Naukowcy przeprowadzili szeroko zakrojony przegląd badań, by ocenić wpływ aktywności fizycznej na długość życia. Skupili się na tzw. zależności dawka–reakcja. Chcieli sprawdzić, ile ruchu realnie zmniejsza ryzyko zgonu. Uwzględnili przy tym, jak poziom aktywności zmieniał się w ciągu dorosłego życia uczestników.
Brak ruchu to poważny problem zdrowotny na skalę globalną. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jest to czwarty najważniejszy czynnik ryzyka przedwczesnych zgonów na świecie. WHO zaleca, aby osoby dorosłe podejmowały 150–300 minut tygodniowo aktywności o umiarkowanej intensywności lub 75–150 minut o dużej intensywności. Te wytyczne opierają się na wynikach licznych badań potwierdzających, iż regularny ruch ma najważniejsze znaczenie dla zdrowia i długości życia.
Przegląd badań
Naukowcy przeanalizowali dane z dziewięciu dużych baz danych, koncentrując się na badaniach dotyczących zdrowych, dorosłych osób. Uwzględniali tylko te prace, które oceniały poziom aktywności fizycznej co najmniej dwukrotnie w ciągu życia uczestników. W analizie brano pod uwagę trzy główne przyczyny zgonów: śmierć z dowolnej przyczyny, zgon z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego oraz śmierć z powodu chorób nowotworowych. Ostatecznie zidentyfikowano 85 badań spełniających kryteria włączenia.
Im więcej ruchu, tym lepiej!
Wyniki przeglądu jednoznacznie wskazują, iż wyższa aktywność fizyczna wiąże się z niższym ryzykiem zgonu, niezależnie od przyczyny. Osoby, które utrzymywały regularną aktywność fizyczną w dorosłości lub zwiększały jej poziom z czasem, miały o 20–40% niższe ryzyko śmierci z jakiejkolwiek przyczyny oraz o 30–40% niższe ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych.
Co istotne, zarówno zmienność aktywności fizycznej w czasie, jak i jej całkowita suma (czyli średni poziom aktywności w dłuższym okresie), były istotnie związane z niższym ryzykiem zgonu ogólnego i sercowo-naczyniowego.
Wpływ aktywności fizycznej na ryzyko śmierci z powodu nowotworów był mniej wyraźny w porównaniu z pozostałymi przyczynami zgonów. Autorzy pracy zgłaszają potrzebę dalszych badań nad tą zależnością.
Co istotne, badania pokazują, iż choćby osoby, które nie spełniają wytycznych dotyczących aktywności, mogą czerpać z niej istotne korzyści zdrowotne. Dzieje się tak zwłaszcza jeżeli poziom aktywności utrzymuje się lub rośnie z biegiem lat. Największe korzyści obserwuje się jednak u osób, które realizują zalecania dotyczące codziennej aktywności fizycznej.
Długoterminowe spojrzenie
To jedno z pierwszych tak kompleksowych badań analizujących długoterminowe wzorce aktywności fizycznej oraz ich wpływ na ryzyko zgonu. Wyniki wyraźnie pokazują, iż nigdy nie jest za późno, by zacząć się ruszać. Aktywność fizyczna przynosi korzyści zdrowotne niezależnie od wieku, a w starszym wieku jej pozytywny wpływ staje się szczególnie istotny. choćby umiarkowane zwiększenie aktywności może realnie wydłużyć życie i poprawić jego jakość.
