Książeczka sanepidowska 2023 — jak wyrobić i kiedy jest potrzebna?

W wielu profesjach posiadanie książeczki sanitarno-epidemiologicznej jest niezbędne. Bez tego dokumentu nie możemy zostać dopuszczeni do wykonywania pracy.
W tym artykule wyjaśnimy, czym jest książeczka sanepidowska i jak ją wyrobić. Przeczytaj, aby dowiedzieć się, czy jest Ci potrzebna przed podjęciem nowej pracy.

Książeczka sanepidowska – co to jest?

Książeczka sanitarno-epidemiologiczna w uproszczeniu jest nazywana również książeczką sanepidowską. To nic innego jak dokument świadczący o naszym zdrowiu oraz dowód na to, iż w organizmie człowieka (pracownika) nie są obecne żadne zakaźne drobnoustroje.
W niektórych zawodach – szczególnie tam, gdzie mamy do czynienia z żywnością,
jak i innymi ludźmi – taki dokument jest warunkiem wykonywania pracy. Jej posiadanie jest ważnym elementem zapewnienia bezpieczeństwa i higieny w miejscach publicznych.

Badania potrzebne do wyrobienia książeczki sanepidowskiej – czym są i dlaczego należy je wykonać?

Badania, jakie wykonuje się, w celu otrzymania książeczki sanepidu, to analiza próbek kału z trzech kolejnych dni. Próbki te pobierane są do pojemników przeznaczonych do takich badań. Możemy uzyskać je w stacji sanitarno-epidemiologicznej lub zakupić w aptece.

Celem badań sanepidowskich jest sprawdzenie występowania u pracownika czynników chorobotwórczych takich bakterii jak:

• pałeczki Salmonelli,
• pałeczki Shigella,
• pałeczki duru brzusznego,
• pałeczki durów rzekomych A, B i C,
• prątki gruźlicy.

Obecność wymienionych bakterii może doprowadzić do zatrucia pokarmowego i innych chorób układu pokarmowego. W skrajnych sytuacjach mogą wywołać choćby potencjalnie śmiertelną sepsę. Gruźlica z kolei jest groźną chorobą płuc, mającą potencjał szybkiego rozprzestrzeniania się w dużych skupiskach ludzi. Z tego też powodu przebadanie się na obecność wymienionych bakterii jest tak ważne do podjęcia pracy związanej z przygotowywaniem jedzenia i z dużą liczbą ludzi.

W jakich zawodach wymagane jest wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

Jest wiele zawodów, do wykonywania których niezbędna jest ważna książeczka sanitarno-epidemiologiczna. Są to przede wszystkim profesje związane z obróbką i obrotem żywności oraz służbą zdrowia.

Zatrudniając się w sklepie spożywczym, mięsnym lub warzywnym zarówno my, jak i nasz pracodawca, powinniśmy zachować szczególną czujność w tym aspekcie. Praca
w bezpośrednim kontakcie z żywnością znajduje się pod szczególną kontrolą służb sanitarnych. Nieodpowiedzialność może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Możliwe jest wtedy przeniesienie zakażenia, o którego występowaniu nie było wiadomo.

Takich zawodów jest jednak zdecydowanie więcej. Lista zajęć, do których niezbędna będzie książeczka sanepidu, wygląda następująco:

• hostessa,
• kosmetyczka i kosmetolog,
• fryzjer,
• opiekun dzieci, przedszkolanka
• piekarz i cukiernik,
• pracownik sklepu spożywczego,
• kucharz,
• kelner,
• lekarz, pielęgniarka i salowa,
• studenci medycyny.

Praca przy żywności i w dużych skupiskach ludzi to duże ryzyko zakażeń. Dlatego należy robić badania pracownikom.

Gdzie wyrobić książeczkę sanepidowską?

Książeczkę sanepidowską możemy wyrobić w każdej stacji sanitarno-epidemiologicznej w całym kraju. Taki dokument podpisuje lekarz medycyny pracy po zapoznaniu się z wynikami badań.

W każdym większym mieście mają swoją siedzibę stacje sanitarno-epidemiologiczne. Ich lokalizacja została umieszczona na rządowej stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego. Dzięki temu bez trudu odnajdziemy najbliższą stację, w której będziemy mogli wykonać niezbędne badania
i wyrobić książeczkę zdrowia.

