próbki powinny być dostarczone do laboratorium w ciągu 2 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej, aby zapewnić stabilność komórek krwi.

Morfologia – pozostałe wyniki