Łukasz Warzecha nominowany do Biologicznej Bzdury Roku 2022

Łukasz Warzecha – publicysta – został nominowany do Biologicznej Bzdury Roku 2022 za wypowiedź na temat homeopatii. Napisał, iż homeopatia to nie jest pseudonauka. Dodał również, iż homeopatia wykorzystuje znane i dowiedzione naukowo substancje. Twierdzenie Warzechy jest niezgodne z aktualną wiedzą medyczną i naukową.

Łukasz Warzecha, stopklatka z kanału „Łukasz Warzecha” na portalu „Youtube” z późn. zm.

Czym jest homeopatia?

Homeopatia to system paramedyczny, polegający na podawaniu „leku” tak rozrzedzonego, iż substancji aktywnej biologicznie praktycznie w nim nie ma. choćby więc, jeżeli w opisie preparatu są jakieś składniki potencjalnie lecznicze, to ich stężenie jest bliskie zeru lub po prostu zerowe. Taki środek nie ma wobec tego prawa zadziałać fizjologicznie.

Ten oczywisty problem homeopaci wyjaśniają tym, iż wystarczy, by zawarte w „leku” homeopatycznym wypełniacze, takie jak woda czy cukier, miały w przeszłości kontakt z substancjami leczniczymi. Uzasadnienie to bazuje na przesłankach ezoteryczno-magicznych, a nie empiryczno-fizycznych. Nie istnieje mechanizm chemiczny ani biologiczny, który działał by w opisany sposób.

W Unii Europejskiej preparaty homeopatyczne mają status leków, ale prawo nie wymaga od producentów homeopatycznych, aby udowodnili skuteczność swoich farmaceutyków, w przeciwieństwie do wszelkich innych leków, które muszą przejść konkretne badania, by dopuszczono je na rynek jako środki lecznicze. Ta dysonansowa sytuacja wynika z lobbingu interesów, który przyczynił się również do afirmacji homeopatii przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Czy homeopatia działa inaczej?

Trzeba podkreślić, iż homeopatia to nie to samo, co ziołolecznictwo. Wielokrotnie spotkałem się z utożsamianiem jednego z drugim, podczas gdy jest to coś zupełnie innego. W przeciwieństwie do homeopatii fitoterapia może przynosić fizjologiczne efekty, jeżeli ziołowy preparat ma odpowiednie stężenie substancji aktywnych i został przebadany pod kątem skuteczności na określone dolegliwości.

Jedyny sposób, w jaki homeopatia może działać, polega na wpływie psychologicznym, zwanym efektem placebo (pozytywnym, korzystnym) oraz efektem nocebo (negatywnym, niekorzystnym). Osoba wierząca, iż zażywany przez nią środek „leczniczy” zadziała, siłą autosugestii może poczuć się lepiej, jak również z poczucia, iż „coś robi” w kierunku wyzdrowienia.

Efekt placebo rzadko przynosi spektakularne rezultaty. Jego działanie zwykle ogranicza się do poprawy nastroju i zwiększenia motywacji. Niemniej warto byłoby rozważyć system wspierania podstawowego leczenia poprzez to zjawisko. Tylko nie kosztem oszukiwania konsumentów, iż lek-bez-leku (homeopatyczny) naprawdę leczy, i to za niemałe pieniądze.

„Naukowi zwolennicy” homeopatii – którzy nie głoszą, iż działa ona na poziomie fizjologicznym, ale podkreślają efekt placebo – twierdzą, iż sedno jej skuteczności polega właśnie na udanym oszukaniu pacjenta i iż to skuteczne okłamanie go jest dla niego lecznicze. Ten dylemat bioetyczny nie został rozwiązany.

Biologiczna Bzdura Roku 2022

Plebiscyt na Biologiczną Bzdurę Roku opiera się na wybraniu wypowiedzi ewidentnie niezgodnych z wiedzą z zakresu szeroko pojętych nauk przyrodniczych – od biofizyki po psychologię – i poddaniu ich pod głosowanie powszechne. W efekcie ze wszystkich błędnych merytorycznie bzdur wyłaniana jest wypowiedź z największą liczbą głosów.

Biologiczna Bzdura Roku ma na celu popularyzację nauk przyrodniczych, racjonalnego myślenia, zdrowego sceptycyzmu i weryfikowania informacji. Projekt ten mogę realizować dzięki Patronom z portalu Patronite. Dla wsparcia mojej działalności można wykupić subskrypcję na Patronite tutaj.