Farmaceuci w Polsce wciąż otwierają się na nowe ścieżki rozwoju zawodowego, są kreatywni i otwarci na nowe rozwiązania niesienia pomocy pacjentom. Przejawem tej walki o rozwój zawodu jest coraz chętniej pojawiający się w aptekach gabinet opieki farmaceutycznej. Rozwiązanie, które działa od wielu lat w wielu krajach Europy, w Polsce wciąż jest nowością. Gabinet opieki farmaceutycznej to pomieszczenie, które coraz częściej pojawia się w projektach nowo powstałych aptek lub przechodzących gruntowny remont. Wymaga odpowiedniego przygotowania aby stanowić miejsce komfortowej rozmowy i medycznej pomocy dla pacjenta.
Gabinet opieki farmaceutycznej – jak przysposobić do pracy?
Funkcjonalność takiego pomieszczenia w dużej mierze zależy od przeznaczenia. Opiekę farmaceutyczną dla pacjenta możemy prowadzić na wiele sposobów: wykonując szczepienia ochronne, podstawowe badania diagnostyczne, przegląd apteczki, konsultacje farmaceutyczne antykoncepcji awaryjnej czy wystawianie recept. Oferta, którą farmaceuta może zaproponować pacjentowi wciąż z pewnością będzie się poszerzać.
Starając się przygotować gabinet odpowiednio do każdego z wymienionych zadań z pewnością należy się skupić na wstępie, na wymaganiach prawnych. Informację na temat niezbędnej infrastruktury znajdziemy głównie w paragrafie 8 ust. 4 i 4a rozporządzenia Ministra Zdrowia, w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinien odpowiadać lokal apteki:
| -> gabinet powinien stanowić wyodrębnioną część izby ekspedycyjnej, oddzieloną ściankami działowymi lub przesuwnymi, |
| -> wejście do takiego pokoju prowadzi z izby ekspedycyjnej[1]. |
W przypadku chęci wykonywania szczepień ochronnych i podstawowej diagnostyki prozdrowotnej gabinet powinien być wyposażony w:
| -> stolik zabiegowy, wyposażony stosownie do zakresu przeprowadzanych szczepień ochronnych, |
| -> zestaw do wykonywania iniekcji, opatrunki, środki odkażające oraz środki ochrony osobistej (fartuchy, maseczki, rękawice), |
| -> umywalkę z ciepłą i zimną wodą lub umywalkę mobilną, dozownik z mydłem w płynie, dozownik ze środkiem dezynfekcyjnym, pojemnik z ręcznikami jednorazowego użycia i pojemnik na zużyte ręczniki, |
| -> roztwór do wstrzykiwań adrenaliny, do zastosowania w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Termometr bezdotykowy do pomiaru temperatury ciała pacjenta przed przeprowadzeniem szczepienia, |
| -> sprzęt komputerowy z dostępem do internetu i drukarkę, |
| -> miejsce pozwalające na pozostawienie odzieży wierzchniej pacjenta poddającego się szczepieniu, pojemniki na zużyte igły i strzykawki oraz pojemniki na zakaźne materiały medyczne[1]. |
Co z utylizacją odpadów pochodzących z pracy w gabinecie?
Apteka, która prowadzi szczepienia lub badania diagnostyczne, ma obowiązek utylizować odpady medyczne, pochodzące z gabinetu opieki farmaceutycznej. W takim wypadku należy przechowywać odpady w odpowiedniej temperaturze, we wskazanej na ten cel lodówce. Dodatkowo, należy podpisać umowę z firmą, która będzie odbierać odpady medyczne. Odbiór odpadów medycznych może następować do 72h lub co 30 dni dla odpadów przechowywanych w osobnej lodówce, zapewniającej temperaturę poniżej 10°C.
Jak praktycznie wykorzystać przestrzeń przeznaczoną na gabinet opieki farmaceutycznej?
Konieczność dostosowania przestrzeni apteki w celu utworzenia gabinetu niejednokrotnie oznacza pomniejszenie izby ekspedycyjnej. Warto odpowiednio przemyśleć zagospodarowanie tej wyizolowanej powierzchni aby jak najlepiej wykorzystać możliwości gabinetu, zarówno do konsultacji ale również edukacji pacjenta z korzystania ze sprzętu medycznego czy indywidualnego dopasowania np. produktów uciskowych wykorzystywanych w profilaktyce przeciwżylakowej lub kuli ortopedycznych, które znajdują się w ofercie apteki.
Przykładowe wyposażenie:
| -> dwa krzesła, przeznaczone dla farmaceuty i pacjenta, |
| -> materiały edukacyjne, instrukcje sprzętów medycznych, |
| -> pokazowy i ćwiczebny sprzęt medyczny: ciśnieniomierz, glukometr, pulsoksymetr, atrapy inhalatorów |
| -> jednorazowe nakłuwacze, peny insulinowe |
| -> miara oraz wzornik do dobierania odpowiednich produktów uciskowych (pończoch, podkolanówek jeżeli należą do asortymentu apteki) |
| -> wzorniki pieluchomajtek, wkładek anatomicznych oraz kule ortopedyczne lub ortezy, jeżeli apteka je dystrybuuje. |
Gabinet opieki farmaceutycznej – o czym warto pamiętać?
Głównym założeniem gabinetu jest konsultacja. Dążąc do spełniania międzynarodowych trendów rozwoju opieki farmaceutycznej należałoby skupić się na wyraźnym postrzeganiu gabinetu jako pomieszczenia do poufnych rozmów. Pomieszczenia, w którym zarówno osoba korzystająca z usług farmaceutycznych, jak i osoba wykonująca usługę mogą wspólnie usiąść razem i porozmawiać swobodnie.
Zapewnienie przestrzeni do prywatnego doradztwa pomaga budować silniejsze relacje z pacjentem i poprawić jakość świadczonych usług w aptece. Obecność gabinetu opieki farmaceutycznej w aptece wzmacnia świadomość pacjenta, iż farmaceuci mogą zrobić znacznie więcej, niż tylko wydawać leki. Tworząc prywatną przestrzeń do konsultacji, mogą mieć realny wpływ na zdrowie i dobre samopoczucie pacjentów.
Autor: mgr farm. Aleksandra Kacierzewska
Źródła:
[1] Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych wymogów, jakim powinien odpowiadać lokal apteki z dn. 19.07.22r.
