Podstawowe pojęcia – co oznaczają liczby w wynikach badań?
Zakres referencyjny (norma)
Zakres referencyjny to przedział wartości uznawany za prawidłowy dla danego parametru. Warto pamiętać:
- Normy różnią się między laboratoriami.
- Inne wartości obowiązują dla kobiet, mężczyzn, dzieci i seniorów.
- Graniczne wartości mogą nie być optymalne indywidualnie.
Jednostki miary
Wyniki badań wyrażane są w różnych jednostkach, np.:
- g/dl – gramy na decylitr
- mg/dl – miligramy na decylitr
- U/l – jednostki na litr
- mIU/ml – miliunitów międzynarodowych na mililitr
Interpretacja odchyleń od normy
- Odchylenia do 10–15% często nie mają znaczenia klinicznego.
- Nieprawidłowy wynik warto potwierdzić powtórnie.
- Wyniki należy analizować w kontekście stanu zdrowia, diety, leków i stylu życia.
Skoczylas Krążenie, ruszczyk, diosmina, kasztanowiec 60kaps-KLIKNIJ TUTAJ
Morfologia krwi – podstawowe badanie diagnostyczne
Czerwone krwinki (RBC, HGB, HCT)
- RBC: 4,5–5,9 mln/μl (mężczyźni), 4,0–5,2 mln/μl (kobiety)
- Hemoglobina (HGB): 13,5–17,5 g/dl (m), 12,0–16,0 g/dl (k)
- Hematokryt (HCT): 40–54% (m), 37–47% (k)
Parametry objętości krwinki (MCV, MCH, MCHC)
- MCV: 80–100 fl
- MCH: 27–34 pg
- MCHC: 32–36 g/dl
Białe krwinki (WBC, neutrofile, limfocyty)
- WBC: 4,0–11,0 tys/μl
- Neutrofile: 2,0–7,0 tys/μl (45–75%)
- Limfocyty: 1,0–4,0 tys/μl (20–40%)
Płytki krwi (PLT, MPV)
- PLT: 150–450 tys/μl
- MPV: 7,5–11,5 fl
BeOrganic Serce i Krążenie 500mg 100tab-KLIKNIJ TUTAJ
Lipidogram – analiza tłuszczów we krwi
Cholesterol całkowity
- <190 mg/dl – pożądany
- 240 mg/dl – wysoki
LDL („zły”)
- <100 mg/dl – optymalny
- ≥190 mg/dl – bardzo wysoki
HDL („dobry”)
- <40 mg/dl (m), <50 mg/dl (k) – niekorzystny
- ≥60 mg/dl – korzystny
Trójglicerydy
- <150 mg/dl – optymalne
- ≥500 mg/dl – bardzo wysokie
Współczynnik aterogenny (TC/HDL)
- <4,0 (m), <3,5 (k) – optymalny
Próby wątrobowe – badania funkcji wątroby
Enzymy wątrobowe
- ALT: <40 U/l (m), <35 U/l (k)
- AST: <40 U/l (m), <32 U/l (k)
- GGT: <55 U/l (m), <38 U/l (k)
- ALP: 45–115 U/l
Inne parametry wątrobowe
- Bilirubina całkowita: 0,2–1,2 mg/dl
- Bilirubina bezpośrednia: <0,3 mg/dl
- Albumina: 3,5–5,0 g/dl
- Czas protrombinowy / INR: ocena krzepliwości
Tarczyca – hormony regulujące metabolizm
Podstawowe parametry
- TSH: 0,4–4,0 mIU/l
- fT4: 0,8–1,8 ng/dl
- fT3: 2,3–4,2 pg/ml
Przeciwciała przeciwtarczycowe
- anty-TPO, anty-TG – Hashimoto
- TRAb – Graves-Basedow
Profil hormonalny – kobiety i mężczyźni
Hormony płciowe u kobiet
- Estradiol, progesteron, FSH, LH – zależne od fazy cyklu
- AMH – rezerwa jajnikowa
Hormony płciowe u mężczyzn
- Testosteron całkowity: 300–1000 ng/dl
- Testosteron wolny: 9–30 ng/dl
Inne hormony
- Prolaktyna: 4–15 ng/ml (m), 4–20 ng/ml (k)
- Kortyzol: 5–25 μg/dl (rano)
- Insulina: 2–25 μIU/ml
Nerki – markery filtracji
Kluczowe wskaźniki
- Kreatynina: 0,7–1,3 mg/dl (m), 0,6–1,1 mg/dl (k)
- eGFR: >90 ml/min/1,73 m²
- Mocznik (BUN): 7–20 mg/dl
- Kwas moczowy: 3,5–7,2 mg/dl (m), 2,6–6,0 mg/dl (k)
Badanie moczu
- Białkomocz, krwiomocz, leukocyty – sygnał problemu
- Mikroalbuminuria – wczesny marker uszkodzenia nerek
Markery stanu zapalnego
Podstawowe wskaźniki
- CRP: <5 mg/l
- OB: <15 mm/h (m), <20 mm/h (k)
- Fibrynogen: 200–400 mg/dl
Glukoza i insulina – badania w kierunku cukrzycy
Glukoza na czczo
- 70–99 mg/dl – prawidłowe
- ≥126 mg/dl – cukrzyca
HbA1c
- <5,7% – prawidłowe
- ≥6,5% – cukrzyca
Insulina na czczo
- 2–25 μIU/ml – prawidłowe
Swanson Resveratrol 250mg 30kaps-KLIKNIJ TUTAJ
5 najczęstszych błędów w interpretacji wyników
- Panika przy niewielkich odchyleniach
- Ignorowanie trendów w czasie
- Skupianie się na jednym parametrze
- Porównywanie wyników z różnych laboratoriów
- Samodiagnozowanie bez konsultacji z lekarzem
Kiedy natychmiast zgłosić się do lekarza?
- Hemoglobina <7 g/dl
- Płytki krwi <50 000/μl
- WBC <1 500/μl lub >30 000/μl
- Potas <3,0 lub >6,0 mmol/l
- Glukoza <40 lub >400 mg/dl
- Kreatynina >3,0 mg/dl
- Troponina powyżej normy
- D-dimery + objawy zatorowości
Podsumowanie – Twoja mapa do zrozumienia wyników badań
- Patrz na zakresy referencyjne
- Oceniaj wyniki całościowo
- Obserwuj trendy w czasie
- Uwzględniaj kontekst zdrowotny
- Zawsze konsultuj się z lekarzem
- Regularnie wykonuj badania profilaktyczne
- Archiwizuj wyniki
Pamiętaj: Interpretacja wyników to tylko pierwszy krok. Zadbaj o konsultację medyczną i odpowiednią profilaktykę.
