Paradoks ortoreksji - chęć bycia zdrowym prowadzi do zaburzeń
Ortoreksja to zaburzenie odżywiania polegające na obsesyjnym skupianiu się na tym, co spożywamy. Zmagające się z nią osoby rygorystycznie podchodzą do jakości kupowanych produktów, analizują ich skład, przesadnie dbają o bilans kaloryczny. Ich myśli nieustannie krążą wokół jedzenia - planowanie i przygotowywanie idealnych posiłków zaczyna zajmować coraz więcej czasu. Ortoreksja ma tendencję do nasilania się - stopniowo prowadzi do eliminowania kolejnych produktów, które zaczynają wydawać się niezdrowe, np. owoce i warzywa są skażone pestycydami, mięso zawiera antybiotyki itp. Efektem może być niedobór ważnych substancji, a choćby niedożywienie. Reklama
Ortoreksję jako pierwszy opisał lekarz Steven Bratman, który jednocześnie zdiagnozował siebie jako pierwszy przypadek tego zaburzenia. Jego nazwa pochodzi od greckich słów orthos - "prawidłowy" i orexia - "apetyt". Bratman, obserwując kolejnych pacjentów z charakterystycznymi objawami, które zaobserwował także u siebie, napisał książkę, która miała przestrzegać przed zbyt rygorystycznym podejściem do kwestii jedzenia - "W szponach zdrowej żywności". Ukazała się ona w 1997 roku.
Przyczyny ortoreksji
Obsesyjne analizowanie jakości produktów spożywczych jest skutkiem różnych trendów społecznych. Przede wszystkim związanych ze zdrowym stylem życia, dążeniem do idealnej i szczupłej sylwetki oraz byciem jak najdłużej młodym i pięknym. Spożywanie wysublimowanych posiłków, często opierających się na egzotycznych produktach z kategorii superfood, stało się też symbolem statusu społecznego i lepszej świadomości dotyczącej stylu życia i zdrowia. Niestety, z czasem obsesja bierze górę nad zdrowym rozsądkiem i prowadzi do poważnych zaburzeń.
Kto jest szczególnie zagrożony ortoreksją?
Na ortoreksję zapadają zarówno kobiety, jak i mężczyźni, ponieważ presja posiadania idealnej sylwetki czy dbałości o stan zdrowia zaczyna dotyczyć w równym stopniu obu płci. Na wystąpienie zaburzenia są szczególnie narażeni perfekcjoniści, a także osoby podatne na wpływy, które bezgranicznie wierzą w kolejne doniesienia dotyczące diet czy szkodliwych produktów. Zaburzenie często diagnozuje się u osób, które nie akceptują swojego wyglądu lub były z jego powodu wyśmiewane w dzieciństwie. Czynnikiem ryzyka są także schorzenia wymagające stosowania restrykcyjnych diet, np. celiakia, cukrzyca, schorzenia jelit i układu pokarmowego.
Jak objawia się ortoreksja?
Głównym objawem ortoreksji jest nadmierne skupianie się na jedzeniu, posiłkach i składzie poszczególnych produktów. Życie ortorektyka kręci się głównie wokół kwestii żywienia. Zmagająca się z tym zaburzeniem osoba zaczyna unikać wychodzenia z domu, ponieważ utrudnia to przestrzeganie rygorystycznej diety. Nie jada poza domem, a z codziennego menu eliminuje kolejne produkty, które dołączają do listy niezdrowych. Ortorektycy w pierwszej kolejności rezygnują ze spożywania mięsa, jednak to dopiero początek. Z czasem niezdrowe stają się również produkty zawierające gluten czy laktozę. W ten sposób eliminowane są całe grupy produktów, przez co może maleć ilość spożywanych posiłków. Ortoreksja zabiera jakąkolwiek euforia z jedzenia, prowadzi do ciągłych wyrzutów sumienia, stanów lękowych i poczucia winy spowodowanego spożywaniem produktów, które nie są do końca "zdrowe". Szacuje się, iż ortorektycy myślą o żywności co najmniej 3 godziny dziennie, a kolejne godziny poświęcają na wybór najlepszej żywności oraz przygotowywanie posiłków.
Jak ortoreksja wpływa na zdrowie i życie?
Ortoreksja to poważne zaburzenie, które wyniszcza psychicznie i fizycznie. Obsesja na punkcie zdrowego odżywiania może doprowadzić do izolacji społecznej - niechęci do wychodzenia z domu i spotykania się z ludźmi. To z kolei powoduje poczucie wyobcowania, przyczynia się do zaburzeń lękowych i depresji.
Ortoreksja przynosi też skutek odwrotny do zamierzonego w kwestii zdrowia fizycznego. Eliminacja kolejnych produktów spożywczych może skutkować niedoborem kluczowych witamin i minerałów, zbyt niską masą ciała i objawami niedożywienia. Charakterystyczna jest wtedy anemia, zaburzenia hormonalne, nadmierne wypadanie włosów, osłabienie, częstsze infekcje, problemy ze skórą i paznokciami, rozwój nadciśnienia i chorób serca.
Na czym polega leczenie ortoreksji?
Podstawą leczenia ortoreksji jest stosowanie zbilansowanej diety w porozumieniu z dietetykiem. Jednocześnie niezbędna jest psychoterapia, która pozwala odnaleźć przyczyny zaburzenia i uchronić przed jego nawrotem.
Źródła:
zdrowie.pap.pl/dieta/ortoreksja-w-szponach-zdrowego-jedzenia.
www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/zdrowie-psychiczne/ortoreksja-objawy-zrob-test-na-ortoreksje-aa-gAe2-r52m-nmde.html.
CZYTAJ TAKŻE:
