Krople oczne z jodkiem potasu

Zaćma, inaczej nazywana kataraktą, to schorzenie polegające na stopniowym zmętnieniu soczewki oka. Choroba ta rozwija się powoli i początkowo może przebiegać bezobjawowo. Z czasem jednak prowadzi do pogorszenia widzenia, co znacząco wpływa na jakość życia pacjenta. Wśród przyczyn zaćmy wymienia się m.in.: uwarunkowania genetyczne, nieprawidłową dietę, palenie papierosów, wiek powyżej 65 lat, stosowanie niektórych leków, a także urazy oka.

Mimo iż zaćma jest jednym z głównych powodów utraty wzroku na świecie, współczesna medycyna oferuje skuteczne metody jej leczenia, z których najbardziej powszechną są zabiegi chirurgiczne polegające na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną.

Zastosowanie kropli ocznych z jodkiem potasu

Krople oczne z jodkiem potasu są istotnym narzędziem w leczeniu wspomagającym. Ich stosowanie opiera się na adekwatnościach przeciwutleniających i nawilżających, co pomaga w redukcji stresu oksydacyjnego, będącego jednym z mechanizmów prowadzących do uszkodzenia soczewki.

Krople te są również dobrym przykładem praktycznego zastosowania zasady izotonii w farmacji. Zasada ta odgrywa kluczową rolę w sporządzaniu leków okulistycznych, ponieważ wpływa na komfort i bezpieczeństwo ich stosowania.

Czytaj także: Krople oczne z glicerolem

Zasada izotonii w kroplach ocznych

Izotonia odnosi się do zgodności ciśnienia osmotycznego leku z płynami ustrojowymi, takimi jak łzy. W przypadku kropli ocznych oznacza to konieczność dostosowania zawartości wody oraz substancji czynnych w taki sposób, aby uniknąć podrażnień lub uszkodzenia oka.

Poniżej przedstawiono dwa przykłady recept na krople oczne z jodkiem potasu wraz z obliczeniami i instrukcją wykonania.

Zobacz też: Jodek potasu- adekwatności i zastosowanie

Krople oczne z jodkiem potasu – przykład 1

Recepta: Sol. 3% Kalii Iodati 10,0
M.f. Gutte Ophthalmicae
D.S. Krople do oczu

Obliczenia: Obliczamy ilość jodku potasu (KI) potrzebną do sporządzenia kropli:

3,0 g KI – 100,0 g roztworu
x g KI – 10,0 g roztworu

x = 0,3 g KI

Z tabeli rozpuszczalności odczytujemy ilość wody potrzebną do rozpuszczenia tej ilości substancji:

0,1 g KI wymaga 3,8 g wody,

0,3 g KI wymaga 11,4 g wody.

Ponieważ krople zawierają ponad 90% wody, są hipertoniczne, więc nie ma potrzeby stosowania dodatkowego roztworu izotonizującego.

Kolejność wykonania:

1. Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
2. Oznaczamy krople odpowiednią pomarańczową sygnaturą.
3. Włączamy nawiew w loży na około 20 minut, zakładamy jałowy zestaw ochronny, zmieniamy obuwie i zdejmujemy odzież wierzchnią.
4. Myjemy i dezynfekujemy ręce.
5. W loży umieszczamy jałowe składniki i utensylia, ponownie myjemy ręce i zakładamy jałowe rękawice oraz maseczkę.
6. Odważamy 0,3 g KI i rozpuszczamy w wodzie do wstrzykiwań (11,4 g).
7. Sączymy roztwór dzięki jałowego sączka do butelki z systemem wyjaławiania.
8. Gotowy lek wraz z receptą przenosimy do lodówki.
9. Ewidencjonujemy wykonanie leku.

Czytaj również: Jodki i jod w recepturze

Krople oczne z jodkiem potasu – przykład 2

Recepta: Sol. 2% Kalii Iodati 10,0
M.f. Gutte Ophthalmicae
D.S. Krople oczne

Obliczenia: Obliczamy ilość jodku potasu (KI) potrzebną do sporządzenia kropli:

2,0 g KI – 100,0 g roztworu
x g KI – 10,0 g roztworu

x = 0,2 g KI

Z tabeli rozpuszczalności odczytujemy ilość wody potrzebną do rozpuszczenia tej ilości substancji:

0,1 g KI wymaga 3,8 g wody,

0,2 g KI wymaga 7,6 g wody.

Obliczamy procentowy udział wody: 7,6 g – x%
10,0 g – 100%

x = 76%

W związku z tym 76% recepty stanowi woda. Dopełniamy roztwór do 10 g, stosując roztwór izotonizujący (0,9% NaCl).

Kolejność wykonania:

1. Sprawdzam receptę pod względem formalnym i merytorycznym.
2. Oznaczamy krople pomarańczową sygnaturą.
3. Włączamy nawiew w loży, zakładamy jałowy zestaw ochronny.
4. Myjemy i dezynfekujemy ręce.
5. W loży umieszczamy jałowe składniki i utensylia.
6. Odważamy 0,2 g KI oraz 7,6 g wody do wstrzykiwań. Rozpuszczamy jodek potasu w wodzie.
7. Uzupełniamy roztwór do 10 g dzięki 0,9% NaCl.
8. Sączymy roztwór do jałowej butelki.
9. Gotowy lek wraz z receptą przenosimy do lodówki.
10. Ewidencjonujemy wykonanie leku.

Czytaj także: Jałowe leki recepturowe- jak je prawidłowo sporządzać?

Podsumowując, krople oczne z jodkiem potasu stanowią istotny element w terapii okulistycznej. Ich sporządzenie wymaga precyzyjnych obliczeń i zachowania zasad aseptyki, co gwarantuje bezpieczeństwo i skuteczność leku. Zrozumienie zasad izotonii oraz odpowiednie procedury technologiczne są najważniejsze dla farmaceutów, którzy przygotowują tego rodzaju preparaty.

Autor: mgr farm. Martyna Brzezińska

Bibliografia:

1. Renata Jachowicz – Receptura apteczna – Podręcznik dla studentów farmacji – Wydawnictwo Lekarskie PZWL – Wydanie I
2. Renata Jachowicz – Receptura apteczna – Sporządzanie leków jałowych i niejałowych – Wydawnictwo Lekarskie PZWL – 2021 – wydanie I
3. Wydawnictwo Farmaceutyczne – Receptura Apteczna – Wydanie I
4. https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobysoczewki/73341,zacma (opublikowano: 02.12.2013, dostęp: 03.02.2025)