FOMO czyli lęk przed przegapieniem

wszystkoocoachingu.pl 1 tydzień temu

Masz czasem wrażenie, iż coś Ci umyka? Że inni są szybsi, bardziej spełnieni, ciągle „gdzieś” są i „coś” robią, Ty zaś zostajesz w tyle? Ten niepokój ma swoją nazwę: FOMO. Sprawdź, skąd się bierze lęk przed przegapieniem i jak odzyskać spokój wewnętrzny w świecie pełnym nieustannego porównywania.

FOMO, czyli „Fear Of Missing Out” (lęk/obawa przed przegapieniem czegoś; obawa, iż coś nas omija), to stan emocjonalny charakteryzujący się niepokojem i obawą, iż przegapimy coś ważnego, interesującego lub ekscytującego. To uczucie niepokoju związane z przekonaniem, iż inni działają szybciej, mają bardziej satysfakcjonujące życie i doświadczenia, a nam coś umyka.

Pochodzenie i definicja

Termin ten został pierwotnie wprowadzony w latach 90. przez Dana Hermana w kontekście lęku przed utratą ważnych informacji lub możliwości, które mogą przynieść euforia i spełnienie. Wraz z ekspansją mediów społecznościowych, takich jak Facebook, Twitter, Instagram czy Snapchat, zjawisko FOMO stało się powszechnym elementem codzienności. Nieustanny dostęp do informacji o życiu innych osób sprawia, iż odczuwamy presję ciągłego bycia na bieżąco. Dziś to przede wszystkim lęk przed tym, iż ominą nas wartościowe przeżycia lub ważne momenty. Najczęściej skutkuje to kompulsywnym sprawdzaniem mediów społecznościowych i może negatywnie wpływać na nasze samopoczucie psychiczne.

Charakterystyka FOMO

Zewnętrzne ukierunkowanie i porównywanie się z innymi.

Warto pamiętać, iż FOMO jest lękiem zewnętrznie ukierunkowanym. Odnosi się do życia innych ludzi, do którego mamy wgląd, na przykład przez media społecznościowe czy rozmowy. Potęguje go ciągłe sprawdzanie mediów społecznościowych, gdzie ludzie dzielą się swoimi doświadczeniami, sukcesami, podróżami i życiem towarzyskim. Widząc wyidealizowane obrazy życia innych możemy czuć, iż nasze własne życie jest mniej interesujące lub satysfakcjonujące.

Psychologia tłumu i strach przed wykluczeniemenia

Zachowania, emocje i decyzje jednostek zmieniają się pod wpływem przynależności do większej grupy. Często prowadzi do utraty indywidualnej tożsamości i działania zgodnie z nastrojami tłumu. Chęć bycia częścią grupy i uczestniczenia w tym, co jest popularne, jest silnym motywatorem. Strach przed byciem wykluczonym ze społeczności również przyczynia się do lęku przed przegapieniem niepowtarzalnych okazji.

Niska samoocena

Osoby z niższą samooceną mogą szukać zewnętrznych potwierdzeń swojej wartości, wynikających z uczestnictwa w „ważnych” wydarzeniach. Obniżenie samooceny może prowadzić do negatywnego postrzegania własnego życia, poczucia niezadowolenia, a choćby depresji. Dzieje się tak, gdy nasze życie nie wydaje się wystarczająco ekscytujące w porównaniu do życia innych.

Uczucie niepokoju

Lęk i niepokój pojawiają się, gdy czujemy, iż nasze życie nie spełnia „społecznych standardów” lub nie jesteśmy we właściwym miejscu.

Reakcje i zachowania

Lęk przed przegapieniem często wyzwala konkretne działania, takie jak nadmierne sprawdzanie mediów społecznościowych, poczucie potrzeby uczestniczenia w każdym możliwym wydarzeniu. To także niezdolność do odpoczynku, ponieważ czujemy, iż musimy być „wszędzie”, aby niczego nie przegapić.

Przyczyny FOMO

Przyczyny lęku przed przegapieniem i wykluczeniem są złożone. Mogą być związane z różnymi czynnikami psychologicznymi i społecznymi. najważniejsze znaczenie odgrywają tu:

Powszechność mediów społecznościowych i technologii. Ciągła łączność z internetem i łatwy dostęp do mediów społecznościowych sprawiają, iż jesteśmy nieustannie bombardowani idealizowanymi obrazami życia innych. Algorytmy mediów społecznościowych są zaprojektowane tak, aby promować treści wywołujące silne emocje, co często skutkuje przedstawianiem nierealistycznych, „perfekcyjnych” momentów.

Szybkość życia i różnorodność wyborów. Ludzie mogą czuć presję, aby być na bieżąco, co prowadzi do niepokoju, iż wybierając jedną ścieżkę, tracimy na innych doświadczeniach.

Objawy i skutki FOMO

Typowe objawy to:

ciągłe sprawdzanie mediów społecznościowych,
niepokój przy braku dostępu do internetu,
uczucie zazdrości,
poczucie niedosytu własnym życiem,
podejmowanie pośpiesznych decyzji o udziale w wydarzeniach,
fizyczne i emocjonalne zmęczenie,
zaniedbywanie osobistych zobowiązań,
utrudniona koncentracja.

