Jak zapach wpływa na to z kim się zaprzyjaźnimy?

Naukowcy z Uniwersytetu Cornella postanowili zbadać, jakie czynniki wpływają na to, do kogo odczuwamy sympatię i z kim chcemy nawiązywać relacje społeczne. Szczególną uwagę poświęcili roli zapachu jako potencjalnego predyktora przyjaźni. Co istotne, badanie koncentrowało się na relacjach przyjacielskich, a nie – jak miało to miejsce w większości wcześniejszych badań – na relacjach romantycznych.

„Speed Friending”

Na terenie kampusu Uniwersytetu Cornella rozwieszono ogłoszenia promujące wydarzenie o nazwie „Speed Friending”. Do udziału w badaniu zakwalifikowano 40 kobiet w wieku od 18 do 30 lat. Badanie składało się z czterech etapów, z których każdy miał na celu zbadanie różnych aspektów percepcji potencjalnych relacji przyjacielskich.

Czytaj także: Rola związków romantycznych w przyjaźni nastolatków

Etap 1 – Wstępna rekrutacja i przygotowanie materiałów.
Uczestniczki zostały zaproszone na spotkanie osobiste z badaczami, podczas którego wykonano im zdjęcia twarzy. Otrzymały również koszulki, które miały posłużyć do zbierania materiałów zapachowych.

Etap 2 – Ankiety i ocena wizualna.
Przed adekwatnym wydarzeniem uczestniczki wypełniły online zestaw kwestionariuszy, które obejmowały m.in. samoocenę oraz ocenę tzw. potencjału przyjaźni (friendship potential) na podstawie prezentowanych zdjęć twarzy innych uczestniczek. Każde zdjęcie było wyświetlane przez bardzo krótki czas (10 milisekund). Miało to na celu wywołanie reakcji opartej na szybkim, intuicyjnym przetwarzaniu bodźców wizualnych.

Etap 3 – Zbieranie materiałów zapachowych.
Uczestniczki poproszono o noszenie otrzymanych wcześniej koszulek przez 12 godzin, wykonując w tym czasie swoje codzienne czynności. Miały unikać stosowania perfum, dezodorantów i innych silnie pachnących kosmetyków, aby zapewnić naturalność zapachu ciała.

Etap 4 – Sesja zapachowa i „Speed Friending”.
Podczas sesji laboratoryjnej uczestniczki wąchały koszulki noszone przez inne osoby biorące udział w badaniu. Oceniały w ten sposób potencjał przyjaźni wyłącznie na podstawie wskazówek węchowych (przed interakcją twarzą w twarz). Następnie wzięły udział w sesji szybkiego zaprzyjaźniania się, polegającej na serii około dziesięciu czterominutowych rozmów z innymi uczestniczkami. Po każdej interakcji ponownie oceniano potencjał przyjaźni na podstawie zapachu tych samych koszulek, które badane osoby miały okazję poznać już osobiście.

Czytaj także: Wpływ donosowego podania oksytocyny na zachowania matek z depresją okołoporodową

Zapach jako silny predyktor przyjaźni

Badanie wykazało, iż uczestniczki potrafiły ocenić potencjał przyjaźni na podstawie zapachu drugiej osoby jeszcze przed spotkaniem twarzą w twarz. Co istotne, oceny te okazały się trafne – były zgodne z ocenami dokonanymi po bezpośrednich interakcjach.

Analiza porównawcza wskazała, iż osądy oparte na zapachu były bardziej trafne niż te oparte na samych zdjęciach twarzy. Sugeruje to, iż bodźce węchowe mogą być bardziej wiarygodnym wskaźnikiem potencjalnej przyjaźni niż bodźce wizualne.

Ponadto, percepcja zapachu zmieniała się po interakcji na żywo. Pozytywne doświadczenia społeczne wpływały na ocenę zapachu osoby, z którą nawiązano kontakt.

Warto również podkreślić, iż preferencje zapachowe były bardzo indywidualne. Przyciąganie zapachowe miało charakter subiektywny i zależało od osobistych, często nieuświadomionych preferencji uczestniczek.

Czytaj także: Nowy wspaniały świat terapii VR

Zapach wpływa na znajomość już na samym jej początku

Badanie dostarcza przekonujących dowodów na to, iż zapachy odgrywają istotną rolę w kształtowaniu relacji interpersonalnych. Dzieje się tak choćby jeżeli nie jesteśmy tego w pełni świadomi. Co szczególnie interesujące, wpływ ten ujawnia się już na najwcześniejszych etapach znajomości. Zanim jeszcze dojdzie do budowy głębszej relacji, wskazówki węchowe mogą subtelnie, ale znacząco kształtować nasze decyzje dotyczące tego, z kim chcemy nawiązać bliższy kontakt. Wyniki te podkreślają znaczenie zapachu jako jednego z kluczowych, choć często niedocenianych, elementów komunikacji społecznej.