Płodowy zespół alkoholowy/Spektrum poalkoholowych wrodzonych zaburzeń rozwojowych
Diagnostyka występowania zaburzeń rozwojowych ze spektrum FAS/FASD
Dla kogo diagnoza FAS/FASD:
- Osoby z grup podwyższonego ryzyka (dzieci wychowywane w rodzinach zastępczych, adopcyjnych, domach dziecka, z rodzin z problemem alkoholowym);
- Osoby (dzieci i dorośli), których matki piły alkohol w okresie ciąży;
- Opóźnienia wzrostu o niejasnej etiologii oraz trudne do zdiagnozowania zaburzenia rozwojowe i trudności szkolne;
- Zaburzenia poznawcze (problemy z pamięcią, myśleniem abstrakcyjnym, logicznym, ) przy prawidłowym IQ
- Dzieci ze zdiagnozowanym ADHD, ASD, zaburzeniami zachowania i emocji, u których wprowadzona farmakoterapia nie przynosi efektu
dzieci o nietypowym wyglądzie, u których wykluczono istnienie zespołu genetycznego.
Narzędziem wykorzystywanym w diagnozie jest czterocyfrowy kwestionariusz diagnostyczny FASD, tzw. Kwestionariusz Waszyngtoński.
Kwestionariusz pozwala na ocenę:
- opóźnień wzrostu charakterystycznych dla FAS/FASD (występujących na przestrzeni życia;
- cech dysmorfii twarzy charakterystycznych dla FAS ( w tym ocenę szerokości szpary powiekowej, rynienki podnosowej i górnej wargi) – pacjent będzie miał wykonaną standardową fotografię, a fenotyp twarzy określany jest przy pomocy narzędzi opracowanych na potrzeby diagnozy w Uniwerstecie Waszyngtońskim w Seattle (USA);
- występowania u dziecka uszkodzeń/dysfunkcji ośrodkowego układu nerwowego;
- ekspozycję na alkohol w okresie życia płodowego.
Podczas badania dokonana zostanie ocena w/w obszarów rozwojowych. Pacjent lub jego rodzice/opiekunowie otrzymają na piśmie diagnozę wraz z zaleceniami terapeutycznymi.
Przed badaniem:
- Rodzice/opiekunowie wypełniają szczegółową ankietę dotyczącą rozwoju pacjenta. Ankietę przesyłamy drogą e-mailową lub zwykłą
- Należy przygotować wszelką dostępną dokumentację medyczną i psychologiczną dotyczącą rozwoju dziecka (książeczka zdrowia, opinie itp.).
Podczas badania:
- Dziecko będzie miało wykonaną fotografię cyfrową niezbędną do oceny fenotypu twarzy.
- Dokonana zostanie wstępna ocena neurorozwojowa oraz ocena Kwestionariuszem Waszyngtońskim.
Terapia FAS/FASD
FASD to zespół zaburzeń mających wpływ na codzienne funkcjonowanie w wielu obszarach: emocjonalnym, społecznym, poznawczym. Zachowania te związane są głównie z dysfunkcją mózgu, ale także z reakcjami otoczenia na te dysfunkcjonalne zachowania.
Celem spotkań terapeutycznych jest poprawa relacji w rodzinie, odzyskanie równowagi, określenie odpowiedniego poziomu oczekiwań od dziecka (czego zrobić nie chce, a czego nie jest w stanie), rozwijanie zasobów i możliwości radzenia sobie w trudnych sytuacjach. W zależności od potrzeb rodziny spotkania mogą charakter indywidualny (praca z samym dzieckiem) i grupowy (cała rodzina lub jej część).
W pracy terapeutycznej wykorzystuję techniki neurorozwojowe (stymulacja sensoryczna, odruchowa), psychodynamiczne (relacja) oraz pracy z traumą (metoda SE według Petera Levine’a).
dr n. med. Małgorzata Klecka
