Jak zapobiegać retinopatii cukrzycowej u młodocianych?

Zdjęcie: 123RF


Cukrzyca coraz częściej dotyka osoby młode, u których choroba ma więcej czasu w generowanie dotkliwych powikłań. O istotności problemu przekonuje najnowsza publikacja z prestiżowego „Diabetes Care”.

Retinopatia cukrzycowa jest jednym z najpoważniejszych powikłań cukrzycy, które pozostaje główną przyczyną utraty wzroku w populacjach w wieku produkcyjnym. Rozpoznanie stawia się na podstawie klinicznych objawów nieprawidłowości naczyniowych w siatkówce. Retinopatię cukrzycową dzieli się na dwa etapy: nieproliferacyjną, gdzie występuje zwiększona przepuszczalność i okluzja naczyń włosowatych, a mikrotętniaki, krwotoki i wysięki można wykryć w badaniu dna oka, oraz proliferacyjną, charakteryzującą się neowaskularyzacją; na tym etapie pacjenci mogą doświadczać poważnych zaburzeń widzenia, gdy nowe nieprawidłowe naczynia krwawią do ciała szklistego lub gdy występuje trakcyjne odwarstwienie siatkówki.

Z powyższych względów określenie częstości występowania, progresji i modyfikowalnych czynników ryzyka związanych z rozwojem retinopatii cukrzycowej u młodzieży nabiera szczególnego znaczenia – te osoby, posiadając perspektywę wielu lat życia, są bardziej narażone na wystąpienie tego dramatycznego powikłania.

Wieloośrodkowy zespół badaczy ze Stanów Zjednoczonych przeprowadził populacyjne prospektywne badanie kohortowe (w latach 2002–2019) obejmujące młodzież i młodych dorosłych z cukrzycą typu 1 rozpoczynającą się w młodości (2519 osób) i cukrzycą typu 2 (447 osób). Zbadano wpływ modyfikowalnych czynników ryzyka retinopatii cukrzycowej, które obejmowały BMI, stosunek obwodu talii do wzrostu, skurczowe i rozkurczowe ciśnienie krwi oraz odsetek HbA_1C.

Wykazano, iż retinopatia w przebiegu cukrzycy typu 1 i typu 2 u osób młodych jest bardzo rozpowszechniona – aż u 52 proc. osób z cukrzycą typu 1 i 56 proc. z cukrzycą typu 2 obecne są zmiany w siatkówce podczas obserwacji (średnio 12,5 roku od diagnozy). Wyższa wyjściowa wartość HbA_1c, wzrost HbA_1c w okresie obserwacji oraz wzrost rozkurczowego i skurczowego ciśnienia krwi były związane z istotnie wyższym ryzykiem rozwoju retinopatii w okresie obserwacji dla obu typów cukrzycy. Dodatkowo wzrost odsetka HbA_1C w okresie obserwacji był związany z progresją retinopatii. Nie udowodniono z kolei jednoznacznego związku BMI i stosunku talii do wzrostu z rozwojem czy progresją retinopatii.

Autorzy wskazują, iż dbałość o absolutną podstawę sprawowania opieki nad pacjentem z cukrzycą – ścisła kontrola glikemii i ciśnienia krwi – to klucz do zapobiegania retinopatii już u młodocianych, co wykazano powyżej.

Opracowanie: lek. Damian Matusiak