Masz ADHD, diagnoza padła. Podjąłeś decyzję o zmianie swojego zachowania, działania. Odbyłeś psychoedukację, dowiedziałeś się, jak działa Twój mózg i jakie strategie mogą Ci pomóc. I działały! Ale po jakimś czasie zauważasz, iż zaczynasz wracać do dawnych schematów w niektórych obszarach swojego życia. Pewnie zastanawiasz się, dlaczego tak się dzieje? Może ogarnia Cię strach. Postaram się Ci to wytłumaczyć na dysfunkcyjnych obszarach w ADHD i uspokoić.
Po pierwsze i najważniejsze, motywacja kontra. Wzmacnianie nowego nawyku. I wracanie do niego po każdym potencjalnym „potknięciu”.
Mając ADHD, często polegałeś na chwilowej motywacji. Początek zmiany wydawał się ekscytujący, fascynujący — jest nowość, jest entuzjazm, jest działanie! Jednak motywacja nie jest stała. Ma ona tendencję do bycia chwilową. Trudno ją utrzymać na tym samym poziomie przez długi okres. Kiedy opadła, zauważyłeś, iż trudno jest kontynuować działanie. To nie siła motywacji to siła systematyczności i nawyku wprowadzonego podczas pracy pozwoli Ci utrzymać zmiany w swoim stylu życia i bycia. Motywacja jest potrzebna, żeby ruszyć z miejsca a Ty już to zrobiłeś.
To nie problemy z koncentracją czy nadpobudliwością utrudniają Ci życie. To także trudności z pamięcią roboczą. Możesz mieć szczegółowy plan na nowy tydzień, ale w natłoku codziennych spraw po prostu… zapominasz o nim. Niektóre strategie, które wydawały się skuteczne, ulatują z pamięci. Ważne jest, abyś pamiętał o tym, iż jeżeli nie są regularnie przypominane i wzmacniane małymi krokami, będą ulotne. Siła nawyku pomoże Ci lepiej wdrażać zmiany w życie.
Miewasz przez cały czas silną potrzebę natychmiastowej gratyfikacji. jeżeli efekt zmiany nie jest gwałtownie widoczny zniechęcasz się. Uruchamia się schemat, „na skróty”. Szybciej, łatwiej. Jak wyżej czytałeś, motywacja bywa ulotna jak i poczucie gratyfikacji. Dłużej i lepiej smakuje coś bardziej wyczekiwanego. Ważne jest, abyś i tu pamiętał o tym, iż wzmacniane i regularne działania przyniosą długofalowe zmiany, które dadzą Ci dużo więcej satysfakcji.
Widzisz u siebie czasami impulsywność, a co za tym idzie zmianę priorytetów — nie tylko w działaniu, ale także w myśleniu. Przestrasza Cię ta myśl, iż znowu to robisz. To, nad czym tak ciężko pracujesz, żeby się zmieniło. Spokojnie, ludziom neurotypowym też zdarza się zmieniać zdanie czy priorytety w działaniu i myśleniu. Jednego dnia wydaje im się coś najważniejsze, kilka dni później porzucają to na rzecz czegoś nowego. Obserwuj, się tylko jak często ta zmienność pojawia się w Twoim życiu. Takie „przeskakiwanie” utrudnia długofalowe wdrażanie zmian i nawyków, ale pamiętaj, żeby na tym etapie wzmacniać w sobie regularność i systematyczność w podejmowaniu działań. Pomyśl o priorytetach. Ustal je na nowo. I tak za każdym razem kiedy spotkasz się z myślą, iż coś zbyt gwałtownie się zmienia w Twoim życiu. o ile będziesz miał poczucie, iż przez cały czas nie masz nad tym kontroli, poszukaj pomocy u specjalisty. To, iż psychoedukacja jest za Tobą, to nie znaczy, iż nie możesz bardziej zawęzić swojego problemu i powrócić na nią w tym obszarze.
Każda zmiana wymaga podejmowania decyzji — jak się zorganizować, co zrobić najpierw, jak reagować w danej sytuacji. Przy ADHD te procesy mogą być wyjątkowo męczące i trudne. Gdy mózg jest przeciążony koniecznością ciągłego działania, najłatwiej wrócić do dawnych schematów, które nie wymagają wysiłku, i dają szybką nagrodę. Trening czyni mistrza i w tym obszarze. Trenuj regularnie i systematycznie w podejmowaniu decyzji dnia codziennego a nim się obejrzysz, będzie mniej Cię to męczyło.
Wymieniałam kilka obszarów strategicznych w ADHD i chcę, abyś wiedział, iż utrzymanie zmiany w nich nie jest procesem liniowym. To wygląda jak jedna wielka sinusoida. Dostosowanie strategii, eksperymentowanie i wyciąganie wniosków to klucz do sukcesu przy zmianach. Refleksyjność w takich momentach to podstawa. To ona pozwoli Ci nabierać dystansu i innej perspektywy w Twojej przemianie. Nie poddawaj się — każda próba to krok w stronę lepszego zrozumienia siebie! Pamiętaj, iż powroty do dawnych schematów są częścią procesu, a nie porażką, bo to one pokażą Ci, ile już jesteś do przodu.
mgr Marlena Drygas
