Każdy etap życia kobiety to nowe wyzwania dla ciała i zdrowia

Bolesne miesiączki, poporodowe obniżenie nastroju, uderzenia gorąca, problemy ze snem czy nietrzymanie moczu – każda z tych dolegliwości jest charakterystyczna dla innego etapu kobiecego życia. Wspólnym mianownikiem jest jednak ich wpływ na samopoczucie, relacje społeczne i zawodową aktywność. Świadomość zachodzących w organizmie zmian pozwala lepiej zadbać o zdrowie intymne i ogólny dobrostan, niezależnie od wieku.

Od momentu dojrzewania aż po późną dorosłość kobiety zmagają się z różnorodnymi wyzwaniami zdrowotnymi: od problemów hormonalnych, przez trudności z płodnością, aż po dolegliwości uroginekologiczne, które często pojawiają się po porodach lub w okresie menopauzy.

Na kondycję zdrowotną kobiet duży wpływ mają też czynniki środowiskowe i styl życia – nieprawidłowa dieta, stres, używki czy brak aktywności fizycznej. Do tego dochodzą typowo kobiece problemy zdrowotne, takie jak wysiłkowe nietrzymanie moczu po porodzie, zaburzenia miesiączkowania, infekcje dróg moczowych czy suchość pochwy w okresie menopauzy. Nie bez znaczenia pozostaje również wpływ spadku estrogenów na układ sercowo-naczyniowy i gęstość kości.

– Przychodzą do mnie młode dziewczyny, które potrzebują antykoncepcji, albo mają problemy zdrowotne, np. endometriozę lub zespół policystycznych jajników. Potem są te po trzydziestce, które chcą zajść w ciążę, są w ciąży, albo nie mogą w nią zajść. Aż w końcu zaczyna się menopauza i kłopoty ze snem, uderzeniami gorąca, spadkiem energii. Każdy z tych etapów niesie inne obciążenia, które realnie wpływają na aktywność i decyzje zawodowe milionów kobiet – mówi dr n. med. Monika Łukasiewicz, ginekolożka.

Okres dojrzewania

Okres dojrzewania i wczesnej dorosłości to czas intensywnych zmian hormonalnych, które kształtują przyszłe zdrowie reprodukcyjne i urologiczne kobiet. To właśnie wtedy często pojawiają się pierwsze problemy – nieregularne miesiączki, bolesne owulacje, a u części dziewcząt także objawy endometriozy czy zespołu policystycznych jajników (PCOS).

Jak podkreślają autorzy brytyjskiego badania „Etapy i przyszłość zdrowia kobiet: apel o podejście uwzględniające cały cykl życia”, młode kobiety rzadko myślą o konsekwencjach zdrowotnych swoich codziennych nawyków. Nocne jedzenie, brak snu, stres czy nadużywanie alkoholu mogą zaburzać gospodarkę hormonalną i płodność.

Negatywnie na zdrowie psychiczne wpływa również presja mediów społecznościowych – idealne wizerunki ciał i stylów życia powodują obniżenie samooceny, prowadzą do zaburzeń odżywiania i stanów lękowych. Początek dorosłości to także czas, w którym kobiety po raz pierwszy świadomie wybierają metody antykoncepcji i uczą się obserwować swoje ciało, co ma ogromne znaczenie dla dalszego życia reprodukcyjnego.

Dorosłość

To czas, w którym kobiety rozwijają karierę, zakładają rodziny i często doświadczają największych zmian w obrębie układu rozrodczego. Wysoka płodność idzie w parze z ryzykiem występowania dolegliwości ginekologicznych, takich jak obfite miesiączki, które według szacunków dotykają co trzecią kobietę na świecie. Dla wielu z nich oznacza to spadek komfortu życia i trudności w pracy. Endometrioza, której głównym objawem jest przewlekły ból, może natomiast prowadzić do długotrwałych absencji zawodowych.