Orzeczenie lekarskie do książeczki sanepidowskiej

Skierowanie na badania w celu wyrobienia książeczki sanepidowskiej otrzymuje się od pracodawcy. Z tym dokumentem pracownik udaje się następnie na badania lekarskie.
To właśnie na jego podstawie oraz na bazie wyników badań laboratoryjnych lekarz wystawia orzeczenie sanitarno-epidemiologiczne. jeżeli jednak w wynikach wykryje nieprawidłowości, może zlecić wykonanie dodatkowych badań. Pracownik otrzymuje dwa egzemplarze takiego dokumentu.

Jak wyrobić książeczkę sanepidu potrzebną do pracy?

Jakie są kolejne kroki, aby wyrobić książeczkę sanepidowską? Jakie dokumenty są niezbędne do zrobienia takiego dokumentu? Zasadniczo jedynym dokumentem potrzebnym
do uzyskania książeczki sanitarno-epidemiologicznej jest skierowanie od lekarza. Kroki potrzebne do uzyskania takiego dokumentu przedstawiamy w punktach.

1. Musisz udać się do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej.
2. W punkcie przyjmowania próbek otrzymasz specjalne, bezpłatne pojemniki.
3. Musisz oddać materiał do badań (3 próbki kału z 3 następujących po sobie dniach).
4. Pozostaje czekać na wyniki badań.

Ile trwa wyrobienie książeczki sanepidowskiej?

Wyrobienie książeczki sanitarno-epidemiologicznej trwa około tygodnia. Zdarza się, iż oczekiwanie na wyniki laboratoryjne wydłuża się do 2 tygodni. Wszystko zależy od czasu, w jakim nasze próbki, oddane do badań, będą analizowane. Ostatnim etapem uzyskania takiego dokumentu jest wizyta u lekarza medycyny pracy, który to wystawi nam zaświadczenie potwierdzające nasz dobry stan zdrowia.

W przypadku negatywnych wyników (występowania w pobranym materiale czynników chorobotwórczych), może zostać zlecone dodatkowe badanie lekarskie, a także wdrożone zwalczanie zakażenia. Po terapii konieczne jest powtórzenie badań.

Książeczka sanepidowska bez skierowania (rok 2023)

Co zrobić, jeżeli nie masz skierowania na badania w celu wyrobienia książeczki sanepidowskiej, ale chciałbyś ją zrobić? Możesz ją wyrobić również bez skierowania. Wystarczy, iż znajdziesz stację sanitarno-epidemiologiczną w swoim mieście, udasz się do niej i poprosisz o pobranie próbek do badania. Kiedy już odbierzesz swoje wyniki, zapisz się do lekarza medycyny pracy – po stwierdzeniu braku przeciwwskazań podpisze on książeczkę.

Ile kosztuje wyrobienie książeczki sanepidu w roku 2023?

Koszt takiego przedsięwzięcia waha się między 150 a 200 zł. W tych kwotach zawiera się cena badania materiału na nosicielstwo różnych czynników chorobowych (60 – 100 zł). Kolejną rzeczą, z którą musisz się liczyć, są badania lekarskie, których cena wynosi od 50 do 100 zł.

Aktualna książeczka sanepidowska

Oficjalnie za przestrzeganie przepisów przez lokale gastronomiczne odpowiada ich właściciel. jeżeli jednak naruszenie zasad wyniknęło z zaniedbania pracownika, to on ponosi konsekwencje w ramach odpowiedzialności porządkowej względem pracodawcy.

W sytuacji zaniedbania czystości czy zatrudnienia osób bez aktualnego orzeczenia sanitarno-epidemiologicznego, inspektor sanitarny może wystawić mandat w wysokości od 100 do 500 zł za jedno przewinienie. Co również istotne, po 7 dniach następuje kolejna kontrola w celu sprawdzenia, czy zauważone nieprawidłowości zostały usunięte. jeżeli tak się nie stanie, inspektor ma prawo wystawić kolejny – tym razem o wiele wyższy – mandat, a choćby zawiesić działanie przedsiębiorstwa.

W sklepach i lokalach gastronomicznych jest duże ryzyko zakażeń. Książeczka sanepidowska zwiększa bezpieczeństwo, wykluczając zakażenia pracowników.

