Żywienie pacjentów w szpitalach jest niezwykle ważne, stanowi integralną część całego procesu leczenia, a właściwa ocena stanu odżywienia i wdrażanie odpowiedniego sposobu żywienia jest istotnym elementem zwiększenia szans chorych na wyzdrowienie. Opublikowane 24 czerwca, skierowane do konsultacji publicznych rozporządzenie wprowadza organizacyjne standardy w tym zakresie.
Odpowiednie standardy żywienia w szpitalach to integralny element leczenia zarówno zachowawczego, jak i chirurgicznego – zmniejszają ryzyko powikłań i skracają czas gojenia się ran pooperacyjnych. Dobrze odżywiony pacjent szybciej powraca do zdrowia i tym samym może krócej przebywać w szpitalu, co korzystnie wpływa na jego ogólny stan zdrowia fizycznego i psychicznego, a także obniża całkowity koszt leczenia. Niedożywienie albo niewłaściwie dobrana dieta może negatywnie wpływać na przebieg choroby i rekonwalescencję, wydłużać pobyt chorego w szpitalu, a w konsekwencji zwiększać koszty jego leczenia.
Projektowane rozporządzenie wprowadza obowiązek zapewnienia pacjentom żywienia odpowiedniego do stanu zdrowia, na podstawie wymagań, które określają:
- kody i nomenklaturę diet szpitalnych, stanowiące załącznik nr 1 do rozporządzenia,
- rodzaje diet, ich charakterystykę, rekomendowane i przeciwwskazane środki spożywcze wykorzystywane w poszczególnych rodzajach diet oraz wartość odżywczą i energetyczną stosowanych diet szpitalnych:
- dla osób dorosłych, stanowiące załącznik nr 2 do rozporządzenia,
- dla kobiet w okresie ciąży lub laktacji, stanowiące załącznik nr 3 do rozporządzenia,
- dla dzieci i młodzieży, stanowiące załącznik nr 4 do rozporządzenia.
„Zdefiniowane wymagania uwzględniają aktualną wiedzę i normy żywienia zalecane dla populacji Rzeczypospolitej Polskiej. Posiłki przeznaczone dla pacjentów są przygotowywane zgodnie z opracowanym przez dietetyka jadłospisem zapewniającym urozmaicenie potraw i zbilansowanie wartości składników odżywczych w diecie. W uzasadnionych przypadkach, niezależnych od szpitala, dopuszcza się wymianę zaplanowanych produktów na produkty równoważne pod względem energetycznym i wartości odżywczych.
Jadłospis zawiera informacje o: rodzaju posiłku i jego składzie, wartości energetycznej (kaloryczności) i wartości odżywczej (ilość białka, węglowodanów, w tym cukrów, tłuszczu, w tym nasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika i soli), sposobie obróbki oraz obecności alergenów” – czytamy w OSR projektu.
„Lekarz decyduje o rodzaju stosowanej diety, czasie jej trwania oraz zalecanych indywidualnych modyfikacjach, uwzględniając potrzeby pacjenta oraz ocenę stanu odżywienia pacjenta, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 31d ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 146, z późn. zm.) dotyczących świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego, o ile była przeprowadzona” – dodano w dokumencie.
Jak dodają autorzy projektu, szpital jest obowiązany na bieżąco prowadzić weryfikację jakości żywienia, tworzyć na swojej stronie internetowej zakładkę „żywienie dla zdrowia”, w której zamieszczane są jadłospisy stosowane w szpitalu, wyniki badań laboratoryjnych, materiały edukacyjne dla pacjentów o tematyce żywieniowej i dietetycznej oparte na wiarygodnych dowodach naukowych lub odesłanie do takich materiałów, oraz umożliwia zgłaszanie uwag dotyczących posiłków.
„Oczekuje się, iż zdefiniowanie wymagań obowiązujących przy prowadzeniu żywienia pacjentów w szpitalach wpłynie korzystnie nie tylko na standard organizacyjny jednostki, ale także na skuteczność procesu leczniczego i dalsze zdrowienie pacjentów” – podkreślają autorzy projektu, który ma wejść w życie 1 października 2025 roku.
Poniżej treść projektowanego rozporządzenia.
