Fobie specyficzne, zwane również fobiami sytuacyjnymi, to rodzaj zaburzenia lękowego, które charakteryzuje się nadmiernym i nieuzasadnionym lękiem przed określonymi obiektami lub sytuacjami. Mogą to być rzeczy takie jak zwierzęta, wysokości, przestrzenie zamknięte lub otwarte, ale także abstrakcyjne obiekty, takie jak liczby lub litery. Fobie te mogą wpłynąć na funkcjonowanie dziecka lub młodzieży w szkole, w domu, a choćby w codziennym życiu. Poniżej omówimy, czym są fobie specyficzne, jakie są ich objawy, przyczyny i sposoby leczenia.
Objawy fobii specyficznych u dzieci i młodzieży
Fobia specyficzna objawia się lękiem przed konkretnymi sytuacjami lub obiektami, które w normalnych okolicznościach nie powodowałyby takiej reakcji. Dzieci i młodzież z fobią specyficzną mogą doświadczać następujących objawów:
- Lęk lub paniczny strach – dziecko może doświadczyć lęku lub strachu, który jest nieproporcjonalny do sytuacji lub obiektu, przed którym się boi.
- Unikanie sytuacji lub obiektów – dziecko lub młodzież z fobią specyficzną może unikać określonych sytuacji lub obiektów, które wywołują u niego lęk.
- Fizyczne objawy – fobia specyficzna może powodować fizyczne objawy, takie jak przyspieszone bicie serca, poty, zawroty głowy, nudności lub bóle brzucha.
- Zaburzenia snu – dzieci i młodzież z fobią specyficzną mogą mieć trudności ze snem, np. problemy z zasypianiem lub koszmary nocne.
- Zaburzenia nastroju – fobia specyficzna może prowadzić do depresji lub nadmiernej irytacji.
Przyczyny fobii specyficznych u dzieci i młodzieży
Nie ma jednej przyczyny fobii specyficznych, ale uważa się, iż różne czynniki mogą przyczynić się do ich rozwoju. Należą do nich:
- Genetyka – osoby z rodzin z historią zaburzeń lękowych są bardziej narażone na rozwój fobii specyficznych.
- Doświadczenia życiowe – traumatyczne doświadczenia, takie jak wypadki, mogą wywołać fobię przed konkretnymi sytuacjami lub obiektami.
- Wychowanie – nieprawidłowe wychowanie, w którym lęk jest często wzmacniany lub ignorowany, może przyczynić się do rozwoju fobii specyficznych.
- Warunkowanie klasyczne – fobia specyficzna może być wywołana przez warunkowanie klasyczne, czyli łączenie lęku z konkretnym obiektem lub sytuacją.
- Nadmierny stres – nadmierna ilość stresu może prowadzić do rozwoju fobii specyficznych.
Leczenie fobii specyficznych
Fobia specyficzna może wpłynąć na funkcjonowanie dziecka lub młodzieży w szkole, w domu i w codziennym życiu. Wiele osób z fobią specyficzną nie szuka pomocy, ponieważ uważają, iż ich lęk jest normalny. Jednakże, istnieją skuteczne sposoby leczenia fobii specyficznych. Należą do nich między innymi:
- Terapia poznawczo-behawioralna – terapia poznawczo-behawioralna jest skuteczną metodą leczenia fobii specyficznych. Polega na identyfikacji myśli, które prowadzą do lęku i zmianie ich na bardziej pozytywne.
- Terapia ekspozycji – terapia ekspozycji polega na stopniowym narażaniu dziecka lub młodzieży na obiekt lub sytuację, przed którym się boi. Stopniowo zwiększa się intensywność ekspozycji, aż dziecko lub młodzież będzie w stanie bez lęku zetknąć się z obiektem lub sytuacją.
- Terapia farmakologiczna – leki przeciwdepresyjne lub przeciwlękowe mogą być pomocne w leczeniu fobii specyficznych, ale powinny być stosowane tylko na zalecenie lekarza.
W placówkach PsychoCare pracują doświadczeni psychoterapeuci, którzy w profesjonalny sposób pomagają dzieciom w poradzeniu sobie z fobiami specyficznymi. Zachęcamy do umówienia wizyty online poprzez stronę www, mailowo bądź telefonicznie.
