Jak choroba Hashimoto wpływa na metabolizm i przemianę materii?

Zdjęcie: Wpływ Hashimoto na metabolizm

Choroba Hashimoto jest autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy, co oznacza, iż ​​układ odpornościowy atakuje własną tarczycę. Tarczyca jest gruczołem endokrynnym odpowiedzialnym za produkcję hormonów tarczycy, takich jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3). Te hormony regulują tempo metabolizmu w organizmie. W przypadku choroby Hashimoto tarczyca jest uszkadzana, co prowadzi do obniżonej produkcji hormonów tarczycy. W rezultacie metabolizm spowalnia, co objawia się uczuciem zmęczenia, ospałością i trudnościami w utrzymaniu prawidłowej wagi ciała.

Konsekwencje obniżonej aktywności tarczycy dla organizmu

Obniżona aktywność tarczycy, która występuje w chorobie Hashimoto, ma rozległe i znaczące konsekwencje dla całego organizmu. Tarczyca odgrywa kluczową rolę w regulacji wielu procesów fizjologicznych, dlatego zmiany w jej funkcjonowaniu mogą prowadzić do różnych zaburzeń zdrowia. Jednym z najbardziej widocznych skutków obniżonej aktywności tarczycy jest spowolnienie metabolizmu. Metabolizm to suma wszystkich reakcji chemicznych zachodzących w organizmie, które utrzymują życie. W przypadku niedoboru hormonów tarczycy, tempo tych reakcji maleje, co prowadzi do uczucia zmęczenia, osłabienia, wzrostu masy ciała i spadku energii. Oprócz spowolnienia metabolizmu, pacjenci często doświadczają objawów takich jak osłabienie mięśni, suchość skóry, bóle stawów, depresja, problemy z koncentracją i pamięcią. Skutki te wynikają z wpływu hormonów tarczycy na różne procesy fizjologiczne w organizmie.

Mechanizm obniżonej przemiany materii w chorobie Hashimoto

W chorobie Hashimoto mechanizm obniżonej przemiany materii wynika z uszkodzenia tarczycy przez układ odpornościowy pacjenta. Tarczyca jest odpowiedzialna za produkcję hormonów tarczycy, które regulują metabolizm organizmu. W wyniku autoimmunizacji, która ma miejsce w chorobie Hashimoto, dochodzi do uszkodzenia tarczycy, co prowadzi do zmniejszenia produkcji tych hormonów. Obniżona ilość hormonów tarczycy wpływa na tempo przemiany materii. Hormony te mają zdolność zwiększania produkcji energii w mitochondriach komórek, co prowadzi do przyspieszenia metabolizmu. Jednak w przypadku niedoboru tych hormonów procesy metaboliczne zachodzą wolniej. Spowolniony metabolizm skutkuje gromadzeniem się kalorii jako tkanki tłuszczowej, co skutkuje wzrostem masy ciała. Ponadto, obniżona aktywność tarczycy wpływa na wiele innych procesów w organizmie, takich jak obniżone tempo pracy serca, zmniejszenie termogenezy (produkcji ciepła przez organizm), a także wpływa na psychikę pacjenta, prowadząc do uczucia zmęczenia, depresji i problemów z koncentracją. W rezultacie pacjenci z chorobą Hashimoto często doświadczają trudności w utracie wagi pomimo prób diety i aktywności fizycznej. Leczenie polega na suplementacji hormonami tarczycy, co ma na celu przywrócenie odpowiedniego poziomu tych hormonów i poprawę przemiany materii. Jednak leczenie to powinno być regularnie monitorowane przez lekarza w celu dostosowania dawek hormonów do indywidualnych potrzeb pacjenta. Także niedoborowa dieta, stres i brak ruchu mogą doprowadzić do rozregulowania pracy tarczycy, dlatego warto zadbać o swoje zdrowie holistycznie i wielowymiarowo.

