85 proc. lekarzy specjalistów jest zatrudnionych na podstawie umów kontraktowych.
– Można zatem śmiało powiedzieć, iż szpitale swoją działalność opierają nie na lekarzach, ale na firmach zakładanych przez lekarzy – przyznaje w „Dzienniku Gazecie Prawnej” prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasz Jankowski.
Minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapowiada, iż chce ograniczyć zatrudnianie na kontraktach.
Czy byłoby to kłopotliwe w systemie ochrony zdrowia?
– To oznaczałaby duże zawirowanie. Dla pracujących na podstawie takich umów nie są określone normy czasu pracy. To jest wykorzystywane przez szpitale. Inaczej nie załatano by dziur w zatrudnieniu. Lekarz kontraktowy może pracować więcej niż ten, który jest na etacie – podkreśla Łukasz Jankowski.
Na niebezpieczeństwo z tym związane zwraca uwagę rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek i podaje przykłady.
– W Wołominie jeden z lekarzy miał dyżur przez 66 godzin, a w Wieluniu specjalista pracował bez przerwy 73 godziny, pełniąc obowiązki kierownika oddziału noworodkowego z pododdziałem patologii noworodka – to możliwe, bo byli zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych – podaje w piśmie z 30 stycznia do minister zdrowia Izabeli Leszczyny.
– Zasadny jest wniosek o podjęcie działań legislacyjnych zmierzających do określenia w ustawie o działalności leczniczej maksymalnego dopuszczalnego nieprzerwanego czasu pracy personelu medycznego, w celu wyeliminowania przypadków nadmiernie długiego czasu udzielania świadczeń zdrowotnych przez lekarzy zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych – podkreśla RPO.
W tej sprawie jest też istotny aspekt finansowy.
– Młodsi lekarze często wybierają kontrakty, bo przy rezygnacji z urlopów i z chorobowego są bardziej intratne – mówi prezes Jankowski.
Na tyle intratne, iż zwraca na to uwagę przedstawiciel ministerstwa.
Czy można powiedzieć, iż lekarze zarabiają dobrze?
– Ci pracujący na umowę o pracę – nie, ci na kontraktach – tak – mówi w „Menedżerze Zdrowia” wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny.
– Pora pomyśleć o czymś w rodzaju ponadzakładowego układu pracy, podobnego do tego, jaki jest w zawodzie nauczycielskim, określającego widełki płacowe. Powinniśmy o tym zacząć rozmawiać z przedstawicielami samorządów lekarskich i związków zawodowych, znaleźć rozwiązanie, bo na razie jedynie podnosimy stawki – twierdzi Konieczny, podkreślając, iż „w systemie ochrony zdrowia jest rynek pracownika-lekarza”.
– Lekarze kontraktowi często stawiają warunki, negocjując stawki z dyrektorami szpitali, a jako iż jest ich mało i są na wygranej pozycji, to korzystają z tego – ocenia wiceminister.
Jankowski zwraca uwagę, iż wybór formy zatrudnienia nie zawsze zależy od lekarza.
– W wielu miejscach wytworzył się system, który bazuje na lekarzach na kontrakcie, i lekarz nie zawsze ma tam wybór. Szpitale zrzucają z siebie ciężar odpowiedzialności nie tylko fiskalnej, ale także prawnej w przypadku ewentualnego błędu lekarza. W poprzedniej kadencji parlamentu rozpoczynała się choćby dyskusja, czy dla ochrony zdrowia nie należy wypracować specyficznej formy umowy, która miałaby choć część cech umowy o pracę, a część cech kontraktu, ale ułatwiłaby organizację i rozliczanie czasu dyżurów medycznych. Wciąż jesteśmy gotowi, by o tym rozmawiać – mówi w „Dzienniku Gazecie Prawnej” Jankowski.
O tym, iż z kontrakty powodują zamieszanie na rynku pracy mówi wprost wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny.
– Lekarskiemu rynkowi pracy nie pomaga to, iż poprzednie kierownictwo Ministerstwa Zdrowia „wypchnęło” lekarzy do sektora niepublicznego i zwiększyło samozatrudnienie, między innymi przez wprowadzenie siatki płac zawartej w ustawie o minimalnych wynagrodzeniach w ochronie zdrowia. Kiedyś wskaźnik pracy dla lekarzy ze specjalizacją wynosił 1,6, dziś to 1,45. Lekarz może zarabiać 10 375 zł brutto miesięcznie, podpisując umowę o pracę i podlegając prawu pracy, albo być zatrudnionym na kontrakcie lub dwóch i dostawać 30–40 tys. zł. Wszystko po to, by wilk był syty i owca cała. Poprzednie szefostwo resortu wymyśliło takie rozwiązanie, by z jednej strony lekarze wybierali możliwość zarabiania większych pieniędzy na kontraktach, w prywatnych gabinetach, a z drugiej, by leczyli bez przestrzegania prawa pracy, pracując po 250–300 godzin w miesiącu. Gdyby nie pracowali ponad miarę, wówczas zobaczylibyśmy, ilu lekarzy brakuje, a ilu w wieku okołoemerytalnym pracuje po kilkaset godzin miesięcznie – podsumowuje Wojciech Konieczny.
