Jakie powinny być cele leczenia tocznia rumieniowatego układowego?

Toczeń rumieniowaty układowy to groźna choroba, która niesie za sobą ryzyko wielu powikłań i nieodwracalnych uszkodzeń. Bardzo ważne jest odpowiednie leczenie choroby, ale tu pojawia się pytanie - co adekwatnie oznacza „odpowiednie”? Cenny drogowskaz stanowi najnowsza publikacja z „The Lancet Rheumatology”.

Osiągnięcie stanu niskiej aktywności choroby lub remisji u pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym prowadzi do spadku częstości i nasilenia zaostrzeń, zapobiega nieodwracalnym uszkodzeniom, a także znacznie poprawia jakość życia. Dotychczasowe badania wykazujące powyższe efekty były jednak krótkotrwałe, co ograniczało możliwość oszacowania wpływu długoterminowego, zwłaszcza w zakresie (potencjalnych) nieodwracalnych uszkodzeń. Ponadto poprzednie badania skupiały się na procentowym czasie do osiągnięcia celu, a nie na rzeczywistych okresach - a to właśnie ten drugi sposób jest bardziej przydatny w praktyce klinicznej.

Międzynarodowy zespół badaczy dokonał analizy danych trzech dużych badań randomizowanych (z udziałem w sumie 3449 chorych na tocznia) przeprowadzonych w latach 2013-2020; warto dodać, iż jako niską aktywność tocznia lub remisję przyjęto dwie lub więcej kolejnych wizyt we właściwym stanie w ciągu co najmniej 3 miesięcy. Oszacowano, jak odpowiednia, ścisła kontrola choroby wpływa na częstość i nasilenie zaostrzeń oraz nieodwracalne uszkodzenia, zwłaszcza stawów.

Podczas mediany czasu obserwacji wynoszącej niemal 3 lata przeprowadzono aż 37 662 wizyt kontrolnych. Aż 72,7 proc. chorych przynajmniej raz osiągnęło minimalny czas niskiej aktywności choroby i remisji. Obliczono, iż jakikolwiek czas utrzymywania się niskiej aktywności tocznia lub remisji dłuższy niż 3 miesiące wiązał się ze zmniejszonym narastaniem uszkodzeń (spadek ryzyka o 40 proc. w przypadku niskiej aktywności oraz o 34 proc. dla remisji) oraz zaostrzeń (spadek ryzyka o 44 proc. dla niskiej aktywności i 34 proc. dla remisji). Udowodniono także, iż powyższe efekty są tym silniejsze im dłużej trwa niska lub brak aktywności tocznia.

Według autorów powyższe odkrycia uzasadniają zastosowanie tego typu punktów końcowych w praktyce klinicznej i zapewniają praktyczny cel, do którego należy dążyć w leczeniu tocznia rumieniowatego układowego.