W ostatnich latach coraz więcej mówi się o roli dermokosmetyków jako integralnej części współczesnej terapii przeciwtrądzikowej. Preparaty te dzięki zawartości licznych substancji aktywnych, takich jak antyoksydanty, witaminy, kwas hialuronowy, ceramidy, peptydy czy ekstrakty pochodzenia roślinnego, przyspieszają regenerację skóry poddanej intensywnej, często wysuszającej kuracji przeciwtrądzikowej (1). Poprzez wpływ na poszczególne czynniki biorące udział w patogenezie trądziku dermokosmetyki mogą również wywierać synergistyczny z lekami efekt działania (2). Z uwagi na szeroką dostępność na rynku oraz zróżnicowanie w składach poszczególnych preparatów istnieje duża potrzeba prowadzenia rzetelnych badań naukowych potwierdzających skuteczność danej formuły.
We wrześniu bieżącego roku na łamach czasopisma Forum Dermatologicum ukazał się artykuł prezentujący wyniki badania obserwacyjnego z użyciem gamy produktów EFFACLAR H ISO-BIOME (3). Analizie poddano grupę 306 pacjentów z trądzikiem pospolitym o nasileniu od łagodnego do bardzo ciężkiego według skali GEA (Global Acne Severity Scale) w stopniach od 1 do 5. Uczestnicy stosowali krem pielęgnacyjny i myjący EFFACLAR H ISO-BIOME dwa razy dziennie przez co najmniej 12 tygodni wraz z przepisaną terapią przeciwtrądzikową (preparaty miejscowe - 43,5 proc. lub doustna izotretynoina - 35,6 proc., lub ogólnoustrojowe antybiotyki/spironolakton w połączeniu z terapią miejscową - 20,9 proc.). W efekcie końcowym u 88,9 proc. pacjentów (p<0,05) zaobserwowano poprawę stopnia nasilenia trądziku mierzonego skalą GEA (Ryc.1). Podczas wizyty ewaluacyjnej zanotowano zmniejszenie nasilenia rumienia, złuszczenia oraz suchości skóry u odpowiednio 60,3 proc., 58,7 proc. oraz 64,5 proc. badanych. Statystycznie istotne różnice wykazano również w zakresie zmniejszenia wydzielania sebum, liczby grudek i krost, przebarwień pozapalnych i rumienia (p<0,05). Ocena wrażliwości skóry pacjentów w aspektach odczuwanego świądu, mrowienia i pieczenia poprawiła się po wdrożeniu protokołu terapeutycznego z zastosowaniem preparatów EFFACLAR H ISO-BIOME jako terapii wspomagającej. Zarówno dermatolodzy, jak i pacjenci ocenili tolerancję dermokosmetyków EFFACLAR H ISO-BIOME jako bardzo dobrą (odpowiednio 97 proc. i 94 proc.). Efektem zastosowanej terapii był istotny wzrost jakości życia pacjentów, aż 92 proc. ankietowanych przyznało, iż trądzik stanowi niewielki problem, lub nie stanowi go wcale, w porównaniu do wizyty początkowej, gdzie tylko 41 proc. pacjentów nie odczuwało obniżenia jakości życia z powodu wyglądu swojej skóry. Pacjenci docenili również cechy kosmetyczne badanych preparatów za łatwość aplikacji kremu (99 proc.), brak pozostawiania na skórze tłustej warstwy (96 proc.) oraz utrzymywanie uczucia nawilżonej skóry (96 proc.). Przeprowadzone badanie wykazało wysoką skuteczność oraz bezpieczeństwo stosowanych dermokosmetyków jako uzupełnienia terapii przeciwtrądzikowej, zarówno miejscowej jak i ogólnoustrojowej.
Z punktu widzenia lekarza klinicysty istotnym jest, aby skuteczność zalecanych przez nas produktów miała swoje odzwierciedlenie w badaniach klinicznych. Dobierając odpowiedni preparat dedykowany dla skóry pacjentów będących w trakcie kuracji przeciwtrądzikowej (ogólnej lub miejscowej) powinniśmy kierować się przede wszystkim składem danego preparatu, poszukując w nim substancji przeciwzapalnych i regenerujących. Rekomendowany przez nas dermokosmetyk powinien być niekomedogenny oraz seboregulujący. Zastosowanie preparatów pielęgnacyjnych zmniejsza efekty uboczne prowadzonej terapii przeciwtrądzikowej, czyniąc ją lepiej akceptowalną dla pacjenta, co w efekcie końcowym przekłada się na zwiększenie zarówno współpracy pomiędzy lekarzem a pacjentem (adherence) jak i przestrzegania zaleceń lekarskich (compliance), które stanowią niezbędny element w osiągnięciu sukcesu terapeutycznego.
dr n. med. i n. o zdr. Dominika Kwiatkowska
Rycina 1. Zmniejszenie stopnia nasilenia trądziku mierzonego wskaźnikiem GEA w trakcie 12 tygodniowej kuracji.
Bibliografia
Zegarska B, Rudnicka L, Narbutt J, et al. Dermocosmetics in der- matological practice. Recommendations of the Polish Dermatological Society. Part I. Dermatology Review. 2023; 110(2): 121–132, doi: 10.5114/dr.2023.127834.
Araviiskaia E, Dréno B. The role of topical dermocosmetics in acne vulgaris. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2016; 30(6): 926–935, doi: 10.1111/jdv.13579
Kwiatkowska D, Wolańska-Buzalska D, Łanocha M, et al. Effectiveness of EFFACLAR H ISO-BIOME preparations as an adjunct to conventional treatment of acne vulgaris—results of an observational study. Forum Dermatologicum. 2023; 9 (3):83-89, doi: 10.5603/fd.97344
