Holenderski Bank Centralny rekomenduje przechowywanie od 200 do 500 euro jako rezerwy umożliwiającej funkcjonowanie w razie problemów z dostępem do środków na kontach bankowych. Szwedzkie władze zalecają natomiast kwotę minimum 170 euro, co ma wystarczyć na tygodniowe zakupy dla jednej osoby. Polski bank centralny nie wydał podobnego zalecenia, ale Polacy ruszyli do bankomatów.

Fot. Warszawa w Pigułce
Polskie instytucje finansowe nie wprowadziły oficjalnych wytycznych dotyczących trzymania gotówki, ale eksperci sugerują posiadanie tzw. żelaznego zapasu, który pozwoli na przetrwanie co najmniej kilku dni bez dostępu do systemów bankowych.
Coraz częściej mówi się również o dywersyfikacji oszczędności. Posiadanie części środków w różnych walutach, takich jak euro czy dolary, może zwiększyć stabilność finansową w sytuacjach kryzysowych.
Rosnące zagrożenie cyberatakami również w Polsce
Obawy przed cyberatakami nie są bezpodstawne. Wiceprezes banku centralnego Danii, Ulrik Nodgaard, w wywiadzie dla Bloomberga ostrzegł, iż ataki na skandynawskie banki, prawdopodobnie organizowane przez hakerów powiązanych z Rosją, stanowią w tej chwili największe zagrożenie dla stabilności finansowej regionu.
Polska również nie jest wolna od podobnych incydentów. Grupa hakerska NoName, kojarzona z Rosją, przeprowadziła ataki na Giełdę Papierów Wartościowych oraz strony logowania kilku banków, w tym Raiffeisen Bank, BOŚ Bank i PZU. Efektem były czasowe trudności w dostępie do kont bankowych.
Czy Polacy powinni przygotować się na ograniczony dostęp do bankowości?
Historia pokazuje, iż kryzysy finansowe mogą prowadzić do czasowych ograniczeń w dostępie do środków zgromadzonych na rachunkach. Podczas kryzysu w 2008 roku oraz w trakcie pandemii COVID-19 niektóre państwa wprowadzały limity wypłat, a banki miały problemy z obsługą klientów.
Eksperci ds. bezpieczeństwa finansowego podkreślają, iż przechowywanie gotówki w domu nie oznacza rezygnacji z bankowości elektronicznej, ale stanowi dodatkową warstwę zabezpieczenia. W sytuacji awarii systemów, ataku hakerskiego lub innego kryzysu, gotówka pozwala na pokrycie najważniejszych wydatków, takich jak żywność, paliwo czy leki.
Polacy ruszyli do bankomatów – dane mówią same za siebie
Choć polski rząd nie wydał podobnego zalecenia, Polacy zaczęli przygotowywać się na gorsze czasy. Nowe dane Narodowego Banku Polskiego ujawniają dramatyczny wzrost wypłat gotówkowych w całym kraju. W skali ogólnopolskiej liczba wypłat wzrosła o 35%, a w największych aglomeracjach wskaźnik ten sięga choćby 40%. To bezprecedensowe zjawisko prowadzi do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu systemu bankowego.
Obserwowany trend jest wynikiem rosnącej niepewności gospodarczej oraz obaw o stabilność systemu finansowego. Klienci banków, zaniepokojeni doniesieniami o potencjalnych zmianach w polityce bankowej, decydują się na zabezpieczenie swoich oszczędności w formie gotówkowej.
Banki stają przed poważnym wyzwaniem logistycznym. W wielu lokalizacjach pojawia się problem z zapewnieniem ciągłości dostępu do gotówki – bankomaty szybciej się wyczerpują, a oddziały bankowe nie nadążają z obsługą zwiększonego ruchu klientów. Instytucje finansowe muszą znacząco zwiększyć częstotliwość uzupełniania bankomatów. NBP podkreśla, iż mimo zwiększonych wypłat, system bankowy pozostaje stabilny. Bank centralny zapewnia, iż gotówki nie zabraknie.
Jak przygotować się na sytuacje awaryjne?
Zdaniem ekspertów warto przestrzegać kilku zasad:
- Trzymać rozsądną ilość gotówki – na poziomie umożliwiającym funkcjonowanie przez kilka dni lub tydzień.
- Przechowywać pieniądze w bezpiecznym miejscu, ale nie w jednym miejscu, aby zminimalizować ryzyko kradzieży.
- Dywersyfikować oszczędności, posiadając część środków w obcych walutach.
- Monitorować sytuację gospodarczą i być przygotowanym na możliwe zakłócenia w systemie bankowym.
Czy gotówka wraca do łask?
Mimo rosnącej popularności płatności elektronicznych i cyfrowych portfeli, sytuacje kryzysowe pokazują, iż gotówka przez cały czas pełni kluczową rolę jako zabezpieczenie finansowe. W obliczu zagrożeń cybernetycznych i potencjalnych problemów z dostępem do bankowości elektronicznej, posiadanie gotówkowej rezerwy może stać się elementem osobistej strategii bezpieczeństwa.
Chociaż w Polsce nie ma oficjalnych zaleceń w tej sprawie, coraz więcej ekspertów rekomenduje przygotowanie się na ewentualne trudności w dostępie do systemów finansowych. W świecie coraz bardziej uzależnionym od technologii, umiejętne zarządzanie środkami gotówkowymi może okazać się nieocenione.