Jak długo ważna jest książeczka sanepidowska w naszym kraju?

Ustawodawca nie określił terminu ważności książeczki sanepidowskiej. Nie ma również żadnego konkretnego okresu, w którym jesteś zobowiązany powtórzyć badanie. Taką decyzję podejmuje lekarz w momencie, kiedy podpisuje książeczkę. W teorii pracownik może wyrobić taki dokument tylko raz w życiu.

Jak wygląda książeczka sanepidowska?

Dawna książeczka sanepidowska, dokładnie nazwana „książeczka zdrowia dla celów sanitarno-epidemiologicznych”, posiadała formę zwykłej książeczki w kolorze zielonym. Znajdowała się w niej lista wykonanych badań wraz z datą oraz pieczątka z podpisem lekarza medycyny pracy.

Obecne orzeczenie lekarskie ma formę tradycyjnego zaświadczenia lekarskiego, które zawiera wszelkie potrzebne informacje niezbędne do tego, aby dokument był ważny.
Do tych danych należą:

• imię i nazwisko,
• numer PESEL,
• adres zamieszkania,
• informacja o formie zatrudnienia,
• informacje o zajmowanym stanowisku pracy,
• data badań,
• data i miejscowość oraz podpis i pieczątka lekarza medycyny pracy,
• pieczątka podmiotu medycznego, który zatrudnia danego lekarza.

Książeczka sanepidowska zagubiona

Zagubienie książeczki sanepidu nie jest to dużym problemem. W takim przypadku należy umówić się na wizytę z lekarzem medycyny pracy i przedstawić wyniki badań. Na podstawie tych dokumentów lekarz powtórnie wystawi orzeczenie. Wyniki ważne są przez całe życie i tylko na ich podstawie lekarz może wystawić duplikat orzeczenia.

Gdzie kupić książeczkę sanepidowską?

Od 2008 roku obowiązek wyrobienia książeczki zdrowia dla celów sanitarno-epidemiologicznych już nie obowiązuje. Co prawda, istnieją pracodawcy, którzy w dalszym ciągu wymagają tego dokumentu przy zatrudnieniu, ale są w mniejszości.

Niemniej w przypadku potrzeby posiadania książeczki, jej nabycie jest sprawą kilku minut spędzonych w internecie. Można ją kupić na popularnych w Polsce portalach aukcyjnych, jak również na stronach www sklepów papierniczych. Choć sama w sobie nie jest już dokumentem medycznym, wciąż pozostaje w sprzedaży. Jej koszt jest niski i wynosi zaledwie 2-3 zł.

Jeśli wierzyć statystykom dotyczącym książeczek sanitarno-epidemiologicznych,
w połowie lokali gastronomicznych czy sklepów pracują potencjalni nosiciele przeróżnych bakterii. Co więcej, również połowa posiadana przez nich książeczek sanepidowskich może być fałszywa. Pracownicy niebędący przebadani na obecność chorób zakaźnych stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia swoich klientów. Trzeba pamiętać o tym, iż chroniąc siebie, chronimy również ludzi wokół nas. Miejmy to na uwadze, gdy staniemy przed koniecznością wyrobienia własnego dokumentu.

Co nowego w przepisach dotyczących książeczek sanitarnych?

Jak już wcześniej wspominaliśmy, książeczka sanepidowska przestała być dokumentem medycznym i została zastąpiona orzeczeniem lekarskim. Dlatego jedynym wymaganym prawnie dokumentem jest właśnie takie orzeczenie. Jest ono wydawane w przypadkach gdy:

• wykonywana praca niesie ryzyko przeniesienia zakażenia albo choroby zakaźnej na inne osoby,
• zaistniało czasowe lub trwałe przeciwwskazanie do wykonywania pracy, przy której może zaistnieć możliwość przeniesienia choroby zakaźnej albo zakażenia na inne osoby.

Podsumowanie

W artykule wyjaśniliśmy, czym jest książeczka sanepidowska i jak ją wyrobić. jeżeli szukasz pracy w gastronomii lub sklepie z żywnością, to koniecznie dowiedz się, jak nabyć książeczkę i co zrobić, kiedy ulegnie przedawnieniu lub zostanie zgubiona. Pamiętaj o konsekwencjach braku tego dokumentu.