Z każdym rokiem przybywa ludzi młodych cierpiących na różnego rodzaju problemy psychiczne. Wzrasta też ilość prób samobójczych, a lekarze, psycholodzy, psychoterapeuci przyjmują co raz więcej nastoletnich pacjentów. Według badań UNICEF przeprowadzonych w 21 krajach świata, ponad 13 proc. nastolatków w wieku 10–19 lat mierzy się ze zdiagnozowanymi zaburzeniami psychicznymi. W Polsce ten odsetek pozostało wyższy według różnych źródeł od 17 do choćby 20 proc. Najczęściej używanym słowem jest depresja. Jednak problem jest o wiele bardziej złożony.
Alicja była zwyczajnym dzieckiem. Wychowywała się w pełnej rodzinie, która nie odbiegała od ówczesnych wyobrażeń o udanym życiu. Przez długi czas silnie związana emocjonalnie ze starszą siostrą, później konkurowała z nią o względy rodziców. Problemy zaczęły się w pierwszych klasach szkoły podstawowej. Kłopoty z koncentracją w nauce, trudność w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami, agresja w stosunku do nauczycieli. Myślała, iż jest po prostu złym człowiekiem, z którym nikt nie chce mieć nic wspólnego. Samotna i niezrozumiana zaczęła się okaleczać, próbowała pożegnać się też ze swoim życiem. Wszystko zmieniło po trafnej diagnozie- okazało się, iż ma osobowość typu borderline. Dzięki psychoterapii zaczęła rozumieć problem, poznawać samą siebie i zmieniać swoje życie.
Borderline to osobowość chwiejna emocjonalnie i dotyka od 1 do 2 % populacji. Oznacza wewnętrzny ból, trudne do zniesienia uczucie pustki, często chęć wydostania się z własnego ciała. Osoba dotknięta tą przypadłością przejawia dużą niestabilność w budowaniu i utrzymywaniu relacji z innymi ludźmi, a tym relacjom zwykle towarzyszą intensywne emocje, duża zmienność co do postrzegania samego siebie, zmienność reakcji emocjonalnych i impulsywność. W genezie powstawania zaburzenia borderline można wyróżnić czynniki rodzinne, środowiskowe i genetyczne, które tworzą skomplikowany system i trudno określić, które są dominujące. Najważniejsza jest więc diagnoza. Zaburzenia osobowości typu borderline można leczyć, choć nie całkowicie wyleczyć. Terapia skupia się na poprawie jakości życia i zmniejszeniu objawów. Psychoterapia jest podstawą, ale w niektórych przypadkach stosuje się też farmakoterapię.
Grafika- Pixabay.
Jakie zachowania nastolatka powinny być wskazaniem do szukania pomocy?
– zmienia swoje zachowanie (np. z osoby aktywnej, towarzyskiej dziecko staje się wycofane, przestaje angażować się w rzeczy, które wcześniej sprawiały mu przyjemność)
– odczuwa smutek, przygnębienie (szczególnie gdy trwa dłużej niż 2 tygodnie)
-jest rozdrażnione, ma huśtawki nastrojów
-nie ma siły , napędu, jest przewlekle zmęczone (dziecko poleguje, zgłasza „nie chce mi się” ”nie mam siły”)
– wycofuje się z wcześniejszych relacji rówieśniczych
– skarży się na problemy ze snem, koncentracją
– nie widzi przyszłości, wypowiada zdania typu „nic nie ma sensu” „lepiej żeby mnie nie było „”byłoby wam lepiej beze mnie” lub wyraża pragnienie śmierci
-samookalecza się
– odmawia uczestnictwa w zajęciach szkolnych
– miewa różne dolegliwości bólowe lub objawy somatyczne, które nie mają przyczyny fizycznej
Powyższe objawy nie muszą oznaczać zaburzeń, które są bezpośrednim wskazaniem do natychmiastowej pomocy psychologicznej lub psychiatrycznej. Jednak myśli i zachowania samobójcze są bezwzględnym wskazaniem do konsultacji psychiatrycznej lub interwencji medycznej.
Warto jednak skonsultować swoje niepokoje ze specjalistą. Czekanie aż nastolatek „wyrośnie” z problematycznych zachowa może tylko utrwalić trudności.
Gdzie szukać pomocy?
– pedagog/psycholog szkolny, Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna
– Poradnie Zdrowia Psychicznego i Poradnie Psychologiczno- Psychoterapeutyczne działające w ramach NFZ
– Infolinia dla dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli 800 800605 (całodobowa)
– Telefon zaufania dla rodziców i nauczycieli 800100100 (od poniedziałku do piątku w godz. 12-15)
– Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116111 (całodobowy)
– Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12 (całodobowy)
W sytuacji ostrego kryzysu psychicznego lub stanu zagrożenia życia – telefon alarmowy 112 lub Izba Przyjęć Szpitala Psychiatrycznego.
