Mangostan - co to za owoc?
Mangostan, znany też m.in. jako smaczelina, żółciecz czy żółtopla, to owoc wiecznie zielonego drzewa Garcinia mangostana z rodziny Clusiaceae (kluzjowatych). Pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej, prawdopodobnie z Archipelagu Malajskiego, ale można go znaleźć w różnych tropikalnych regionach na całym świecie. Drzewo mangostanu można spotkać choćby w Brazylii, a także w północnej Australii.
Owoce mangostanu mają okrągły kształt, rozmiarem blisko im do mandarynek. Pokryte są gładką, grubą, ciemnofioletową skórką, a ich miąższ jest biały, miękki i soczysty, zawiera też kilka nasion. Jakie są w smaku? Mangostan uznawany jest za jeden z najsmaczniejszych owoców tropikalnych. Ma słodko-kwaśny smak i niektórym przypomina połączenie ananasa i brzoskwini lub moreli, innym z kolei słodki agrest.Reklama
Mangostan - wartości odżywcze
Chociaż mangostan jest stosunkowo mało znanym owocem, warto wiedzieć, iż jest zaliczany do tzw. superowoców i może oferować wiele korzyści zdrowotnych ze względu na bogatą podaż składników odżywczych, błonnika i unikalnych przeciwutleniaczy. Ma przy tym kilka kalorii.
Mangostan jest bogatym źródłem błonnika pokarmowego (1,8-5,1 g w 100 g). Stwierdzono w nim dużą ilość witamin z grupy B, w tym witaminy B1 i B2, a także kwasu foliowego. Dostarcza witaminy C, wapnia, żelaza, potasu, magnezu, cynku, manganu i miedzi. Owoc odznacza się również dużą ilością karotenoidów - jest lepszym ich źródłem niż mango, które uważane jest za dobrego "dostawcę" tych związków.
Jak wspomnieliśmy, mangostan jest też źródłem przeciwutleniaczy. Szczególną grupę stanowią ksantony. Do głównych ksantonów występujących w owocach mangostanu należą gamma- i alfa-mangostyna.
Podobnie jak większość owoców mangostan może być doskonałym dodatkiem do zdrowej diety. Ale co wyróżnia go spośród innych owoców? Jak jego spożywanie wpływa na organizm?
Mangostan - adekwatności
Owoce mangostanu zawierają wiele substancji biologicznie aktywnych, głównie przeciwutleniacze, które są bardzo cenne dla organizmu, bowiem chronią komórki i tkanki przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Uwaga skupia się na ksantonach, ale silnym antyoksydantem obecnym w mangostanie jest też np. witamina C. W owocach mangostanu oznaczono także dużą ilość karotenoidów. Kilka badań wykazało, iż ksantony działają przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo, przeciwstarzeniowo i przeciwcukrzycowo. Owoce mangostanu cechują się silniejszym działaniem przeciwutleniającym niż np. dobrze nam znane pomarańcze, awokado, ananas czy mango.
W badaniach zaobserwowano, iż ksantony mogą hamować wzrost komórek nowotworowych, w tym w tkance piersi, żołądka i płuc, mogą one też spowolnić postęp raka okrężnicy, ale eksperci podkreślają, iż do tej pory nie przeprowadzono wystarczających badań na ludziach.
Owoc mangostanu może mieć również pozytywny wpływ na poziom cholesterolu. W badaniach na zwierzętach osobniki konsumujące ekstrakt z owocni mangostanu cechowały się niższym stopniem stężenia cholesterolu frakcji LDL, cholesterolu całkowitego i trójglicerydów w porównaniu do tych, które go nie przyjmowały. Zauważono także, iż ekstrakt powodował zwiększenie stężenia cholesterolu frakcji HDL. W innym badaniu stwierdzono, iż wykazuje on aktywność antybakteryjną oraz przeciwgrzybiczą.
Związki ksantonowe, które znajdziemy w mangostanie, mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowego poziomu cukru we krwi. Podobnie jak błonnik, który poza tym wspiera pracę jelit i zmniejsza stężenie cholesterolu.
Spożywanie owoców mangostanu może również sprzyjać chudnięciu. Eksperci przypuszczają, iż przeciwzapalne działanie owocu odgrywa rolę w promowaniu metabolizmu tłuszczów i zapobieganiu przyrostowi masy ciała. Mangostan może zmniejszać także zmęczenie spowodowane wysiłkiem fizycznym.
Składniki obecne w mangostanie, m.in. witamina C, nie są również bez znaczenia dla funkcjonowania układu odpornościowego, układu nerwowego, a także zdrowia skóry (zaobserwowano korzystny wpływ ekstraktu z mangostanu na trądzik, uszkodzenia tkanek spowodowane starzeniem, niekontrolowanym poziomem cukru we krwi i słońcem).
W tradycyjnej medycynie azjatyckiej owoc mangostanu, a także inne części rośliny, jak np. liście czy korę, używano w leczeniu m.in. dolegliwości skórnych, dolegliwości jelitowych czy zakażeń układu moczowego.
Jak wykorzystuje się mangostan?
Mangostan może być konsumowany na surowo, niestety w takiej postaci trudno go znaleźć. Łatwiej natrafić np. na sok z mangostanu, mangostan w syropie czy mangostan w proszku. Sok z mangostanu czy suplementy diety zawierające ekstrakt z owoców mangostanu stanowią opcję dla osób, które chciałyby czerpać korzyści z owocu, ale mają trudności ze znalezieniem go w świeżej formie. jeżeli wybierasz soki lub owoce w syropie, pamiętaj, by zapoznać się dokładnie ze składem produktu. Choćby faktyczna zawartość owoców może nie być zadowalająca. Warto też skonsultować się z lekarzem, zwłaszcza jeżeli przyjmujesz leki.
Owoce mangostanu są dodawane do sałatek, koktajli, smoothie czy owsianek. Wykorzystuje się je zarówno w deserach, jak i potrawach wytrawnych.
Źródła:
Działanie lecznicze owoców mangostanu adekwatnego (Garcinia mangostana L.), Borgis - Postępy Fitoterapii 1/2017, s. 66-70.
https://www.healthline.com/nutrition/mangosteen.
https://www.verywellhealth.com/mangosteen-benefits-nutrition-8584004.
CZYTAJ TAKŻE:
Odmładzają, zbijają cholesterol, wspierają mózg. To jedne z najzdrowszych orzechów