W rezultacie FOMO może mieć istotny negatywny wpływ na zdrowie psychiczne. Często prowadzi do zwiększonego poziomu lęku i stresu. A za tym do niskiej samooceny, problemów ze snem, zaniedbania relacji osobistych, uczucia izolacji, kompulsywnych zachowań. W rezultacie, w skrajnych przypadkach może zakłócać codzienne funkcjonowanie.

Czy istnieje test na FOMO?

Nie istnieje oficjalny, medycznie zatwierdzony test na diagnozowanie FOMO, ponieważ nie uznaje się go za formalne zaburzenie psychiczne. Jednak w literaturze psychologicznej znajdziemy opracowania narzędzi i kwestionariuszy, takie jak „Skala FOMO” dr. Andrew K. Przybylskiego, które pomagają w zidentyfikowaniu symptomów. Są one przydatne do samooceny lub badań akademickich, ale nie powinny być traktowane jako narzędzia diagnostyczne w sensie medycznym.

FOMO a „wewnętrzne FOMO”

Ważne jest, aby rozróżnić klasyczne FOMO od pojęcia „wewnętrznego FOMO”. Klasyczne FOMO jest zewnętrzne, związane z obserwowaniem życia innych. Natomiast to, co nazywa się „wewnętrznym FOMO” – czyli lęk przed przegapieniem własnych wewnętrznych możliwości, potencjału czy ścieżek życiowych – nie jest częścią pierwotnej definicji naukowej. Jest to raczej rozwinięcie lub interpretacja z obszaru pracy coachingowej, psychologicznej czy rozwojowej.

Jak coach może pracować z klientem nad FOMO

Praca z klientem nad FOMO polega przede wszystkim na wspieraniu go w zrozumieniu i zarządzaniu lękiem, niezadowoleniem i porównywaniem się z innymi.

Coach może zastosować następujące podejścia:

Budowanie świadomości i rozpoznanie FOMO. Coach pomaga klientowi zidentyfikować, kiedy i jak FOMO się objawia. Przykładowe pytania to: „Kiedy ostatni raz czułeś, iż przegapiasz coś ważnego?”, „Jakie aktywności wywołują w Tobie to uczucie?”, „Jak reagujesz na myśli, iż coś Cię omija?”.

Analiza źródeł FOMO. Wspieranie coachee w zrozumieniu, skąd bierze się FOMO. Na przyklad pytania mogą dotyczyć tego, jakie źródła informacji wywołują FOMO (media społecznościowe, rozmowy), oraz jakie potrzeby są zaspokajane przez śledzenie życia innych (np. akceptacja, przynależność).

Określenie wartości i priorytetów. Pomoc w wyjaśnieniu, co jest dla klienta naprawdę ważne. Pytania mogą brzmieć na przykład: „Co jest dla Ciebie najważniejsze w życiu?”, „Jakie cele chciałbyś osiągnąć?”, „Jakie aktywności są zgodne z Twoimi wartościami?”.

Ustawienie granic w odniesieniu do mediów społecznościowych i technologii. Wsparcie w ustalaniu zdrowych granic, takich jak określenie czasu w przeglądanie mediów społecznościowych, wyłączanie powiadomień, czy zachęcanie do spędzania czasu w rzeczach, które mają prawdziwą wartość.

Mindfulness (uważność) i praktyki samoakceptacji. Stosowanie technik, które pozwalają klientowi być obecnym tu i teraz. Przykładami są ćwiczenia uważności (skupienie na oddechu, ciele), medytacja oraz ćwiczenia wdzięczności.

Reframing (zmiana perspektywy). Pomoc klientowi w zmianie sposobu postrzegania FOMO, traktując je jako okazję do głębszego zrozumienia swoich pragnień i wartości. Przykładowe pytania: „Co FOMO mówi o tym, czego naprawdę pragniesz?”, „Jakie pozytywne aspekty wynikają z tego, iż nie jesteś tam, gdzie inni?”.

Stworzenie planu działania. Po zrozumieniu źródeł i ustaleniu priorytetów, coach pomaga stworzyć konkretny plan działania, który pomoże klientowi skupić się na tym, co jest dla niego najważniejsze i unikać porównań z innymi.

Zrozumienie FOMO i jego wpływu na nasze życie to pierwszy krok do radzenia sobie z tym zjawiskiem. Po pierwsze pamiętajmy, iż wartościowe doświadczenia i zadowolenie z życia płyną z tego, co robimy i kim jesteśmy. Nie z tego, co robią inni. Praca z coachem lub mentorem może pomóc w przezwyciężeniu FOMO. Przede wszystkim poprzez profesjonalne wsparcie wzmacniania samoświadomości, uporządkowania priorytetów i budowania wewnętrznego poczucia spełnienia, niezależnego od zewnętrznych bodźców.

Idź do oryginalnego materiału