Lek przeciwpadaczkowy znacznie zmniejszył liczbę dni bólu głowy w miesiącu u dzieci z migreną – sugerują wstępne wyniki badania retrospektywnego.
Dane wykazały, iż lek zonisamid wykazał skuteczność u pacjentów z nieuleczalną migreną, przy czym najsilniejszy efekt występował co najmniej po dwóch miesiącach stosowania.
Migrena jest stosunkowo częstym zaburzeniem neurologicznym wśród dzieci i młodzieży. Charakteryzuje się nawracającymi atakami bólu, które mogą znacząco i negatywnie wpłynąć na jakość życia.
Obecnie jedynym lekiem zatwierdzonym przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) do profilaktyki migreny u pacjentów pediatrycznych jest topiramat, który jest również lekiem przeciwpadaczkowym. Jednak preparat wiąże się z uciążliwymi skutkami ubocznymi, które wpływają na koncentrację, apetyt i funkcje poznawcze. Ponadto musi być przyjmowany dwa razy dziennie.
Skuteczniejszy i bezpieczniejszy
Naukowcy zauważają, iż choć zonisamid ma podobny mechanizm działania do topiramatu, może być przyjmowany raz dziennie i ma korzystniejszy profil skutków ubocznych. Zonisamid może powodować zmęczenie i tłumienie apetytu, jednak nie wiąże się to ze spowolnieniem funkcji poznawczych lub zaburzeniami koncentracji.
Jak tłumaczy dr Anisa F. Kelley, adiunkt w Feinberg School of Medicine, Northwestern University, Chicago, która jest również neurologiem dziecięcym w Szpitalu Dziecięcym Ann & Robert H. Lurie w Chicago, ze względu na lepszą tolerancję zonisamid jest stosowany poza wskazaniami w zapobieganiu migreny u pacjentów pediatrycznych. Dodała jednak, iż zonisamid nie został dobrze przebadany jako środek profilaktyczny w przypadku ataków migreny u dzieci.
Badacze wykorzystali elektroniczną dokumentację medyczną do identyfikacji dzieci, u których zdiagnozowano bóle głowy. Następnie przejrzano karty pacjentów w celu potwierdzenia diagnozy migreny, a osobom dotkniętym chorobą przepisano zonisamid. Dodatkowo zebrano dane dotyczące częstości występowania bólu głowy w czasie.
Dr Kelley wskazała, iż u chłopców migreny występują częściej niż u dziewczynek, natomiast po okresie dojrzewania to u dziewczynek występuje ich więcej. Przed rozpoczęciem stosowania zonisamidu uczestnicy badania doświadczyli średnio 18 przypadków migren. Spośród nich 40 proc. pacjentów miało migrenę epizodyczną, podczas gdy 60 proc. cierpiało na migrenę przewlekłą.
W badaniu wzięło udział 256 uczestników leczonych w jednym ośrodku. Średni wiek dzieci wynosił 15 lat, a kryteria wieku włączenia wahały się od 4 do 18 lat. Około 70 proc. uczestników stanowiły dziewczęta.
Ponadto 28 proc. miało nieuleczalną migrenę, co oznacza, iż wcześniej próbowali i nie powiodły się co najmniej dwa leki profilaktyczne, podczas gdy 72 proc. miało migrenę nieuleczalną, co wskazuje, iż nie próbowali jeszcze co najmniej dwóch metod leczenia zapobiegawczego.
Naukowcy podzielili uczestników na kategorie na podstawie czasu trwania obserwacji: 1–2 miesiące, 2–6 miesięcy i 6–12 miesięcy.
Mniej dni z migreną
W całej kohorcie mediana liczby dni migreny w miesiącu (HDPM) zmniejszyła się z 18 do 6 w pierwszej obserwacji po rozpoczęciu leczenia zonisamidem (95 proc. CI, –12 do –8,5; P <0,001). Porównując podgrupy, naukowcy odkryli, iż uczestnicy obserwowani w ciągu 2–6 miesięcy doświadczyli największego zmniejszenia liczby dni migrenowych, z medianą spadku o 6 HDPM (Z, 2,18; P = 0,01).
Dr Kelley zauważyła, iż odkrycia są zgodne z istniejącą wiedzą na temat leków profilaktycznych na ból głowy, które zwykle wymagają co najmniej 1–2 miesięcy, aby zacząć działać, zanim okażą pełną skuteczność. Zarówno grupy nieuleczalne, jak i nieuleczalne migreny wykazały znaczące zmniejszenie mediany o 6 ataków w pierwszej obserwacji (nieuleczalne: 95 proc. CI, –10 do –3; P <0,001; nieuleczalne: 95 proc. CI, –13,75 do –10; P <0,001).
Badacze wskazują, iż skuteczne opcje leczenia pacjentów z trudnymi do leczenia migrenami są ograniczone, więc fakt, iż ten lek wydaje się pomagać w bardzo trudnych przypadkach, jest znaczącym postępem dla populacji osób cierpiących na przewlekłe bóle głowy.
Podczas pierwszej obserwacji 34 proc. pacjentów zmieniło migrenę z przewlekłej na epizodyczną, a 4 proc. z epizodycznej na przewlekłą.
Nowa opcja terapeutyczna dla pacjentów z migreną?
Naukowcy podkreślają, iż nie jest do końca jasne, w jaki sposób leki przeciwpadaczkowe działają w celu złagodzenia migreny, która obejmuje złożoną patofizjologię i wpływa na różne części mózgu. Zdaniem dr Kelley hamowanie anhydrazy węglanowej jest prawdopodobnie mechanizmem działania, który zmniejsza rozprzestrzenianie się migreny.
Wyniki badania wykazały, iż zonisamid jest skuteczny w zmniejszaniu dni bólu głowy u młodych pacjentów z migreną, ale wydaje się także skuteczny u pacjentów z opornymi do leczenia migrenami. – Myślę, iż warto przetestować ten lek dla tych pacjentów z migreną, aby sprawdzić, czy może on pomóc zmniejszyć bóle głowy – oceniła dr Anisa F. Kelley.
Wyniki badania zostaną zaprezentowane na dorocznym spotkaniu Amerykańskiej Akademii Neurologii (AAN) w kwietniu 2025 r.
