Kiedy do proktologa? Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza?

Proktolog to specjalista zajmujący się końcowym odcinkiem przewodu pokarmowego – odbytnicą i odbytem. Pacjenci często bagatelizują niepokojące objawy tej okolicy, co może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Kiedy warto udać się do proktologa i jakie symptomy są bezpośrednim wskazaniem do wizyty.

Kiedy udać się do proktologa?

Lekarz proktolog zajmuje się dolegliwościami dotyczącymi końcowego odcinka jelita grubego oraz okolic odbytu. Ponieważ proktologia jest dziedziną chirurgii, oprócz diagnostyki lekarz wykonuje zabiegi chirurgiczne (jeśli leczenie zachowawcze jest niewystarczające).

Bezpośrednim wskazaniem do wizyty u specjalisty są uciążliwe objawy dotyczące końcowego odcinka przewodu pokarmowego, okolicy odbytu, a czasami również bóle brzucha o nieustalonym pochodzeniu, szczególnie jeżeli dotyczą dolnej części.

Proktologia to dział medycyny, który nie cieszy się popularnością wśród pacjentów. Badanie proktologiczne wzbudza duże obawy, a ich głównym powodem jest strach i poczucie wstydu związane z lokalizacją dolegliwości. Chociaż nieśmiałość pacjentów jest zrozumiała, należy pamiętać, iż kanał odbytu to normalna część ciała, której mogą dotyczyć rozmaite dolegliwości, a wizyta i badanie proktologiczne jest zwykle jedynym sposobem na znalezienie metody uporania się z przypadłością.

Należy zaznaczyć, iż dla lekarza proktologa badania odbytu (m.in. badanie per rectum) są codziennością. Ponadto warto pamiętać, iż dokuczliwe symptomy w okolicach końcowego odcinka odbytnicy mogą czasami świadczyć o poważnych przypadłościach. Dlatego nie należy ich bagatelizować i powstrzymywać się z wizytą u lekarza.

Wizyta u proktologa – kiedy należy udać się do specjalisty?

Pojawienie się, a szczególnie utrzymywanie się nietypowych objawów, zawsze powinno skłonić pacjenta do wizyty u specjalisty.

Przedmiotowe badanie lekarskie pozwala wstępnie ocenić, jakie są przyczyny dolegliwości, czy konieczne jest przeprowadzenie rozszerzonej diagnostyki oraz jakie metody leczenia będą najodpowiedniejsze dla pacjenta.

Współcześni pacjenci są zwykle bardzo świadomi i wiedzą, kiedy należy odwiedzić proktologa. Niestety większość, często choćby pomimo wyjątkowo uporczywych dolegliwości, wstrzymuje się z wizytą. Tymczasem niektóre występujące objawy (np. swędzenie odbytu) można wyleczyć stosując odpowiednie maści i/lub tabletki.

Kiedy do proktologa?

Wśród objawów, które powinny skłonić pacjenta do odbycia wizyty, można wyróżnić:

• świąd odbytu,
• ból odbytu,
• pieczenie odbytu,
• wypadanie guzków hemoroidalnych,
• inne wyczuwalne zmiany w okolicach odbytu,
• bolesne wypróżnianie,
• uczucie niepełnego wypróżnienia,
• nietrzymanie stolca,
• obecność krwi w stolcu,
• pozytywny wynik badania na krew utajoną w kale,
• przewlekłe biegunki lub zaparcia (szczególnie, jeżeli towarzyszą im silne bóle brzucha) o nieznanej etiologii,
• zmiana rytmu wypróżnień (niezwiązana ze zmianą diety).

W razie wystąpienia objawów konieczna jest konsultacja u lekarza podstawowej opieki medycznej, który wystawi skierowanie do specjalisty. W przypadku wizyt prywatnych skierowanie nie jest potrzebne.

Wizyta u proktologa i badanie pozwala specjaliście:

• ocenić stan kanału odbytu,
• zauważyć takie zmiany, jak np. szczelina odbytu, hemoroidy, ropne wycieki, kłykciny kończyste, czy przetoki okołoodbytnicze,
• wstępnie rozpoznać przyczynę niektórych dolegliwości, takich jak np. nietrzymanie stolca, czy bolesne wypróżnienia.

Po badaniu per rectum lekarz zadecyduje o dalszym postępowaniu, zaproponuje odpowiednie leczenie lub dalsze badania diagnostyczne (usg. przezodbytnicze, anoskopię, rektoskopię, kolonoskopię).

Kiedy należy iść do proktologa – bezwzględne wskazania

Decyzję o tym, kiedy iść do proktologa należy podjąć możliwie gwałtownie w przypadku występowania dolegliwości odbytu, ponieważ wiele z nich może wskazywać na nowotwór jelita grubego (zwłaszcza raka odbytu). Wśród szczególnie alarmujących można wyróżnić:

• krew w stolcu (również krew utajona w kale),
• stałe uczucie niepełnego wypróżniania,
• bóle odbytu (nasilające się podczas oddawania stolca).

W przypadku gdy lekarz ma ja jakiekolwiek wątpliwości lub zauważy patologiczne zmiany, zwykle konieczne jest wykonanie badania histopatologicznego. Dalsze postępowanie uzależnione jest od jego wyniku.

Kiedy do proktologa – inne dolegliwości

Wizyty u lekarza proktologa dotyczą nie tylko diagnostyki, ale przede wszystkim leczenia dolegliwości. Niekiedy wystarczające jest leczenie zachowawcze, ale w niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie zabiegów (w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym). Nieduże zabiegi proktologiczne to m.in.:

• nacięcie ropnia okołoodbytniczego,
• polipektomia (usuwanie polipów),
• gumkowanie żylaków odbytu (hemoroidów).