Po 40. roku życia w organizmie zaczynają zachodzić pierwsze zmiany związane ze spowolnieniem metabolizmu i wahaniami hormonalnymi. Estrogeny – najważniejsze dla zdrowia kobiet – wpływają nie tylko na układ rozrodczy, ale także na tarczycę, kości, układ odpornościowy i serce. Ich spadek zwiększa ryzyko chorób autoimmunologicznych, osteoporozy czy schorzeń układu krążenia.

– Kiedy kobieta łączy role życiowe z pracą zawodową, martwi się, czy po urodzeniu dziecka będzie miała gdzie wrócić, nie wie, czy da radę pogodzić opiekę nad dzieckiem z karierą. Wciąż pokutuje mit, iż jesteśmy multizadaniowe, iż to nasza supermoc. (…) Ale prawda jest taka, iż wcale nie musimy radzić sobie ze wszystkim same. Bo nie jesteśmy same – mamy dookoła siebie przyjaciół, partnerów, rodzinę – przekonuje lek. Maja Herman, psychiatrka i psychoterapeutka.

Na tym etapie wiele kobiet odczuwa też zmęczenie wynikające z łączenia pracy zawodowej z obowiązkami opiekuńczymi. W czasie debaty zorganizowanej 14 października w Warszawie ekspertki podkreślały, jak duże znaczenie mają warunki pracy i elastyczne podejście do zatrudnienia. Wspieranie zdrowia kobiet pozwala na dłuższe zachowanie aktywności zawodowej.

– Troska o zdrowie psychiczne kobiet powinna być integralnym elementem wspierania ich ścieżki zawodowej. Na każdym etapie kobiety mierzą się z wyzwaniami – od presji stabilizacji w młodym wieku, przez stres związany z łączeniem ról rodzinnych i zawodowych, aż po lęk o własne zdrowie i miejsce na rynku pracy w okresie menopauzy. Te doświadczenia wpływają na poczucie wartości, motywację i energię życiową – zaznacza Maja Herman.

Okres menopauzalny

W okresie menopauzy kobiety coraz częściej zgłaszają się do ginekologów z powodu objawów takich jak suchość pochwy, nietrzymanie moczu, spadek libido czy ból podczas współżycia. To czas, gdy spadek estrogenów wpływa nie tylko na samopoczucie, ale też na układ moczowo-płciowy i metabolizm.

Z badań wynika, iż aż 42 proc. kobiet w Polsce z powodu nasilonych objawów menopauzy rozważało ograniczenie lub zakończenie pracy zawodowej.

– Kobiety mówią o tak zwanej mgle mózgowej, rezygnują z pracy, bo wydaje im się, iż są niewystarczające, iż nie dadzą rady. Brak rzetelnej wiedzy opartej na faktach sprawia, iż wciąż boją się hormonalnej terapii menopauzalnej. A przecież w menopauzie żyjemy 30 proc. naszego życia, warto więc zadbać, aby było dobrej jakości. Szczególnie, iż w dzisiejszych czasach okres po 50-tce to już nie jest czas, kiedy kobieta opiekuje się wnukami. To jest czas na rozwój i na to, żeby inwestować w siebie – uważa dr Łukasiewicz.

Świadomość nadchodzących zmian i odpowiednie przygotowanie do nich mają ogromne znaczenie. Dbanie o zdrową dietę, aktywność fizyczną oraz regularne wizyty u ginekologa mogą złagodzić objawy i poprawić komfort życia w tym okresie.

– Ja takim pacjentkom zalecam przede wszystkim zmianę trybu życia. W menopauzie trzeba się uzależnić od aktywności sportowej, o ile nie ma przeciwskazań, trzeba ćwiczyć do upadłego. (…) W życiu trzeba mieć marzenia i plany, do których dąży się bez względu na wiek – uważa z kolei dr Monika Łukasiewicz.

Dbaj o zdrowie na każdym etapie życia

Zdrowie kobiet to proces, który trwa całe życie – od dojrzewania po późną dojrzałość. W każdym etapie pojawiają się inne wyzwania. Świadomość tych zmian, regularne badania profilaktyczne oraz otwarta rozmowa o problemach takich jak nietrzymanie moczu, bolesne miesiączki czy objawy menopauzy pomagają zachować zdrowie i komfort życia przez długie lata.

Źródło: Zdrowie PAP