Zachowanie work-life balance to jeden z elementów zdrowego trybu życia. W tym artykule przyjrzymy się bliżej początkom koncepcji work-life balance. Sprawdzimy, jakie działania podejmują w tej chwili pracodawcy, aby wspierać pracowników w zachowaniu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Na koniec podpowiemy, co każdy z nas może robić, aby przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu oraz zadbać o dobre samopoczucie i większą motywację do pracy.
Początki koncepcji work-life balance
Koncepcja work-life balance pojawiła się pod koniec lat 70. XX wieku w Wielkiej Brytanii. W tym czasie nastąpił gwałtowny rozwój dużych organizacji (w tym korporacji), społeczeństwo zaczęło się bogacić, a strefy prywatna i zawodowa wzajemnie się przenikać. Ludzie pracowali coraz więcej, ale czas spędzony w firmie wcale nie przekładał się na ich efektywność.
Pracodawcy zaczęli zauważać, iż przemęczony pracownik jest mniej zaangażowany i kreatywny. Z kolei pracownicy coraz głośniej upominali się o dodatkowe prawa, aby ich codzienna praca była opłacalna, wydajna i wiązała się z poczuciem satysfakcji.
Zgodnie z aktualną definicją work-life balance to stan, w którym życie zawodowe i prywatne tworzą spójną całość, służą celom i oczekiwaniom jednostki oraz są zgodne z jej zasadami i wartościami. Główną ideą work-life balance jest odnalezienie równowagi między pracą i karierą a życiem rodzinnym i towarzyskim.
Dyrektywa work-life balance pracowników
Odpowiedzią na potrzeby współczesnych pracowników są nowe uregulowania prawne dotyczące równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Jednym z nich jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2019 roku w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (nazywana w uproszczeniu „dyrektywą work-life balance”).
Na mocy dyrektywy w kwietniu 2023 roku zaktualizowano polski kodeks pracy.
Jakie zmiany w kodeksie pracy wprowadziła dyrektywa work-life balance?
- Zwolnienie z pracy z powodu działania siły wyższej – w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem.
- Nowe uprawnienia dla rodziców małych dzieci, w tym wydłużenie urlopu rodzicielskiego.
- Dodatkowe pięć dni urlopu opiekuńczego. Urlop opiekuńczy może być wykorzystany na opiekę nad bliskim członkiem rodziny, który wymaga wsparcia z poważnych względów medycznych.
- Regulacja zatrudnienia na okres próbny.
- Regulacja pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą.
Głównym zarzutem pojawiającym się odnośnie do dyrektywy work-life balance było to, iż faworyzuje ona rodziców małych dzieci.
Korzyści z wprowadzenia work-life balance
Idea work-life balance służy zarówno pracownikom, jak i pracodawcom.
Dlaczego warto zachować work-life balance?
- Zwiększenie produktywności. Wypoczęty, zrelaksowany pracownik lepiej radzi sobie z wszystkimi obowiązkami zawodowymi. Do tego jest w stanie wykonać więcej zadań w krótszym czasie, jednocześnie zachowując motywację, koncentrację i kreatywność.
- Lepsze samopoczucie i stan zdrowia. Work balance korzystnie wpływa na zdrowie pracowników. Pracoholizm wiąże się z ogromnym stresem, który niszczy zarówno zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. Zachowując równowagę między życiem prywatnym a zawodowym, redukujemy ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych.
- Większa satysfakcja z pracy i zmniejszenie ryzyka wypalenia zawodowego. Osoby, które realizują swoje zadania w pracy i nie przenoszą ich do życia prywatnego, czerpią większą przyjemność z codziennych obowiązków zawodowych i chętniej do nich wracają.
- Możliwość rozwoju i realizowania swoich pasji. Właściwa równowaga między pracą i życiem sprawia, iż pracownicy mają czas na swoje hobby i rozwój w innych dziedzinach. To z kolei prowadzi do dobrego samopoczucia i większej efektywności w pracy.
- Lepszy wizerunek pracodawcy i lojalność pracowników. Firma, która dba o równowagę między pracą a życiem, postrzegana jest jako nowoczesna i odpowiedzialna społecznie. Im więcej benefitów otrzymujemy ze strony pracodawcy, tym bardziej jesteśmy wobec niego lojalni.
- Ograniczenie kosztów związanych z rekrutacją. Skoro mamy lojalnych pracowników, nie musimy ciągle ich wymieniać. To kolejny duży plus z dbania o work-life balance – zgrany zespół, który wspólnie dąży do najlepszych wyników i dobrej atmosfery w firmie.
Jak zachować równowagę między pracą a życiem osobistym? Działania pracodawcy
Jak osiągnąć równowagę w pracy i życiu prywatnym? Pewne działania możemy wprowadzić sami (o tym w kolejnym akapicie), ale nie bez znaczenia są także praktyki promowane w naszym miejscu pracy.
Nowoczesne firmy wiedzą, jak dbać o dobrą atmosferę w pracy i ograniczać ryzyko wypalenia zawodowego. Podczas pandemii większość z nas pracowała z domu. Możliwość pracy zdalnej została utrzymana w wielu organizacjach do dziś.
Kolejną kwestią jest elastyczny czas pracy, który również umożliwia osiągnięcie work-life balance. Dzięki elastycznej organizacji pracy nie musisz trzymać się ściśle określonych godzin, możesz bez problemu zawieźć rano dziecko do przedszkola lub umówić przed południem wizytę u lekarza.
