Wygląda na to, iż mój blog przekształci się w platformę promocji mojej audycji radiowej, bo już tylko o tym chce mi się pisać. Przyczyny są banalne, od dłuższego czasu jako dziennikarz literkowy mam więcej zamówień niż fizycznej możliwości realizacji.
W świecie radia ciągle się czuję trochę obco, więc adekwatnie po każdym „Piąteczku” korci mnie, żeby audycję doprawić literkowym komentarzem. Tym razem skomentuję tę o GMO, z udziałem Doroty Metery (Zielony Instytut) i Marcina Rotkiewicza (Polityka).
Jako urodzony sceptyk, cały czas czekam na sensowne, nieideologiczne argumenty wspierające zakazy żywności z udziałem GMO. jeżeli ktoś takowe przedstawi tu w komentarzu, bardzo się ucieszę (przyjmę też nabór na kandydata do następnej audycji na ten temat).
Ta audycja skoroborowała jednak moje wyjściowe przypuszczenie, iż walka z GMO jest pozbawiona racjonalnych podstaw. Ze strony „zielonej” słychać argumenty, będące w gruncie rzeczy tautologią (że skoro politycy wprowadzili takie zakazy, to znaczy, iż te zakazy są słuszne, bo tych zakazów oczekuje opinia publiczna – no tak to można bronić „kompromisu aborcyjnego”).
Jasne, iż naukowcom też nie należy ufać, podobnie jak politykom. Ale stawianie między tymi środowiskami znaku równości to jak teza „nie ma różnicy między Dudą a Komorowskim”.
Świat nauki ma mechanizmy korygujące nieprawidłowości. Te mechanizmy często są niedoskonałe, ale jednak są.
Naukowiec przyłapany na kłamstwie ma nieprzyjemności (ich dokładny charakter zależy od jego statusu, może się to wahać od groźnych kar w rodzaju wyrzucenia z uczelni i konieczności zwrotu grantu po symboliczny „slap on the wrist”, bo ma nieusuwalne stanowisko, większość naukowców-żartownisiów kryje się za tym przywilejem). Polityk przyłapany na kłamstwie śmieje się w twarz.
Nierzetelna publikacja naukowa zostaje wycofana („retracted”) i na zawarte w niej argumenty nie wolno się więcej powoływać w środowisku naukowym. To dotyczy wielu publikacji typu „HIV nie wywołuje AIDS”, „nie ma globalnego ocieplenia”, „Murzyni mają niższe IQ”, „szczepionki wywołują autyzm”, na które do dzisiaj powołują się oszuści – bo im wolno – ale nie mogą się na nie powoływać naukowcy.
Do tej samej kategorii należy ulubiony argument „zielonych”, czyli nierzetelna publikacja Seraliniego o szkodliwości GMO. Wylądowała w tym samym koszu na śmieci, co publikacja o telepatii w „Nature”.
Kiedy jeden polityk mówi jedno, a drugi mówi drugie, jesteśmy praktycznie bezradni. Wybór komu wierzymy, staje się arbitralny. I znów: tak nie jest w nauce.
Nauka ma na to narzędzie w postaci metaanalizy, czyli analizy analiz. Polega na tym, iż chociaż wprawdzie nauka nigdy nam nie udzieli stuprocentowo pewnej odpowiedzi na pytanie typu „czy krasnoludki istnieją”, ale jeżeli w tej kwestii będą sprzeczne relacje, prawdopodobnie okaże się, iż im rzetelniejsze będzie badanie, tym mniejsze szanse, iż potwierdzi istnienie krasnoludków.
Metaanalizy jasno pokazują to w przypadku GMO – im rzetelniejsze badania, tym bardziej przeczą szkodliwości. Co za tym idzie, jestem przeciwnikiem tych zakazów. Oczywiście, zawsze jestem skłonny zmienić zdanie: ale muszę zobaczyć konkretne argumenty, a odwołanie się do ekologicznej ideologii. Bo ideologia jest jak biodra: każdy ma własną.
