Produkty lecznicze nowej generacji dla zastosowań w kardiologii, urządzenie wytwarzające pojedyncze fotony w temperaturze pokojowej do wykorzystania w badaniach naukowych i telekomunikacji kwantowej, innowacyjna platforma do badań przesiewowych, umożliwiająca przełomowe badania przyspieszające proces leczenia cukrzycy – oto przewidywane rezultaty projektów, które zdobyły finansowanie w pierwszym naborze w działaniu TEAM NET FENG, finansowanym z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Projekty otrzymają łącznie blisko 33 mln zł. Środki w drodze konkursu przyznała Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.
Celem realizowanego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej działania TEAM NET FENG jest stymulowanie i wspieranie współpracy pomiędzy najlepszymi zespołami badawczymi w Polsce i umożliwienie im realizacji projektów badawczo-rozwojowych w obszarach zdefiniowanych jako strategiczne dla rozwoju gospodarczego, czyli zdrowia, środowiska i przemysłu 4.0. Efektem końcowym projektów ma być komercjalizacja wyników w ramach przeprowadzonych prac B+R.
We właśnie rozstrzygniętym pierwszym naborze wniosków prowadzonym przez FNP wzięło udział 81 organizacji badawczych z całej Polski. W ramach utworzonych konsorcjów złożyły one 74 wnioski projektowe. Zwycięskie konsorcja są stworzone z dwóch lub trzech zespołów naukowych, działających w organizacjach badawczych z Krakowa, Łodzi, Poznania i Warszawy. Zespoły te w ciągu trzech lat będą opracowywały innowacyjne i konkurencyjne na rynku rozwiązania, a zaangażowani w projektach Brokerzy Innowacji zapewnią skuteczny transfer technologii na rynek.
„TEAM NET FENG to ambitne działanie, umożliwiające realizację projektów B+R w obszarach o strategicznym znaczeniu gospodarczym dla naszego kraju. Cieszymy się, iż w FNP możemy dofinansować projekty wyróżniające się innowacyjną tematyką i wysokim potencjałem komercjalizacyjnym. Wybrane w pierwszym naborze projekty nie tylko opierają się na znakomitej jakości wynikach wstępnych, ale przede wszystkim na dobrze zaplanowanej współpracy między zespołami badawczymi. Dzięki tym cechom wyróżnione projekty mają szansę zaowocować przełomowymi na rynku rozwiązaniami” – mówi dr inż. Radosław Kwapiszewski, zastępca dyrektora ds. działalności programowej w Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Nowa generacja leków w odpowiedzi na główną przyczynę zgonów w Polsce
Pierwszy z wyróżnionych projektów polega na opracowaniu produktów leczniczych nowej generacji opartych o pęcherzyki zewnątrzkomórkowe dla zastosowań w kardiologii. Choroby sercowo-naczyniowe to jedne z głównych na świecie chorób cywilizacyjnych o wysokiej śmiertelności. W Polsce stanowią główną przyczynę zgonów (wg GUS ok. 46%). Mimo licznych badań w tej dziedzinie, wciąż istnieje potrzeba opracowania nowych skutecznych podejść terapeutycznych. Projekt zakłada opracowanie nowej generacji produktów leczniczych opartych o pęcherzyki zewnątrzkomórkowe produkowane przez komórki macierzyste. Rezultaty nagrodzonego projektu mają szanse przynieść wymierne korzyści społeczne – leki nowej generacji w terapii pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego, jak również ekonomiczne – wielkość globalnego rynku terapii komórkowej i genowej została wyceniona na 30,27 mld USD w 2024 r. i przewiduje się, iż do 2033 r. może osiągnąć 190,82 mld USD. Projekt zrealizuje konsorcjum utworzone przez Uniwersytet Jagielloński (lider) i Instytut Genetyki Człowieka Polskiej Akademii Nauk (IGC PAN). Liderkami zespołów badawczych są prof. dr hab. n. med. Ewa Zuba-Surma (UJ) i dr hab. Natalia Rozwadowska, prof. IGC PAN. Projekt uzyskał finansowanie w wysokości 8,3 mln zł.
Innowacyjna platforma wspomagająca leczenie cukrzycy
Opracowanie innowacyjnej, wysokoprzepustowej platformy do funkcjonalnych badań przesiewowych ludzkich komórek endokrynnych trzustki będzie przedmiotem drugiego z wyróżnionych projektów. Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna o wciąż rosnącej zachorowalności na świecie. Wyróżniony projekt proponuje wykorzystanie nowatorskiego, wysokoprzepustowego systemu przepływowego do hodowli różnicujących się komórek trzustki w mikroskali, umożliwiając prowadzenie zaawansowanych badań przedklinicznych, modelowanie cukrzycy in vitro i efektywniejsze testowanie leków. Platforma, utworzona w ramach projektu, przyspieszy, ujednolici oraz zwiększy precyzję, a tym samym obniży koszty opracowywania nowych terapii dla pacjentów z cukrzycą. Projekt zrealizuje konsorcjum utworzone przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (lider), Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Liderami zespołów badawczych są dr hab. Małgorzata Borowiak (UAM), prof. dr hab. Józef Dulak (UJ) i dr Tomasz Kamiński (UW). Projekt uzyskał finansowanie w wysokości 12,3 mln zł.
Kwanty i bezpieczna komunikacja przyszłości
Przedmiotem trzeciego z wybranych projektów będzie opracowanie nowego typu źródła pojedynczych fotonów, działającego w temperaturze pokojowej i wzbudzanego elektrycznie. Urządzenie będzie mieć hybrydową strukturę, rozmiar zmniejszony do wielkości milimetrowych i będzie emitować pojedyncze fotony „na żądanie” oraz umożliwi efektywne sprzężenie z zewnętrznymi układami optycznymi. Z rezultatów projektu będą mogły skorzystać grupy badawcze, pracujące m.in. w dziedzinie optyki kwantowej i kryptografii kwantowej. Wynikami projektu mogą być także zainteresowane firmy telekomunikacyjne, np. do testowania bezpiecznych protokołów przekazu informacji, jak również firmy ukierunkowane na rozwijanie kwantowej bezpiecznej komunikacji. Projekt zrealizuje konsorcjum utworzone przez Uniwersytet Warszawski (lider), Instytut Wysokich Ciśnień PAN i Politechnikę Łódzką. Liderami zespołów badawczych są prof. dr hab. Piotr Kossacki (UW), prof. dr hab. Czesław Skierbiszewski (IWC PAN) i prof. dr hab. inż. Tomasz Czyszanowski (PŁ). Projekt uzyskał finansowanie w wysokości 12,2 mln zł.
Kolejny nabór wniosków jest planowany w drugiej połowie bieżącego roku.
Agencja Pełka i Partnerzy
