Hematokryt – wartości referencyjne i znaczenie badania

termedia.pl 4 godzin temu

Zdjęcie: 123 RF

Hematokryt– HCT to parametr określający procentową objętość krwinek czerwonych (erytrocytów) w stosunku do całkowitej objętości krwi. Jest kluczowym wskaźnikiem w diagnostyce niedokrwistości, nadkrwistości oraz ocenie nawodnienia organizmu.

Czym jest HCT?

HCT (hematokryt) jest procentowym udziałem erytrocytów w objętości krwi. Wysoka wartość hematokrytu oznacza, iż krew zawiera większą ilość krwinek czerwonych w stosunku do osocza, co może wskazywać na odwodnienie lub nadkrwistość. Niska wartość może świadczyć o niedokrwistości lub przewodnieniu.

Kiedy wykonać badanie HCT?

Oznaczenie HCT jest standardową częścią morfologii krwi i jest zalecane w przypadkach: podejrzenia niedokrwistości (anemii) lub nadkrwistości (policytemii),oceny nawodnienia organizmu,monitorowania leczenia chorób przewlekłych, takich jak niewydolność nerek,diagnostyki stanów prowadzących do utraty krwi, np. w wyniku krwawień wewnętrznych,oceny ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Wartości referencyjne

Wartości referencyjne HCT różnią się w zależności od wieku, płci i laboratorium, ale orientacyjne wartości wynoszą:

Płód:

15 tydzień: 28 – 42 %
16 tydzień: 34 – 42 %
17 tydzień: 31 – 43 %
18 – 21 tydzień: 31 – 45 %
22 – 25 tydzień: 31 – 47 %
26 – 29 tydzień: 32 – 50 %
>30 tydzień: 32 – 58 %

Noworodki:

0–3 dni: 44 – 68 %
4 – 14 dni: 40 – 65 %
15 – 30 dni: 33 – 55 %

Dzieci:

31 – 60 dni: 28 – 48 %
3 – 6 miesięcy: 31 – 46 %
7 – 24 miesięcy: 33 – 39 %
3 - 6 lat: 34 – 40 %
7 - 11 lat: 36 – 43 %
12 – 13 lat: 37 – 44 %
14 - 17 lat (dziewczęta): 37 – 44 %
14 - 17 lat (chłopcy): 40 – 49 %

Dorośli:

Kobiety: 37 – 47 %
Mężczyźni: 40 – 52 %

Podwyższone HCT

Podwyższone (Poliglobulia, Nadkrwistość): zwiększona wartość HCT może wskazywać na:

odwodnienie: wynikające z utraty płynów, np. z powodu biegunki, wymiotów czy nadmiernego pocenia się
nadkrwistość pierwotną: np. czerwienicę prawdziwą (zaburzenie szpiku kostnego)
nadkrwistość wtórną: wynikającą z przewlekłego niedotlenienia, np. w chorobach płuc (POChP) lub przebywaniu na dużych wysokościach
choroby serca: takie jak wrodzone wady serca z sinicą
stres fizyczny: prowadzący do chwilowego wzrostu liczby erytrocytów.

Niskie HCT

Niskie HCT (Niedokrwistość, Anemia): obniżona wartość HCT może sugerować:

niedokrwistość: z niedoboru żelaza, witaminy B12 lub kwasu foliowego
przewodnienie: nadmiar płynów w organizmie może obniżyć względny udział erytrocytów
choroby przewlekłe: takie jak niewydolność nerek, które wpływają na produkcję erytrocytów
utrata krwi: zarówno ostra, jak i przewlekła (np. z przewodu pokarmowego)
zaburzenia produkcji erytrocytów: np. aplazję szpiku lub choroby nowotworowe wpływające na szpik kostny.

Dodatkowe znaczenie diagnostyczne przy interpretacja HCT powinno się uwzględniać inne parametry morfologii krwi, takie jak:

HCT + HGB: do oceny stężenia hemoglobiny w erytrocytach
HCT + MCV: w celu określenia objętości erytrocytów (mikro-, normo-, makrocytozy)
HCT + liczba erytrocytów (RBC): w diagnostyce stanów niedokrwistości i nadkrwistości.

Procedury przedanalityczne

Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Diagnostyki Laboratoryjnej i Kolegium Medycyny Laboratoryjnej dotyczącymi badania morfologii krwi w przypadku postępowań mających na celu pobranie krwi na badanie morfologii krwi należy uwzględnić zachowanie procedur przedanalitycznych, zwłaszcza takich jak:

przygotowanie pacjenta: pacjent powinien być poinformowany o konieczności unikania intensywnego wysiłku fizycznego przed pobraniem krwi oraz o ewentualnych wymaganiach dotyczących poszczenia,
pobranie próbki: krew należy pobierać z żyły łokciowej, stosując odpowiednie techniki aseptyczne, aby uniknąć hemolizy i kontaminacji próbki,
rodzaj probówki: do badania morfologii krwi zaleca się użycie probówek z antykoagulantem EDTA,
czas i warunki transportu: próbki powinny być dostarczone do laboratorium w ciągu 2 godzin od pobrania, w temperaturze pokojowej, aby zapewnić stabilność komórek krwi.xxxxxxx

Morfologia – pozostałe wyniki