Dzisiaj trochę o podstawach w logopedii…
Funkcje prymarne? Co to jest? I dlaczego są tak ważne?
FUNKCJE PRYMARNE DO PODSTAWA
FUNDAMENT PRAWIDŁOWEJ WYMOWY!
Funkcje prymarne, nazywane również funkcjami podstawowymi, to fundamentalne zdolności i ruchy wykonywane przez aparat mowy, które
stanowią podstawę prawidłowej wymowy. Prawidłowe ruchy wykonywane przez aparat mowy mają najważniejsze znaczenie dla artykulacji dźwięków mowy oraz jasnej i zrozumiałej komunikacji. Wpływ funkcji prymarnych na mowę jest niezwykle istotny, ponieważ stanowią one fundament dla rozwijania umiejętności językowych u dzieci oraz dla utrzymania wyraźnej wymowy u osób w późniejszym wieku.
Funkcje prymarne obejmują trzy główne aspekty:
– połykanie,
– ssanie
– oddychanie
Choć mogą się wydawać proste, są najważniejsze dla harmonijnego funkcjonowania aparatu artykulacyjnego.
1. Połykanie – mechanizm połykania jest związany z ruchami mięśniowymi w obrębie jamy ustnej i gardła. Wpływa on na koordynację języka i
podniebienia miękkiego, ma to najważniejsze znaczenie przy produkcji dźwięków mowy.
2. Ssanie – funkcja ssania występuje u niemowląt i ma fundamentalne znaczenie dla prawidłowego rozwoju struktur jamy ustnej oraz mięśni zaangażowanych w mowę. Ssanie piersi (smoczka do pewnego momentu) jest istotnie ważnym elementem kształtowania aparatu fonacyjnego.
3. Oddychanie – prawidłowe oddychanie jest najważniejsze dla kontroli powietrza i jego przepływu podczas mówienia. Równowaga między wdechem, a wydechem wpływa na płynność mowy i wydobywanie dźwięków.
Niemowlęta, które rozwijają zdolność do połykania i ssania, równocześnie ćwiczą mięśnie, które później wykorzystują do wytwarzania dźwięków mowy. Ponadto zdrowe oddychanie zapewnia odpowiedni przepływ powietrza, umożliwiając kontrolowaną emisję dźwięków. Utrzymanie zdolności połykania, ssania i oddychania w wieku dorosłym jest bardzo ważne dla utrzymania adekwatnej artykulacji. Osoby, które zaniedbują te podstawowe funkcje, mogą doświadczać trudności w wymawianiu pewnych dźwięków lub choćby zaburzeń mowy. Warto zatem zwrócić uwagę na profilaktykę logopedyczną, która obejmuje m.in. instruktaż rodziców, wczesne badanie przesiewowe by wychwycić nieprawidłowości oraz wspomaganie funkcjonowania osób z chorobami
neurologicznymi. Działania profilaktyczne są bardzo ważne zwłaszcza w pierwszym roku życia dziecka. Właśnie wtedy szczególną opieką należy
objąć funkcje prymarne.
Drodzy Rodzice, zasada jest prosta!
IM SZYBCIEJ, TYM LEPIEJ!
Podsumowując, szybkie wykrycie nieprawidłowości w funkcjonowaniu ssania, połykania i oddychania pozwala na włączenie działań terapeutycznych. Zadbanie o te podstawowe aspekty jest najważniejsze dla osiągnięcia klarownej i zrozumiałej wymowy.
Widzieliście o tym drodzy rodzice?
Dajcie znać w komentarzu.
Magdalena Rutkowska
Matka Terapeutka Mowy
Neurologopeda
Terapeuta miofuncjonalny
