Czym jest współuzależnienie?
Współuzależnienie to zespół zachowań mających na celu ułatwienie przystosowania się do życia z osobą uzależnioną. Cechuje się tym, iż osoba współuzależniona próbuje wprowadzić zmiany zmierzające do poprawy sytuacji w związku bądź rodzinie, co w efekcie nie tylko nie daje rezultatów, ale paradoksalnie utrwala i pogarsza dotychczasowy model funkcjonowania. Osoba zaangażowana w taką relację narażona jest na permanentny stres wynikający z nieprzewidywalnych zachowań partnera oraz frustrację z powodu braku zamierzonych efektów działania.
Co jest charakterystyczne dla uzależnionego związku i co sprzyja w pozostawaniu w takim związku?
Relację taką charakteryzuje silna zależność emocjonalna osoby dorosłej, która próbuje uratować partnera przed konsekwencjami nałogu i uzdrowić relację. Powstawaniu współuzależnienia sprzyjają zależność materialna, brak wsparcia ze strony rodziny, izolacja bliskich osób, słaba pozycja zawodowa oraz nacisk społeczny na utrzymywanie małżeństwa.
Osoba będąca w związku z osobą uzależnioną najczęściej traci poczucie wpływu na swoje życie, co ma negatywny wpływ na poczucie sprawczości, a przede wszystkim na poczucie własnej wartości. Osoba współuzależniona często nie jest w stanie obiektywnie spojrzeć na otaczające ją realia, ale patrzy na nie przez pryzmat czynnego nałogu partnera czy partnerki.
Co sprzyja w pozostawaniu w takim związku?
Głównym czynnikiem, który nie pozwala wyjść z dysfunkcyjnego związku, jest brak wiedzy na temat zarówno uzależnienia, jak i współuzależnienia oraz jego następstw w uzależnionej rodzinie. Osoba współuzależniona często nie wie, jakie ma możliwości wsparcia swojego partnera przy równoczesnym zabezpieczeniu siebie, swojej tożsamości czy też swoich osobistych granic.
Ze względu na niejednokrotnie (chociaż nie jest to reguła) występujące pod wpływem środków zmieniających świadomość akty agresji lub wręcz przemocy, w związki często wkrada się strach przed odejściem od sprawcy tych zachowań w obawie o eskalację dręczących działań.
W czym pomaga terapia dedykowana osobom współuzależnionym?
Psychoterapia dedykowana osobom współuzależnionym ma na celu urealnić postrzeganie sytuacji życiowej przez osobę uwikłaną w związek z osobą uzależnioną. Pomaga ograniczyć skupianie się na toksycznych zachowaniach partnera i bardziej zaopiekować się swoimi potrzebami i uczuciami. Pozwala ponadto zrozumieć własne mechanizmy uwikłania i zapobiegać im na bieżąco.
Zdobyta wiedza i nowe umiejętności mogą znacznie wpłynąć na poczucie sprawczości, co przekłada się na odbudowanie nadszarpniętego poczucia własnej wartości i zmniejsza poczucie osamotnienia. Wsparcie terapeuty w wyżej wymienionych obszarach pomaga poprawić jakość funkcjonowania w życiu codziennym i cieszyć się lepszym samopoczuciem.
Jeśli rozpoznajesz u siebie opisane powyżej objawy współuzależnienia lub czujesz, iż potrzebujesz wsparcia w trudnej relacji, zapraszamy na konsultacje psychoterapeutyczną. Profesjonalna pomoc może pomóc Ci zrozumieć swoją sytuację, odbudować poczucie własnej wartości i odzyskać kontrolę nad swoim życiem. Nie musisz przechodzić przez to samodzielnie—wsparcie specjalisty może być najważniejsze w drodze do zdrowia i lepszego samopoczucia.
Dorota Dutkiewicz – Psycholożka, Terapeutka uzależnień w trakcie certyfikacji, Psychoterapeutka integracyjna