Wzrost masy ciała i trudności w utracie wagi w chorobie Hashimoto

Choroba Hashimoto jest jednym z głównych czynników prowadzących do pogorszonej przemiany materii w organizmie i trudności w utracie wagi u wielu pacjentów. Czynnikami, które wyjaśniają ten złożony mechanizm będą:

• Spowolniony metabolizm – hormony tarczycy, takie jak tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3), odgrywają kluczową rolę w regulacji tempa metabolizmu organizmu. Odpowiadają za przekształcanie energii z pożywienia na energię, którą organizm wykorzystuje do podtrzymania funkcji życiowych i aktywności fizycznej. W chorobie Hashimoto spowolniona produkcja tych hormonów prowadzi do obniżenia tempa metabolizmu. Mniejsza ilość energii jest wykorzystywana, co prowadzi do gromadzenia się nadmiaru kalorii w postaci tkanki tłuszczowej.
• Obniżenie aktywności tarczycy – tarczyca nie tylko kontroluje metabolizm, ale także wpływa na wiele innych procesów w organizmie, takie jak trawienie, tempo pracy serca, temperaturę ciała i poziom energii. Obniżona aktywność tarczycy prowadzi do spadku efektywności tych procesów, co może wpłynąć na zdolność organizmu do utraty wagi.
• Zmniejszona termogeneza – tarczyca ma wpływ na termogenezę, czyli proces wytwarzania ciepła przez organizm. Obniżona termogeneza może skutkować zatrzymywaniem ciepła w organizmie, co może utrudniać spalanie kalorii i prowadzić do przyrostu masy ciała. Pacjentom z takim problemem jest często zimno i ciężko jest im się rozgrzać choćby w ciepłym pomieszczeniu.
• Zmniejszona aktywność fizyczna – objawy choroby Hashimoto, takie jak osłabienie mięśni i zmęczenie, mogą ograniczać zdolność pacjentów do aktywności fizycznej. To może prowadzić do zmniejszenia spalania kalorii podczas treningu i codziennych aktywności, co utrudnia utratę wagi.
• Zmiany hormonalne – obniżona aktywność tarczycy może wpłynąć na równowagę hormonalną organizmu, w tym na poziom hormonów płciowych, a to może skutkować gromadzeniem się tłuszczu w określonych obszarach ciała (najczęściej dolnej partie ciała).
• Trudności w kontroli apetytu – niektórzy pacjenci z chorobą Hashimoto zgłaszają zmiany w apetycie, co może wpłynąć na ich zdolność do utrzymania zdrowej diety.

W związku z powyższym utrata wagi w przypadku choroby Hashimoto może być wyjątkowo trudna i wymagać wielu dodatkowych wysiłków, takich jak dostosowanie leczenia hormonami tarczycy, zmiany stylu życia, kontrola diety i regularna aktywność fizyczna. Jest to proces długotrwały i wymaga cierpliwości, ale jest osiągalny pod opieką lekarza i specjalisty ds. żywienia.

Sposoby na lepszą przemianę materii w chorobie Hashimoto

Istnieje kilka sposobów, jakie można zastosować w celu poprawy przemiany materii u pacjentów z chorobą Hashimoto:

