Zimą, gdy nasze drogi oddechowe narażone są na niskie temperatury i suche powietrze, znacznie wzrasta ryzyko złapania infekcji. Zapalenie zatok to jedna z najczęściej występujących chorób, a jej uciążliwe objawy skutecznie uprzykrzają codzienne funkcjonowanie. Czy można jakoś temu zapobiec? Poznaj sprawdzone sposoby na zmniejszenie ryzyka rozwoju zapalenia zatok.
Czym jest zapalenie zatok?
Zapalenie zatok przynosowych wynika najczęściej z infekcji wirusowej, która z łatwością roznosi się drogą kropelkową. Atak patogenów wywołuje odpowiedź układu odpornościowego w postaci rozwijającego się miejscowo stanu zapalnego. Towarzyszą mu charakterystyczne dla zapalenia zatok objawy:
- ból głowy,
- upośledzenie węchu,
- zatkany nos,
- ucisk i tkliwość twarzy,
- katar cieknący lub spływający po tylnej ścianie gardła,
- gorączka,
- osłabienie i złe samopoczucie.
Zazwyczaj zapalenie zatok trwa nie dłużej niż 10. dni i do jego leczenia wystarczą domowe metody oraz leki dostępne bez recepty. Jednak czasem dochodzi do rozwoju nadkażenia bakteryjnego, które może przedłużyć chorobę i nasilić jej objawy. W takiej sytuacji niezbędna jest konsultacja z lekarzem[1].
4 sposoby na obniżenie ryzyka zapalenia zatok
Zimą szanse na złapanie infekcji są wyższe niż latem, jednak poniższe sposoby mogą pomóc jej uniknąć. Na co warto zwrócić uwagę w okresie chorobowym?
- Higiena rąk – warto myć je jak najczęściej, zwłaszcza po powrocie z miejsc publicznych. Unikaj też dotykania dłońmi twarzy, żeby nie przenieść obecnych na nich wirusów i bakterii w okolice oczu, nosa i ust.
- Nawilżanie śluzówki nosa i zatok – ogrzewanie wysusza powietrze, co negatywnie wpływa na kondycję błon śluzowych. Wysuszone i podrażnione są bardziej podatne na atak patogenów. Dlatego regularnie nawilżaj je przy pomocy wody morskiej w aerozolu lub preparatów do płukania zatok. Możesz też skorzystać z nawilżacza powietrza, żeby poprawić jego wilgotność w pomieszczeniach.
- Zdrowa dieta – zimą brakuje sezonowych owoców i warzyw, przez co mogą pojawić się osłabiające organizm niedobory witamin i minerałów. Z tego względu warto dbać o kolorową, różnorodną dietę przez cały rok.
- Suplementacja witaminy D – chociaż jest ona produkowana w organizmie pod wpływem promieni słonecznych, jej synteza w okresie od października do marca jest nieefektywna. Niedobory witaminy D mogą osłabić odporność, więc zalecana jest jej suplementacja jesienią i zimą.
Jak leczyć zapalenie zatok?
Za większość objawów zapalenia zatok odpowiada zalegająca w nich gęsta wydzielina. Ze względu na swoją kleistą konsystencję jest trudna do usunięcia. Jej obecność w drogach oddechowych może przyczynić się do nadkażenia bakteryjnego, ponieważ stwarza korzystne środowisko dla rozwoju drobnoustrojów.
Lek na zatoki powinien więc przede wszystkim rozrzedzać wydzielinę, żeby umożliwić jej szybkie usunięcie. Takie działanie możesz uzyskać przy pomocy olejków eterycznych, np.:
- eukaliptusowego,
- mirtowego,
- cytrynowego,
- pomarańczowego.
Wspomniane olejki nasilają produkcję wodnistego płynu, który jest wydzielany do zatok i rozrzedza zalegający w nich śluz. Ponadto wzmacniają ruchy rzęsek obecnych na nabłonku dróg oddechowych, a tym samym pobudzają naturalne mechanizmy ich oczyszczania.
Olejki eteryczne wykazują też adekwatności odkażające i przeciwzapalne, dzięki czemu mogą wspomóc organizm w walce z chorobą. Oczyszczenie zatok z zalegającej wydzieliny zmniejsza ryzyko infekcji bakteryjnej, a tym samym skraca czas trwania choroby[2].
[1] Wachnicka-Bąk, A., Lipińska-Opałka, A., Będzichowska, A., Kalicki, B., & Jung, A. (2014). Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(1): 25-31.
[2] Rapiejko P., Talik P., Jurkiewicz D., Nowe możliwości leczenia ostrego zapalenia zatok przynosowych zgodnie z EPOS 2020, Otolaryngologia Polska 2021, 76(1): 29-39.
