Kiedy najlepiej zadbać o mózg? Naukowcy odkryli najważniejszy moment

Zidentyfikowano krytyczny okres, w którym najlepiej jest rozpocząć działania na rzecz zdrowia mózgu. Badacze odkryli także potencjalne przyczyny zmian neurodegeneracyjnych oraz sposób na spowolnienie starzenia się mózgu.

Czy starzenie się mózgu to proces stopniowy?

Zmiany degeneracyjne mózgu nie postępują w sposób liniowy, jak wcześniej sądzono. Najnowsze badanie opublikowane w czasopiśmie PNAS dostarcza dowodów na istnienie określonego okresu w życiu człowieka, który jest najważniejszy dla zdrowia mózgu. Naukowcy zidentyfikowali strategiczne momenty, w których interwencje mogą najskuteczniej wspierać długotrwałą sprawność intelektualną, czyli spowalniać procesy starzenia się mózgu.

Przeanalizowano obrazy mózgu uzyskane dzięki funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (fMRI) u 19 300 osób. Odkryli, iż wraz z wiekiem sieci neuronalne stają się coraz mniej stabilne, przy czym znaczące zmiany rozpoczynają się już około 40. roku życia.

Przyczyny starzenia się mózgu

Starzenie się mózgu to przede wszystkim spadek funkcji poznawczych. Doświadczamy go wraz z wiekiem, a wynika z połączenia różnych czynników, takich jak zmiany metaboliczne, naczyniowe i zapalne.

W omawianym badaniu naukowcy sugerują, iż pierwszy etap starzenia się mózgu rozpoczyna się już w wieku średnim. Według ich ustaleń kluczową rolę w tym procesie odgrywa rosnąca insulinooporność neuronów.

Neurodegeneracja a przetwarzanie glukozy

Co ciekawe, badacze odkryli, że obszary mózgu starzejące się najszybciej są jednocześnie najbardziej podatne na insulinooporność. Zaburzenie to prowadzi do problemów z przetwarzaniem glukozy i jest powiązane z genami regulującymi gospodarkę insulinową oraz transport tłuszczów. Szczególnie istotne okazały się geny GLUT4, odpowiedzialne za transport glukozy, oraz APOE, najważniejszy dla metabolizmu lipidów.

Insulinooporność a starzenie się mózgu

Wraz ze wzrostem insulinooporności neurony otrzymują coraz mniej glukozy – głównego źródła energii dla mózgu. Naukowcy odkryli jednak potencjalne rozwiązanie tego problemu. Kluczową rolę odgrywa transporter ketonów MCT2, który umożliwia neuronom pozyskiwanie energii niezależnie od insuliny.

Badanie przeprowadzone na 101 uczestnikach wykazało, iż ketony skutecznie stabilizują sieci mózgowe. Fakt ten czyni je więc obiecującym alternatywnym źródłem energii dla neuronów. Co istotne, ich działanie było najskuteczniejsze u osób w wieku 40–60 lat. To natomiast sugeruje, iż średni wiek dorosły może być kluczowym okresem na podjęcie działań wspierających zdrowie mózgu.

Opublikowane badanie może przyczynić się do opracowania skutecznych interwencji profilaktycznych. Wskazuje również na optymalny wiek, w którym najlepiej rozpocząć te działania, aby uzyskać maksymalne korzyści dla zdrowia mózgu.