• Leczenie farmakologiczne: leczenie hormonami tarczycy, takimi jak lewotyroksyna, jest standardową terapią choroby Hashimoto. Dostarcza organizmowi brakujących hormonów tarczycy i pomaga przywrócić prawidłowy metabolizm.
• Zdrowa dieta: wybór zdrowych i zrównoważonych posiłków może pomóc utrzymać wagę w normie i poprawić metabolizm. Unikaj nadmiaru przetworzonej żywności, cukrów i tłuszczów nasyconych. Warto również zastosować sposoby odżywiania zmniejszające stan zapalny w organizmie, czyli np. dietę śródziemnomorską, dietę Dash lub stosowany okresowo protokół autoimmunologiczny.
• Regularna aktywność fizyczna: ćwiczenia pomogą w utrzymaniu zdrowej masy ciała i przyspieszeniu metabolizmu. Każda najmniejsza aktywność jest cenna, a szczególnie formy body&mind (typu stretching, pilates), które w dodatku wspierają w obniżaniu kortyzolu, hormonu stresu.
• Warto wprowadzić również aktywność typu NEAT (niezwiązaną z treningiem) jak np. spacer podczas rozmowy telefonicznej, wybieranie schodów zamiast windy. Często osoby z Hashimoto mogą mieć zbyt mało energii na długie treningi, ale korzyści przyniosą również drobne dodatkowe aktywności realizowane każdego dnia.
• Zarządzanie stresem, który może pogarszać objawy Hashimoto. Techniki redukcji stresu, takie jak joga, medytacja czy głębokie oddychanie wesprą w łagodzeniu objawów i poprawie metabolizmu.
• Dbanie o sen. Według badań przeprowadzonych przez Sunila Sharmy i Mani Kavuru, istnieje wyraźna zależność między snem a procesami hormonalnymi, a sen odgrywa istotną rolę w utrzymaniu równowagi metabolicznej. Gdy śpimy poniżej 6 godzin, w organizmie uwalnia się hormon nazywany greliną, który odpowiada za uczucie głodu. Każda nieprzespana noc może skutkować podjadaniem, a regularne przyjmowanie zbyt dużej ilości kilokalorii przybieranie masy ciała.

Warto podkreślić, iż każdy pacjent z chorobą Hashimoto jest inny, dlatego ważne jest dostosowanie strategii leczenia i zarządzania metabolizmem do indywidualnych potrzeb i reakcji organizmu. Regularna opieka medyczna i kooperacja z lekarzem endokrynologiem oraz terapeutą czy dietetykiem są najważniejsze dla skutecznego zarządzania chorobą Hashimoto i poprawy metabolizmu.

Podsumowanie:

1. Choroba Hashimoto ma wpływ na obniżony metabolizm z powodu uszkodzenia tarczycy i spowolnienia produkcji hormonów tarczycy.
2. Niedobór hormonów tarczycy spowalnia procesy metaboliczne, co skutkuje gromadzeniem kalorii jako tkanki tłuszczowej.
3. Pacjenci doświadczają objawów spowolnionego metabolizmu, takich jak zmęczenie, osłabienie mięśni, depresja i trudności w koncentracji.
4. Wybieranie zdrowych i zrównoważonych posiłków pomaga utrzymać masę ciała i wpłynąć na lepszy metabolizm. Unikanie nadmiaru przetworzonej żywności i cukrów jest istotne.
5. Ćwiczenia pomagają zwiększyć tempo metabolizmu i poprawić ogólną kondycję fizyczną.
6. Leczenie lewotyroksyną lub innymi hormonami tarczycy jest najważniejsze w przywracaniu prawidłowego poziomu tych hormonów i przyspieszaniu metabolizmu.
7. Redukcja stresu i odpowiednie techniki radzenia sobie z nim, takie jak joga czy medytacja, może pomóc w poprawie metabolizmu.
8. Regularna opieka lekarza i terapeuty oraz monitorowanie poziomów hormonów tarczycy są niezbędne w celu dostosowania terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.

Bibliografia:

1. Ihnatowicz, P., Drywień, M., Wątor, P., & Wojsiat, J. (2020). The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto’s thyroiditis. Annals of agricultural and environmental medicine.
2. Janczy, A., & Małgorzewicz, S. (2015). Skuteczność diety redukcyjnej u pacjentek z chorobą Hashimoto. In Forum Zaburzeń Metabolicznych.
3. Mikulska, A. A., Karaźniewicz-Łada, M., Filipowicz, D., Ruchała, M., & Główka, F. K. (2022). Metabolic Characteristics of Hashimoto’s Thyroiditis Patients and the Role of Microelements and Diet in the Disease Management—An Overview. International Journal of Molecular Sciences.
4. Pastusiak, K., Michałowska, J., & Bogdański, P. (2017). Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy. In Forum Zaburzeń Metabolicznych.

Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.