Atopowe zapalenie skóry dotyka w ciągu życia mniej więcej jedną piątą wszystkich osób, jednak częstość występowania tej choroby jest bardzo zróżnicowana na całym świecie. U około 75 proc. chorych, u których choroba wystąpiła w dzieciństwie, następuje spontaniczna remisja przed okresem dojrzewania, podczas gdy u pozostałych 25 proc. wyprysk utrzymuje się aż do wieku dorosłego lub następuje nawrót objawów po kilku latach bezobjawowych.
Leczenie atopowego zapalenia skóry u kobiet w ciąży lub karmiących piersią, a także u kobiet i mężczyzn starających się o potomstwo jest trudne i charakteryzuje się niepewnością, ponieważ dowody, na podstawie których można podjąć decyzję o adekwatnym leczeniu (zwłaszcza ogólnoustrojowym), są ograniczone. Z tego względu zespół ekspertów z Danii, Norwegii, Szwecji, Belgii i Holandii, składający się z dermatologów i ginekologów-położników, opracował konsensus będący zbiorem praktycznych porad dotyczących systemowego leczenia AZS u mężczyzn i kobiet w wieku rozrodczym.
Cyklosporynę określono jako lek pierwszego wyboru w długotrwałym leczeniu AZS u kobiet przed poczęciem, w czasie ciąży i podczas karmienia piersią, z krótkotrwałym leczeniem prednizolonem w okresie zaostrzeń. Nie osiągnięto konsensusu w sprawie stosowania ogólnoustrojowych leków drugiego wyboru przed zapłodnieniem lub w czasie ciąży, chociaż uznano, iż w okresie karmienia piersią odpowiednie są dupilumab i azatiopryna.
Właściwe może być omówienie z kobietą kontynuacji dotychczasowego leczenia, jeżeli zapewnia ono dobrą kontrolę choroby, a korzyści wynikające z leczenia w ciąży przewyższają ryzyko. Eksperci podają, iż kobiety przed poczęciem, w ciąży i w okresie karmienia piersią powinny unikać inhibitorów kinazy janusowej, metotreksatu i mykofenolanu mofetylu.
W przypadku mężczyzn ogólnoustrojowa terapia atopowego zapalenia skóry w czasie starań o potomstwo obejmuje cyklosporynę, azatioprynę i kortykosteroidy, a z leków biologicznych dupilumab; pacjenci leczeni metotreksatem lub mykofelanem mofetylu powinni je odstawić na trzy miesiące.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
