Jeśli twoje dziecko tak się bawi rączkami, reaguj. To objaw, którego nie można ignorować

Jeśli twoje dziecko tak porusza dłońmi, to może być istotny sygnał, który może zaniepokoić. Co powinno zwrócić naszą szczególną uwagę? Wyjaśniamy.

Niepokojące ruchy rączek u malucha – kiedy warto się martwić?

Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe, które zwykle diagnozuje się między drugim a

trzecim rokiem życia. Jednak wielu rodziców zauważa pewne sygnały znacznie wcześniej – jeszcze zanim dziecko zacznie mówić czy wchodzić w interakcje z rówieśnikami. Jednym z często wymienianych objawów są nietypowe ruchy rączek, które mogą pojawiać się już u niemowląt. Choć pojedyncze zachowanie nie świadczy jeszcze o zaburzeniu, warto być czujnym i zwracać uwagę na to, jak rozwija się dziecko.

Machanie i trzepotanie rączkami – sygnał do obserwacji

Jednym z częściej zgłaszanych przez rodziców objawów jest intensywne machanie rękami. Może to wyglądać jak trzepotanie skrzydłami, zwłaszcza gdy dziecko jest podekscytowane, zdenerwowane lub przeciążone bodźcami. U niektórych dzieci

pojawia się także uderzanie dłońmi o własne uszy. To zachowanie określane jest jako "stimming" – czyli samostymulacja.

Stimming, choć charakterystyczny dla autyzmu, nie jest objawem jednoznacznym. Wiele maluchów na wczesnym etapie życia wykonuje powtarzalne ruchy, które są naturalnym elementem eksploracji ciała i otoczenia. Problem pojawia się, gdy takie zachowania utrzymują się przez długi czas, nasilają się lub towarzyszą im inne niepokojące sygnały, takie jak brak kontaktu wzrokowego czy trudności z interakcjami.

Wyginanie palców i wpatrywanie się w dłonie

Kolejnym sygnałem, który zauważają rodzice, jest częste wykręcanie palców lub całych dłoni. Niektóre dzieci długo wpatrują się w swoje rączki, obracają je pod różnymi kątami

albo spędzają mnóstwo czasu w manipulowaniu przedmiotami w powtarzalny sposób. Może to być kręcenie kółkami od samochodzika, przewracanie kartki w książeczce zawsze w ten sam sposób lub obsesyjne przyglądanie się detalom.

Brak wskazywania palcem – dlaczego to istotny sygnał?

Dorośli często nie zwracają uwagi na to, jak naturalnym gestem jest wskazywanie palcem. Dla dziecka to jednak bardzo istotny krok w rozwoju komunikacji. Większość maluchów przed ukończeniem pierwszego roku życia zaczyna pokazywać rzeczy, które je interesują – czy to zabawkę, czy samolot na niebie. Co więcej, oczekują, iż rodzic podąży wzrokiem za wskazanym obiektem. Dzieci ze spektrum autyzmu mogą mieć z tym duży problem. Często nie wskazują palcem wcale lub robią to w sposób mechaniczny, bez oczekiwania na reakcję dorosłego.

Chodzenie na palcach – zwykły nawyk czy objaw problemów sensorycznych?

Niektóre dzieci autystyczne poruszają się na palcach niemal cały czas. Dzieje się tak, ponieważ wiele z nich ma nadwrażliwość sensoryczną – stopy są szczególnie czułe na

bodźce, a dotyk podłoża może być dla nich nieprzyjemny, a choćby bolesny. W takich przypadkach maluchy instynktownie unikają pełnego kontaktu stóp z ziemią. Oczywiście chodzenie na palcach nie musi oznaczać od razu zaburzeń neurorozwojowych. Niektóre dzieci po prostu lubią tak chodzić i z czasem wyrastają z tego nawyku. Jednak jeżeli taki sposób poruszania się utrzymuje się przez długi czas i towarzyszą mu inne niepokojące objawy, warto skonsultować się ze specjalistą.

Inne objawy, na które warto zwrócić uwagę

Poza nietypowymi ruchami rączek czy chodzeniem na palcach dzieci ze spektrum autyzmu mogą przejawiać także inne charakterystyczne zachowania:

Unikanie kontaktu wzrokowego

Powtarzanie tych samych gestów i ruchów

Nadwrażliwość na bodźce

Obsesyjne zainteresowania

Brak spontanicznych zabaw naśladowczych

Brak interakcji z rówieśnikami

Brak reakcji na imię

Regres umiejętności

Obserwuj, ale nie panikuj

Każde dziecko rozwija się w swoim tempie, a pewne zachowania mogą wynikać z jego

osobowości i temperamentu. To, iż maluch macha rączkami czy chodzi na palcach, nie oznacza od razu autyzmu. najważniejsze jest spojrzenie na całość jego rozwoju – jak komunikuje się z otoczeniem, czy nawiązuje relacje i jak reaguje na bodźce. jeżeli rodzice zauważają kilka niepokojących sygnałów jednocześnie, najlepiej skonsultować

się z pediatrą lub specjalistą od rozwoju dziecka. Wczesna diagnoza i odpowiednie wsparcie mogą znacząco poprawić komfort życia dziecka i pomóc mu lepiej funkcjonować w codziennych sytuacjach.