Work-life balance to także możliwość uczestniczenia w szkoleniach, konferencjach oraz imprezach i wyjazdach integracyjnych. Standardem w wielu firmach jest prywatna opieka medyczna i promowanie aktywności fizycznej.
Jak pomóc sobie w osiągnięciu work-life balance?
Firmy mogą podejmować różne działania, ale zachowanie work-life balance zależy przede wszystkim od Ciebie.
Zastanów się, ile razy zabierałeś pracę do domu? Jak często przekładałeś obowiązki zawodowe nad możliwość spędzania czasu wolnego z rodziną? Czy zdarzało Ci się sprawdzać służbowego maila po godzinach pracy?
Poniżej kilka wskazówek, które pomogą wprowadzić work-life balance do codzienności.
Pułapki pracy zdalnej
Praca zdalna to bez wątpienia duże ułatwienie. Oszczędza czas i koszt dojazdów, daje komfort pracy w znanym środowisku, redukuje stres spotkań na żywo. Może służyć równowadze, ale także ją zachwiać.
Pracując z domu, może nam się wydawać, iż jesteśmy w firmie cały czas. W końcu nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zalogować się po 22.00 i sprawdzić tę jedną rzecz, która siedzi nam w głowie.
Jeśli zatem wykonujesz swoje obowiązki na home office, wyraźnie ustal granicę. Chodzi zarówno o czas pracy, jak i przestrzeń, w której pracujesz. Dzięki temu lepiej zadbasz o równowagę.
Mniej telefonu, więcej kontaktu z naturą
Większość z nas pracuje przed komputerem. Spędzamy kilkadziesiąt godzin tygodniowo w zamkniętym pomieszczeniu z ograniczonym dostępem do światła dziennego.
Po pracy warto więc ograniczyć korzystanie z urządzeń elektronicznych, wyjść na zewnątrz i odetchnąć świeżym powietrzem. W ciepłe dni można wprowadzić dodatkową aktywność fizyczną (rower, rolki), a w okresie jesienno-zimowym iść przynajmniej na krótki spacer.
Aktywność fizyczna
Chcesz zadbać o work-life balance? Uprawiaj sport!
Regularna aktywność fizyczna przynosi organizmowi szereg korzyści zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej. Jest remedium na spięte mięśnie, które podczas pracy z reguły znajdują się w jednej pozycji. Pozwala zredukować stres, oderwać myśli od problemów i obowiązków.
Poza tym podczas ruchu (szczególnie na świeżym powietrzu) dotleniamy mózg, co w efekcie przekłada się na lepszą kreatywność i koncentrację następnego dnia w pracy.
Radzenie sobie ze stresem
Stresu w pracy nie można uniknąć. Można jednak nauczyć się z nim radzić. Każdy ma swój sposób na stresory. Jedni muszą zmęczyć się fizycznie, inni wolą odpoczynek przy ulubionej książce. Korzyści dla ciała i ducha przynoszą relaksujące kąpiele, sesje medytacyjne oraz rozciągające ćwiczenia na macie.
Higiena snu
Sen to czas regeneracji – nie tylko ciała, ale również umysłu. Dorosły człowiek powinien spać średnio 7-9 godzin na dobę. Najlepiej wypoczywać w całkowitej ciemności i ciszy.
Przed zaśnięciem warto zrezygnować z korzystania z telewizora, komputera czy telefona. Te urządzenia emitują niebieskie światło, które niekorzystnie wpływa na produkcję melatoniny odpowiedzialnej za zdrowy, głęboki sen.
Jeśli przed snem wracają do Ciebie natrętne myśli dotyczące niedokończonych zadań w pracy, stresującej rozmowy z szefem lub czekającej na Ciebie prezentacji, spróbuj wykonać kilka ćwiczeń oddechowych.
Zdrowe odżywianie i adekwatne nawodnienie
Czy równowaga między pracą a życiem osobistym ma coś wspólnego z odżywianiem? Oczywiście, iż tak! Odpowiednio zbilansowana dieta, podobnie jak work-life balance, jest ważnym elementem zdrowego trybu życia.
Zdrowe odżywianie pozwala zadbać o równowagę między pracą a życiem. W pracy zwiększa koncentrację i produktywność. Po pracy – daje siłę na podejmowanie innych aktywności, na przykład uprawianie sportu.
Zdrowa dieta to jadłospis odpowiednio zbilansowany pod kątem potrzeb jednostki – zarówno energetycznie, jak i odżywczo.
Doskonałym rozwiązaniem dla wszystkich zapracowanych jest catering dietetyczny, na przykład propozycje Maczfit. Dieta pudełkowa to duża wygoda. Zaoszczędzony na gotowaniu czas możesz przeznaczyć na ulubione aktywności, spotkania towarzyskie czy rodzinne rozrywki.
Urlopy i mini urlopy
Chcesz osiągnąć work-life balance? Korzystaj z przywilejów, jakie daje Ci Twoje miejsce pracy. Spędzaj urlopy tak, jak lubisz. Wyjeżdżaj na długie weekendy, otaczaj się naturą i ludźmi, których kochasz. To wszystko pozwoli Ci zadbać o zdrowie fizyczne i psychiczne. Bez tego satysfakcja z pracy nie będzie możliwa.
