Krok 1 – pozyskanie informacji
Szczegółowe informacje dotyczące wentylacji mechanicznej w warunkach domowych możesz znaleźć w literaturze fachowej, u personelu medycznego zajmującego się domową terapią respiratorową oraz na stronach internetowych Ośrodków Wentylacji Domowej. Istotnym dokumentem jest również rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej.
Krok 2 – rozmowa z pacjentem
Proces rozpoczęcia domowej wentylacji mechanicznej zacznij od rozmowy z pacjentem. Na każdym etapie musi on wyrażać zgodę na kolejne działania i być na bieżąco informowany o przebiegu całego procesu.
Krok 3 – spełnienie warunków formalnych
Aby leczenie z wykorzystaniem respiratora w warunkach domowych mogło być refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ), wymagane jest:
- potwierdzenie występowania przewlekłej niewydolności oddechowej,
- zakończenie i udokumentowanie leczenia przyczynowego,
- przeprowadzenie niezbędnych badań diagnostycznych, które uzasadniają rozpoznanie oraz potwierdzają brak możliwości zastosowania innej terapii niż wentylacja mechaniczna,
- stabilny stan zdrowia chorego,
- obecność opiekunów gotowych do zapewnienia pomocy,
- odpowiednie warunki lokalowe.
Musisz również sprawdzić, czy pacjent nie korzysta z gwarantowanych świadczeń w opiece paliatywnej i hospicyjnej, realizowanych przez pielęgniarkę opieki długoterminowej domowej lub zaopatrzenia w ortopedyczne wyroby medyczne (leczenie bezdechu sennego protezą powietrzną).
Krok 4 – zgłoszenie do Ośrodka Wentylacji Domowej
W Polsce funkcjonuje kilkadziesiąt Ośrodków Wentylacji Domowej. Dobór ośrodka jest uzależniony od miejsca zamieszkania, wieku (dzieci bądź dorośli) oraz preferencji pacjenta. Zarejestrowanie się do ośrodka jest proste. Może tego dokonać sam chory, jego rodzina, bliscy lub opiekunowie, jak również lekarz. Sposób zgłoszenia jest dowolny: począwszy od osobistej wizyty, poprzez telefon, aż po kontakt mailowy. zwykle dalsze kroki są organizowane przez pracownika Ośrodka. Z tego względu możesz skontaktować się z danym Ośrodkiem choćby na początkowym etapie, aby uzyskać niezbędne informacje i wskazówki. Po otrzymaniu dokumentacji Ośrodek, jeżeli się tym zajmuje, ustala także termin wizyty kwalifikacyjnej (oceniającej możliwość leczenia domowego).
Krok 5 – uzyskanie skierowania i dokumentów
Skierowanie na leczenie respiratorem w domu wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, czyli lekarz, który ma kontrakt z NFZ lub jest zatrudniony w placówce mającej taką umowę. Do skierowania należy dołączyć:
- kartę informacyjną leczenia szpitalnego,
- wyniki badań pacjenta,
- kwalifikację do objęcia opieką w warunkach domowych wystawioną przez lekarza specjalistę chorób płuc (wentylacja nieinwazyjna) lub lekarza specjalistę anestezjologii i intensywnej terapii (wentylacja nieinwazyjna i inwazyjna).
Mogą być też potrzebne inne dokumenty, o które poprosi Ośrodek.
Pamiętaj, aby informować pacjentów
Wiele chorych i ich rodzin nie wie, iż leczenie respiratorem można kontynuować w domu, unikając długiego pobytu w szpitalu. Ważne więc, by personel medyczny przekazywał tę informację osobom zagrożonym niewydolnością oddechową.
Wykaz źródeł
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej (Dz.U. 2024 poz. 253)
- Medowent: https://www.wentylacjadomowa.pl/ [dostęp: 22.07.2025]
- Centrum e-zdrowia: Ośrodki Wentylacji Domowej [dostęp: 22.07.2025]
